کاهش وابستگی دولت به منابع بانکی با انتشار اوراق سلف استاندارد موازی

طی آخرین روزهای شهریور ماه سال جاری، بورس کالای ایران شاهد رخداد بزرگی بود. بزرگترین تامین مالی بخش کشاورزی ایران در بازار سرمایه، به میزان 2650 میلیارد تومان و به منظور بازپرداخت بخشی از مطالبات گندمکاران در قالب اوراق سلف موازی استاندارد از طریق بورس کالا به انجام رسید. ناشر این اوراق شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران است. این شرکت پس از انتشار این اوراق همچنین تعهد کرده است که تمامی گندم غیر یارانه ای-در حدود 3 میلیون تن- را از این پس از طریق تالار فیزیکی بورس کالای ایران به فروش برساند.

در سال 95 و پس از توافقات انجام شده میان نهادهای تصمیم گیرنده در زمینه عرضه محصولات کشاورزی، شاهد اجرای سیاست قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی جو دامی استان ها در قالب گواهی سپرده کالایی بودیم. به این صورت که جو دامی تولیدی در کشور بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس کالا به فروش می رسد و مابه التفاوت قیمت فروش با قیمت تضمینی توسط دولت به کشاورزان پرداخت می شود. وجود بازاری منسجم و شفاف همچون بورس کالا، همچنین سهولت و مزایای معاملات قبض انبار باعث گردید که استقبال از این طرح بسیار بالاتر از پیش بینی ها باشد. پس از این تجربه موفق، این بار دولت تصمیم به تامین مالی از طریق انتشار اوراق سلف موازی استاندارد گندم کرد. این اوراق 6 ماهه و با سود 10 درصد بدون پرداخت ماهیانه عرضه شد که با توجه به نرخ سود بانکی و رکود موجود در سایر بخش های سرمایه گذاری کشور، استقبال از این اوراق نیز بسیار زیاد بود و طی دو روز تمامی آن به فروش رسید.

نکته حائز اهمیت در این عرضه، موفقیت شرکت بازرگانی دولتی در کاستن فشار مالی خرید تضمینی محصولات کشاورزی از شانه دولت بود. در سنوات گذشته منابع مالی انجام این طرح از طریق استقراض بانکی تامین می شد. استفاده از این اوراق نه تنها از وابستگی دولت به منابع بانکی می کاهد، بلکه از طریق جمع آوری سرمایه های سرگردان مردم و هدایت این نقدینگی به بازار های مالی، بخشی از تورم ایجاد شده به واسطه ازدیاد نقدینگی در جامعه را خنثی می کند.

در پایان لازم است به این نکته توجه شود که در چند سال اخیر طراحی و استفاده از ابزارهای نوین مالی در بورس کالای ایران با سرعت بیشتری در حال گسترش است. قراردادهای مشتقه سکه طلا و زیره، گواهی سپرده سکه طلا و انواع قراردادهای سلف موازی نمونه ای از تلاش دست اندرکاران این حوزه به منظور همگامی با بازارهای جهانی می باشد. ایجاد بستر مناسب به منظور استفاده از این ابزار و ایجاد زمینه آشنایی بیشتر فعالان بازار سرمایه و عموم مردم با ساز و کار معاملات این ابزار می تواند کارایی و شفافیت بازار ایران را بیش از پیش افزایش دهد و زمینه را برای این امر آماده سازد که نه تنها در بخش کشاورزی بلکه در سایر زمینه های تولیدی همچون صنعتی و پتروشیمی نیز تولید کنندگان دولتی و خصوصی بتوانند تامین مالی قابل توجهی را از طریق بورس کالای ایران انجام دهند.

محسن ایزدی-شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد

جهت عضويت در كانال تلگرام #اخبار #اقتصادي #بورس_نيوز روي لينك زير كليك كنيد و گزينه JOIN را بزنيد.