چرا "حکمت " مستعد رشد است ؟

صنعت بانکداري یکی از با اهمیت ترین بخش هاي اقتصاد کشور به شمار می آید که با ساماندهی و مدیریت مناسب منابع و مصارف خود، می تواند زمینه هاي رشد و شکوفایی اقتصاد را فراهم آورد. با توجه به ارتباط عملکرد سیستم بانکی با بخش‌هاي کلان اقتصاد کشور، هرگونه بی ثباتی و بحران در آن می تواند موجب نوسان و اختلال در متغیرهاي کلان اقتصادي بالاخص تولید شود.

ثبات یک سیستم بانکی سالم به دلیل نقش کلیدي که در اقتصاد کشورها، واسطه گري مالی، تبدیل سررسیدها، تسهیل جریان پرداخت ها و تخصیص اعتبار بازي می کند، از اهمیت فوق العاده اي برخوردار است. وجود تأثیرات خارجی مثبت بانک ها از قبیل گردآوري پس اندازها، تخصیص منابع و فراهم نمودن نقدینگی و خدمات پرداخت، بانک ها را به مؤسساتی بی بدیل تبدیل کرده است، ضمن آنکه در کشورهاي در حال انتقال و اقتصادهاي در حال توسعه(با بازارهاي مالی کمتر توسعه یافته) به علت کمبود فعالیت سایر نهادهاي مالی، آنها تنها فراهم کننده اطلاعات مالی و عامل تنوع پرتفوي مالی مورد نیاز در تبدیل سررسیدها و کاهش ریسک هاي مرتبط به شمار می روند.

با توجه به اینکه ساختار هر بانک می تواند بر عملکرد آن تأثیرگذار باشد، بنابراین شبکه بانکی کشور به چهار گر وه همگن بانک هاي دولتی، تخصصی، خصوصی و خصوصی شده تقسیم شده است که بانک هاي هر گروه همگن به تفکیک عبارت اند از:

- بانک هاي دولتی شامل: ملی، سپه، رفاه، پست بانک، قرض الحسنه مهر ایران و توسعه تعاون

- بانک هاي تخصصی شامل: مسکن، کشاورزي، صنعت و معدن و توسعه صادرات

- بانک هاي خصوصی شامل: اقتصاد نوین، پاسارگاد، پارسیان، کارآفرین، دي، سامان، سرمایه،حکمت، سینا، تات و بانک شهر

- بانک هاي خصوصی شده: صادرات، ملت و تجارت

در این گزارش تلاش شده است که سود هر سهم بانک حکمت برای سال مالی 1395 ، با توجه به میزان جذب سپرده و تسهیلات اعطایی بانک، برآورد شود.

بانک حکمت ایرانیان در سال 1389 در اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری تهران به ثبت رسیده است.

موضوع فعالیتهای بانک شامل کلیه عملیات و معاملات بانکی و خدماتی است که موجب قوانین و مقررات برای بانکهای مجاز می‌باشد.

تعداد شعب این بانک 126 شعبه و تعداد کارمندان آن به 1104 نفر در انتهای سال1394 رسیده است. گفتنی است که تعداد شعب این بانک نسبت به سال ماقبل آن ثابت مانده است.

ترکیب سهامداران بانک حکمت ایرانیان در تاریخ 5 خرداد ماه 1395 در جدول ذیل به تصویر کشیده شده است :

نگاهی به نقدینگی کل کشور و سهم بانک حکمت ایرانیان در جذب سپرده و اعطای تسهیلات

همانطور که می‌دانیم مفهوم نقدینگی در سطوح مختلف اقتصادی از جمله حوزه بانکی مهم بوده و تعیین کننده است. نقدینگی مهم ترین متغیر پولی است. اجزای تشکیل دهنده نقدینگی عبارت است از کل سپرده های بخش غیردولتی نزد بانکها و موسسات اعتباری و اسکناس و مسکوک نزد اشخاص. در حوزه بانکی از آنجا که درآمد بانک عمدتاً از محل سود تسهیلات اعطایی حاصل می‌شود بانک باید بتواند با جذب سپرده، منابع لازم جهت اعطای تسهیلات را فراهم آورد. هر چه سهم موسسه یا بانکی در جذب سپرده از نقدینگی کل کشور کمتر باشد قدرت وام دهی آن مجموعه نیز کمتر خواهد بود. بر همین اساس در جدول ذیل حجم نقدینگی کشور و سهم بانک حکمت ایرانیان در جذب آن و اعطای تسهیلات به تصویر کشیده شده است.

با نگاهی اجمالی به اعداد درون جدول می توان دریافت که از سال 1392 تا 1394 نسبت تسهیلات اعطایی به سپرده های جذب شده توسط سیستم بانکی بانک حکمت ایرانیان رو به افزایش بوده است. با توجه به اینکه در بررسیهای مختلف میانگین نسبت اعطای تسهیلات به سپرده های جذب شده در بانکها و موسسات مختلف 70 درصد می باشد به نظر می‌رسد نسبت تقریبی 50 درصدی در سال 1393 برای بانک حکمت ایرانیان نسبت به میانگین ذکر شده، پایین بوده است و با توجه به عملکرد سال 1394 به نظر می‌رسد که این بانک در صدد بهبود این نسبت می‌باشد. همانطور که پیداست این بانک با توجه به برآورد نقدینگی سال 1395 نسبت تسهیلات به سپرده های جذب شده خود را تقریبا به عدد 70 درصد که همان میانگین صنعت است نزدیک نموده است.

نگاهی به نقدینگی کل کشور و سهم بانک حکمت ایرانیان در جذب سپرده و اعطای تسهیلات

*** نقدینگی کشور برای سال 1395 با فرض رشد 30 درصدی نسبت به سال 1394 برآورد شده است. همانطور که پیداست میانگین نرخ رشد نقدینگی برای سالهای گذشته معادل 30% بوده است.

** ارقام به میلیون ریال می‌باشند.

بررسی درآمد های بانک حمکت ایرانیان

اولین و مهمترین بخش درآمدی بانک حکمت ایرانیان مربوط به سود تسهیلات اعطایی به سرمایه‌گذاران می‌باشد که پس از کسر سود علی الحساب سپرده های سرمایه گذاری سهم بانک از درآمدهای مشاع مشخص خواهد شد.

همانطور که در صورت سود و زیان این بانک پیداست نسبت سهم بانک از درآمدهای مشاع به سود تسهیلات اعطایی از سال 1392 روندی صعودی داشته است به طوریکه از256 میلیارد ریال در سال 1392 به 951 میلیارد ریال در سال 1394 رسیده است. همانطور که در صورتهای مالی بانک حکمت ایرانیان پیداست:

1. توانایی شرکت در جذب سپرده و سهم بانک از کل نقدینگی کشور در هر سال نسبت به سال ماقبل آن بهبود قابل توجهی داشته است.

2. افزایش منابع ارزان قیمت بانک در سال 1394 و افزایش تسهیلات اعطایی بانک در همان دوره موجبات رشد درآمدی بانک را فراهم آورده است.

در ذیل تلاش شده است که سود هر سهم بانک حکمت ایرانیان با در نظر گرفتن شرایط فعلی این بانک و همچنین شرایط منطقی که باید وجود داشته باشد برآورد شده است.

برآورد درآمدها و سود هر سهم برای سال مالی 1395

*** ارقام به میلیون ریال

با توجه به مفروضات در نظر گرفته شده که در ذیل به شرح آن پرداخته خواهد شد برای سال مالی 1395 به ازای هر سهم سودی معادل 221 ریال برآورد شده است.

برآورد سود تسهیلات اعطایی

در برآورد سود تسهیلات اعطایی ابتدا سهم بانک حمکت ایرانیان از نقدینگی کل کشور در جذب سپرده ها بر اساس میانگین سهم این بانک در طی چند سال گذشته و اولین پیش بینی سال 1395برآورد شده است.

در بخش بعدی تسهیلات اعطایی مربوط به هر طبقه برای سال 1395 برآورد شده است و نسبتها با در نظر گرفتن روندهای سال گذشته برآورد شده اند. همانطور که پیداست تسهیلات اعطایی در بخش مشارکت مدنی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.

در جدول ذیل سود تسهیلات اعطایی در کنار نرخهای واقعی و برآوردی به تصویر کشیده شده است:

برآورد سود پرداختی به سپرده های جذب شده

در جداول ذیل سپرده جذب شده به بخشهای مختلف و بر اساس طبقه بندیهای مختلف ارائه شده است.

میزان سپرده ها در هر طبقه بر اساس روند سال گذشته برآورد شده است و نرخهای برآوردی برای سال 1395 با توجه به شرایط موجود برآورد شده اند. با توجه به داده های موجود سپرده های بلند مدت یکساله بیشترین هزینه را بر بانک تحمیل می کند. بر اساس اطلاعات ارائه شده نرخ واقعی تعلق گرفته به این سپرده به طور میانگین از نزذیک به 20 درصد نوسان بوده است. در تحلیل پیش رو برای سال 1395 با توجه به کاهش نرخ سود سپرده ها معادل 19% در نظر گرفته شده است. بعد از سپرده های یکساله، سپرده های بلندمدت پنج ساله بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند.

شایان ذکر است که بانک حکمت ایرانیان در سال گذشته در یر فصل سپرده های کوتاه مدت با افزایشی صد درصدی همراه بوده است. گفتنی است که نرخ این سپرده ها 10 درصد می‌باشد و از همین جهت این منبع جذب شده برای این بانک جزء منابع بسیار ارزان قیمت قلمداد می شود.

سایر هزینه ها با توجه به عملکرد بانک حکمت ایرانیان در طی سال 1394 و بودجه ارائه شده برآورد شده اند.

هزینه مطالبات مشکوک الوصول

هر بانك بايد كل تسهيلات اعطايي خود را در چهار گروه جاري، سررسيد گذشته، معوق و مشكوك الوصول طبقه بندي كند. اين اقدام با توجه به متغيرهاي زمان، وضعيت مالي مشتري و رشته فعاليت مشتري انجام مي شود.که بر اساس بخشنامه های موجود درصدی از هر یک از این سر فصلها به عنوان ذخیره مطالبات مشکوک الوصول لحاظ خواهد شد. و به مرور زمان از سرفصل ذخیره، هزینه مطالبات مشکوک الوصول شناسایی می‌شود.

***نکته: بانك موظف است قبل از احتساب ذخيره خاص، ارزش وثيقه هاي مشتريان را محاسبه و آن را با اعمال ضرايبي از مانده تسهيلات كسر كند. اين درحالي است كه به نظر مي رسد بانك ها در انجام اين طبقه بندي و اخذ ذخيره با كيفيت لازم حركت نمي‌كنند و با استمهال بسياري از مطالبات مشكوك الوصول و بستن قرارداد جديد با مشتري مطالبات مشكوك الوصول را به مطالبات جاري تبديل مي كنند كه علت بند مشترك حسابرسان در گزارش هاي بانك ها مبني بر محدوديت حسابرس در اظهار نظر نسبت به كفايت ميزان ذخاير خاص عمدتا ناشي از همين مسأله است.

خوشبختانه تا کنون بانک حکمت ایرانیان با توجه به عملکرد سالهای گذشته خود را در معرض ریسک نکول مشتری و عدم پرداخت تسهیلات مالی قرار نداده است. و در سرفصل مطالبات مشکوک الوصول این بانک عدد قابل توجهی ابراز نشده است.