مشکلی‌ کلان‌تر از قیمت‌گذاری دستوری

به گزارش بورس نیوز، بحث قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو این روزها حرف و حدیث های فراوانی به دنبال داشته است.

از یک سو، بسیاری از فعالان بازار سرمایه به دنبال آزادسازی قیمت ها و‌ حذف رانت در این صنعت هستند و ضرر و زیانی که خودروسازان در این سال‌ها متحمل شده‌اند را ناشی از همین مداخلات دستوری می دادند؛ از سوی دیگر عده‌ای از مردم نگران هستند که مبادا با آزادسازی قیمت خودرو، قیمت ها در بازار آزاد افزایش یابد! این در حالی است که قیمت خودرو در کارخانه با قیمت بازار آزاد اختلاف فاحشی دارد و این اختلاف قیمت، نصیب عده خاص میشود و یکی از شعارهای دولت قبل از انتخابات، آزادسازی قیمت ها بود.

مهدی افنانی عضو هیات مدیره کارگزاری اردیبهشت ایرانیان در گفتگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: به سبب بی ثباتی متغیر‌های اصلی اقتصادی کشور، حال بازار سرمایه ما خوب نیست. طبق وعده‌های انتخاباتی، دولتمردان قرار بود در زمینه سیاست‌های اقتصادی، نرخ بهره، نرخ ارز و... با دو سناریو احیای برجام و تداوم تحریم ها، برنامه‌های مدونی داشته باشند اما؛ تا این لحظه، سیاست‌های دولت، اقتصاد کشور را بیشتر به سمت سردرگمی سوق داده است.

وی اضافه کرد: مشکل اقتصاد ما، قیمت‌گذاری دستوری در یک صنعت نیست. کل اقتصاد ما در وضعیت سردرگمی به سر می‌برد و این سردرگمی، باعث شده نه فقط در بازار سرمایه که در تمامی بازارها، این سردرگمی احساس شود. از همین رو است که با وجود شیب افزایشی نرخ ارز، بازار‌های مختلف در بلاتکلیفی به سر می‌برند. این عدم شفافیت برنامه‌های اقتصادی دولت، آسیب جدی به اقتصاد کلان کشور می‌زند و اقتصاد خرد، باید تبعات آسیبی که اقتصاد کلان وارد شده، بپردازد.

مردم همه جوره در بورس رها شدند

عضو هیات مدیره کارگزاری اردیبهشت ایرانیان افزود: یکی دیگر از وعده‌هایی که قبل از انتخابات مطرح شده بود، افزایش تعامل با مردم و برگزاری جلسات و مذاکرات بیشتر با مردم و ارائه اطلاعات شفاف تری به آن‌ها بود ولی هیچ اطلاع‌رسانی در مورد برنامه‌های اقتصادی دولت به مردم صورت نگرفته و به علت همین بی‌برنامگی‌ها است که بعد از چند جلسه رسمی، اعلام می‌شود که قیمت گذاری خودرو آزاد شده و کمی بعد، افزایش قیمت خودرو لغو می‌گردد!

افنانی گفت: معتقدم حتی اگر دولت قصد لغو افزایش قیمت خودرو را داشت، باید اطلاع رسانی صورت می‌گرفت و در یک برنامه خبری با مردم به صورت شفاف‌تر صحبت می‌شد و دلیل این تصمیم اعلام می‌گردید.

این کارشناس بازارسرمایه تاکید کرد: نمی‌توان انتظار داشت فعالان بازارسرمایه بر اساس نظرات سران قوا، تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری کنند و بعد از آن، یک شبه تمامی دستورات ملغی گردد و بحث قیمت‌گذاری در صنعت خودرو، قسمتی از سیاست‌های مبهم و سردرگم اقتصادی دولت است و در سایر حوزه‌های اقتصادی نیز شفافیت و ثباتی وجود ندارد.

موافقان قیمت‌گذاری دستوری هم مخالف شدند

وی با انتقاد از قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو اظهار کرد: در شرایط کنونی، تقریباً تمامی مدیران اقتصادی در مورد قیمت‌گذاری دستوری نظر واحدی دارند و با قیمت گذاری دستوری مخالفت کرده‌اند.

افنانی تصریح کرد: اینکه سازمان بورس و وزارت صنعت معدن تجارت و وزارت اقتصاد هم در این مورد همکاری‌هایی داشته‌اند؛ با این وجود، نتیجه دیگری رقم خورده که متاسفانه شبهه‌های زیادی هم ایجاد کرده از جمله آنکه شاید فشار مفسدان اقتصادی و دلالان بازار خودرو، روی تصمیمات دولت اثرگذار بوده است!

اقتصاد در سردرگمی بازارسرمایه در بلاتکلیفی

افنانی تصریح کرد: شفافیت و ثبات در مسائل اقتصادی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و مادامی که اقتصاد ما به سمت این ثبات در سیاستگ‌ذاری‌ها حرکت نکند، مشکلات اقتصادی کشور و به دنبال آن، بلاتکلیفی و سردرگمی بازار سرمایه هم ادامه خواهد داشت.

وی ادامه داد: امیدوارم مدیران اقتصادی کشور برای شرایط مختلف برنامه‌های مدون داشته باشند و با اعلام شفاف و صریح برنامه‌های خود برای شرایط مختلف اقتصادی، امکان پیش‌بینی پذیری را هم به بازار سرمایه و سایر بازار‌های مالی بدهند. ضمن اینکه باید اگر تصمیمی در حوزه‌های مختلف اقتصادی اتخاذ شد، این تصمیمات و سیاست گذاری‌ها ثبات داشته باشد و مرتباً شاهد اتخاذ تصمیمات جدید نباشیم.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به منفی‌های مکرر بازار سرمایه تحت تأثیر همین بلاتکلیفی‌ها گفت: واکنش بازار سرمایه به اوضاع اقتصادی کشور کاملاً طبیعی است و شاید اگر در این شرایط و این همه بی ثباتی و بلاتکلیفی، بازار سرمایه ما مثبت شود؛ باید تعجب کنیم. بدون ترسیم چشم انداز آینده اقتصادی کشور، امکان سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه وجود ندارد.

افنانی توضیح داد: به عنوان مثال یکی از فاکتور‌های مهم در پیش بینی و تحلیل اوضاع بازار سرمایه، نرخ بهره است اما؛ چطور می‌توان به اظهار نظر‌ها در مورد نرخ بهره اتکا کرد وقتی وعده عدم افزایش نرخ بهره داده می‌شود و در عمل، شاهد افزایش نرخ بهره و نرخ‌های ۲۱ درصدی در بازار هستیم! یا چطور می‌توان در شرایطی که شواهد حاکی از انتشار اوراق در بازار سرمایه است، ادعای عدم انتشار اوراق در بازار سرمایه را پذیرفت؟

انتقادی که به صدای سهامداران تبدیل شد

وی در رابطه با انتقاداتی که به اعتراض سهامداران نسبت به قیمت گذاری دستوری در صنعت خودرو عنوان کرد: اصرار به قیمت‌گذاری دستوری، به بهانه حمایت از اقشار ضعیف‌تر جامعه، منطقی و قابل قبول نیست. در نظر داشته باشید که فعالان بازار سرمایه تعداد محدودی نیستند و وقتی صحبت از جامعه سهامداری می‌شود پای منافع میلیون‌ها نفر از مردم کشورمان در میان است.

افنانی تصریح کرد: تجربه ۳۰ سال اخیر نشان داده هر گاه سایه قیمت‌گذاری دستوری از سر صنعتی برداشته شده، آن بازار اوضاع متعادل تری را تجربه کرده است. کما اینکه در صنعت سیمان هم تصمیم گیری‌های نادرست و عدم اطلاع رسانی در مورد زمان قطعی برق در فصل تابستان، مشکلاتی برای صنعت سیمان ایجاد کرد که به تبع آن عرضه سیمان را دچار اختلال کرد.

عضو هیات مدیره کارگزاری اردیبهشت ایرانیان ادامه داد: در نهایت با کاهش عرضه ها، قیمت سیمان مدتی در بازار افزایش یافت و عده‌ای افزایش قیمت‌ها را به عرضه سیمان در بورس کالا گره زدند.، اما شاهد آن بودیم که با مقاومت فعالان بازار سرمایه، سیمان از بورس کالا خارج نشد و به سبب عرضه سیمان در بورس کالا، این بازار به سمت شفافیت رفت و با به تعادل رسیدن عرضه و تقاضا قیمت‌ها هم فروکش کرد. مشابه این اتفاق را در تمامی بازار‌ها حتی بازار محصولات غذایی از جمله مرغ و تخم‌مرغ هم مشاهده کرده‌ایم.

وی گفت: هرگاه مدیران و سیاستگذاران ما به شایستگی برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و مدیریت نکرده اند، تلاش کرده‌اند با دستور بازار‌ها را کنترل کنند! در نتیجه قیمت گذاری‌های دستوری همواره حاشیه امنی برای دلالان و رانت خواران فراهم شده و مصرف‌کنندگان نهایی تورم را با همه وجود لمس کرده اند و فقط عده‌ای خاص، منافع عظیمی به جیب زده اند.

افنانی در پایان خاطرنشان کرد: مشکل اقتصاد ما، فقط مشکل سهامداران بازارسرمایه نیست؛ این مشکل در تمام بخش‌های اقتصادی ریشه دوانده و سیاست گذاران باید بدانند اگر امروز نتوانند تکلیف قیمت‌گذاری خودرو را مشخص کنند، در سایر حوزه‌های اقتصادی هم موفق نخواهند بود و ضمنا راه فرار به مدیرانی نشان داده‌اند که هرگز عملکرد مناسب و قابل قبولی نداشته اند!