تایتانیک صنعت شوینده ایران غرق شد

به گزارش بورس‌نیوز، در ۳ سال گذشته مجموعه بورس نیوز، گهگاهی در قالب پرونده های بورسی، به بررسی شرکت های مشکل دار بازار سرمایه پرداخته است. یکی از شرکت‌هایی که در این سال ها، بارها زیر ذره بین بورس نیوز قرار گرفته و به ریسکهای آن اشاره شده و تلاش شده به سهامداران آن هشدار داده شود، شرکت تولی پرس بوده است. به چند نمونه از گزارش های مربوط به تولی پرس و البته تاریخ انتشار آنها نگاهی بیندازیم.

افزایش بدهی و زیان‌انباشته "شتولی"/ مدیریت جدید، اکسیر فروغ نیاورد!

حال "تولی‌پرس" و "داروگر" خوب نیست!

"شتولی" و بازار پایه، خیانت آشکار به اعتبار بازارسرمایه

هفتم آذرماه بود که دلیل دغدغه های بورس نیوز مشخص شد.

خبر کوتاه بود و تلخ؛ "تولی پرس" ، برند ۵۷ ساله صنعت شوینده ایران منحل شد!

بعد از انتشار این خبر بود که سیلی از سوالات و دل نگرانی های سهامداران تولی پرس به راه افتاد. بخشی از اظهارات سهامداران تولی پرس در کانال صدای سهامدار بورس نیوز منعکس شد.

بد نیست سری به اتفاقات چند ساله این شرکت بزنیم

شرکت تولیددارو، که متعلق به خانواده کارآفرین خسروشاهی بود، با تأسیس واحدی تحت نام؛ واحد دترجنت، پودر لباس‌شویی دریا را، در سال ۱۳۴۳ تولید و اولین محموله از آن، با عنوان کاروان دریا، را در همان سال، روانه بازار کرد. با گسترش تقاضای بازار و لزوم افزایش ظرفیت تولید و تنوع محصولات شوینده، واحد دترجنت تولیددارو، با عنوان شرکت تولی پرس، با ظرفیت سالانه ۷۵٫۰۰۰ تن انواع پودر لباس‌شویی، به ثبت رسید و در سال ۱۳۵۲ به شهر صنعتی البرز در قزوین انتقال یافت و با تولید محصولاتی از جمله: پودر لباس‌شویی دریا و تک، پودر ماشین لباس‌شویی شوما، مایع ظرفشویی جام و آبشار، مایع نرم‌کننده لباس هاله و سفیدکننده زدا، شروع به فعالیت کرد.‌ پس از انقلاب اسلامی، در جریان مصادره اموال و دارایی‌ها، این شرکت به همراه تمامی شرکت‌ها و کارخانه‌های خانواده خسروشاهی مصادره شد.

در ابتدای دهه ۶۰ و متعاقب با تقاضای بالای بازار ایران و ظرفیت نصب شده پایین پودر در کشور، شرکت تولی پرس اقدام به افزایش ظرفیت تا ۱۵۰٫۰۰۰ تن پودر، در سال کرد و در سال ۱۳۷۹ با پذیرش و عرضه سهام آن، در سازمان بورس اوراق بهادار تهران، از سهامی خاص، به سهامی عام تبدیل گردید.

این شرکت تا سال ۸۹ متعلق به گروه سرمایه‌گذاری البرز بود و در سال مالی ۱۳۹۰ به بخش خصوصی واگذار شد. سرمایه گذاری البرز هم از زیرمجموعه‌های شرکت دارویی برکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام است.

در نهایت سرمایه گذاری البرز تصمیم گرفت تولی پرس را به بخش خصوصی واگذار کند؛ خریدار با واریز چند قسط این شرکت را به تملک خود درآورد. پس از آن با توجه به ارزش، دارایی و برند تولی پرس، اقدام به اخذ تسهیلات بانکی کلان کرد و هم اکنون جزو بدهکاران بانکی محسوب می شود.

بیژن اسماعیلی به مدد یک واگذاری سراپا ایراد، مالک هلدینگی متشکل از ۱۸ شرکت شد. شرکت‌هایی چون تولی‌پرس، کف (داروگر)، کیوان، ارزش آفرینان ، تولیددارو، یاس‌خرمشهر، کیمیاایران، هومن‌شیمی و صنایع بسته‌بندی داروگر و ۲ شرکت عمده پخش سراسری محصولات این هلدینگ که البته این مدیر ناکارآمد یک تنه تمام این شرکت ها را به ورطه نابودی کشاند.

عملکرد ضعیف مدیریت و ناکارآمدی اسماعیلی در اداره یک مجموعه عظیم صنعتی مرتبط با تولید محصولات عمدتاً شوینده سبب شد تا در سال های اخیر اخبار ناخوشایندی از وضعیت نابسامان تولی پرس انتشار یابد.

کارخانه تولی‌پرس از ۲۷ مرداد ۹۷ به دلیل «مشکل در تهیه مواد اولیه» تعطیل شد و پس از آن کارخانه در ۱۴ مهر ۱۳۹۷ بازگشایی شده بود که در ۲۸ مهر، تعطیلی دوباره آن اعلام شد.

هزینه‌زایی مانند حباب‌های کف

سیده حمیده زرآبادی نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز در مجلس شورای همان روز‌ها در مصاحبه‌ای گفته بود: "" هزینه‌های مالی شرکت در پایان سال مالی ۱۳۸۹ معادل ۱۰۱.۲۷۲ میلیون ریال بود که پس از واگذاری در سال ۹۰ با افزایش شدید به مبلغ ۱۹۵.۶۹۲ میلیون ریال معادل ۹۳ درصد نسبت به سال مالی ۸۹ رسیده است این روند افزایشی در سال مالی ۹۱ به مبلغ ۳۳۱.۲۴۵ و معادل ۶۹ درصد نسبت به سال مالی ۹۰ را شامل شده است.

اگر فرض بر این باشد که سال ۹۰ را سال مبنا قرار دهیم هزینه مالی نسبت به سال ۹۶ معادل ۲۲۴درصد افزایش داشته است که ریسک بالایی را شامل می‌شود و باعث کاهش فراوان سود شرکت و همچنین نقدینگی شرکت می‌شود کاهش نقدینگی شرکت را شامل می‌شود. شرکت در پایان سال مالی ۹۶ دارای ۵۳۹، ۵۹۳ میلیون ریال زیان خالص است که بیشترین علت این زیان هزینه مالی شرکت است. در شهریور ماه ۹۷ شرکت تولی پرس اعلام کرد به دلیل نداشتن مواد اولیه کارخانه تعطیل می‌شود پس از پیگیری‌های انجام گرفته مشخص شد به دلیل over hall شرکت تولی پرس به دنبال تعطیلات دو هفته‌ای است. پس از بازدید انجام گرفته مشخص شد مواد اولیه به میزان کافی در کارخانه موجود است و شرایط شرکت نیازی به اورهال ندارد، اما خطوط تولید به حال خود رها شده است. پس از دو هفته تعطیلی کارخانه موضوع تعطیلی تولی‌پرس مجددا مطرح شد. نیاز است برای رفع مشکلات این شرکت، دستگاه‌های نظارتی ورود کرده و ابعاد موضوع را بررسی کنند. "".

اما این اظهارات راه به جایی نبرد و تولی پرس هر روز بیشتر در باتلاقی که برایش ایجاد کرده بودند فرو رفت.

وقتی تعطیلی‌ها به چشم آمد

آبان ماه امسال بود که از سوی خبرگزاری‌ها اعلام شد کارگران کارخانه تولیدی پرس مدعی شده‌اند در ماه ۷ الی ۸ روز بیشتر کار نمی‌کنند و باقی روزهای ماه بیکار هستند، چرا که مواد اولیه که مدیرعامل این شرکت با ارز ۴۲۰۰ تومانی تهیه کرده، مخفیانه از شرکت خارج می شود! بعد از این خبر بود که شنیده شد کارگران یکی پس از دیگری اخراج می‌شوند.

بیست و هفتم آبان ماه بود که رئیس جمهور جناب آقای رئیسی در بازدید از کارخانه‌‌ روغن نباتی جهان در شهر زنجان اعلام کردند "" قبلاً کارخانه کیوان همدان را هم دیده‌اند و اجازه نمی‌دهند تولید در این کشور دچار وقفه شود، باید کارخانه روغن نباتی جهان با تمام ظرفیت کار کند. رئیس جمهور با اشاره به اینکه کسی که کارخانه روغن نباتی جهان را در اختیار دارد تعدادی دیگر از این کارخانه‌ها را هم در کشور در اختیار گرفته است، خطاب به مدیرداخلی کارخانه گفت: به کسی که این کارخانه را در اختیار دارد بگویید نمی‌تواند فقط به شکل اسمی و با ظاهرسازی کارخانه را اداره کند.‌ از نظر حقوقی این واحد با مشکلات زیادی در واگذاری و ادامه فعالیت روبروست و این معطل ماندن قابل تعقیب و پیگیری است.""

اما درست زمانی که خیلی‌ها انتظار داشتند کارخانه رو به احتضار تولی پرس دوباره جان بگیرد، خبر انحلال این شرکت تیر خلاصی بود بر تمامی امید ها!

بد نیست نگاهی هم داشته باشیم به وضعیت اسفناک سهامداران "شتولی"

ارزش بازار ۵۱۵ میلیارد تومانی این شرکت نارنجی رنگ بازار پایه حاکی از آن است که سهامداران خرد توجه چندانی به عدم شفافیت و گزارش های مبهم و اخبار تیره و تاری که از وضعیت تولید در این شرکت به گوش می‌رسید، نداشته اند. تولی پرس در این سال ها در افشای اطلاعات مالی خود هم عملکرد خوبی نداشته و گزارش ۳ ماهه منتهی به خرداد ۱۴۰۰ "شتولی"، آخرین گزارش این شرکت روی سامانه کدال است که آن هم با تازگی منتشر شده است! بر اساس گزارش های ناقص منتشر شده، "شتولی" در ۱۲ ماهه ۹۹ به ازای هر سهم ۵۰۲۷ ریال و در ۳ ماهه اول امسال به ازای هر سهم ۱۰۲۸ ریال زیان ساخته است.

حالا باید منتظر ماند و دید آیا انحلال خط پایانی بر شرکت تولی پرس خواهد بود و مدیر ناکارآمد در به تاراج دادن دارایی‌های شرکت موفق بوده یا در پایان فرآیند انحلال، چیزی هم در کاسه سهامداران خرد باقی خواهد ماند.‌ قانونا فرایند انحلال باید بعد از واگذاری دارایی ها از طریق مزایده رسمی و زیر نظر مدیر تسویه صورت بگیرد. انحلال شرکت به منزله پایان عمر آن است و لازمه پایان عمر شرکت این است که دارایی جمعی از حالت مشاع بیرون آورده شود و میان آنان تقسیم گردد.تقسیم دارایی بین شرکا در صورتی میسر است که طلبکاران شرکت طلب خود از شرکت را دریافت کرده باشند. برای رسیدن به چنین مقصودی، قانون گذار تصفیه اموال شرکت را پس از انحلال پیش بینی کرده است.

موارد انحلال شرکت:

• انحلال مبتنی بر اراده شرکا
• انحلال به سبب از بین رفتن یکی از عناصر شرکت
• انحلال مبتنی بر دلایل موجه
• انحلال به سبب وضعیت یکی از شرکا

انحلال تولی پرس از منظر حقوقی 

سید محمد امین حسینی کارشناس حقوقی بازار سرمایه در مورد انحلال شرکت تولی پرس برای بورس نیوز نوشت: بحث انحلال شرکت تولی پرس به ماده ۱۴۱ لایحه اصلاحی قانون تجارت برمی‌گردد. این ماده مقرر می‌دارد: "اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایهٔ شرکت از میان برود هیأت مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقای شرکت، مورد شور و رأی واقع شود. هر گاه مجمع مزبور رأی به انحلال شرکت ندهد باید در همان جلسه و با رعایت مقررات ماده ۶ این قانون سرمایهٔ شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد.

در صورتی که هیأت مدیره بر خلاف این ماده به دعوت مجمع عمومی فوق‌العاده مبادرت ننماید و یا مجمعی که دعوت می‌شود نتواند مطابق مقررات قانونی منعقد گردد هر ذی‌نفع می‌تواند انحلال شرکت را از دادگاه صلاحیت‌دار درخواست کند."

بیان ماده این است اگر شرکتی با سرمایه اولیه صد میلیارد تومان تشکیل شود ولی به جهت زیان سازی نصف سرمایه یعنی مبلغ ۵۰ میلیارد تومان را زیان بسازد، باید مجمع عمومی فوق العاده تشکیل گردد و تصمیم به کاهش سرمایه به میزان باقی مانده یا انحلال شرکت نماید. اما معمولا شرکت‌ها برای خروج از شمول ماده ۱۴۱ لایحه اصلاحی قانون تجارت اقدام به افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی می‌کنند. بدین شکل با ارزیابی مجدد دارایی ها سرمایه شرکت افزایش پیدا می‌کند و دیگر زیان ساخته به میزان نصف سرمایه شرکت نیست.

مثلا در مثال فوق که شرکتی با سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومان، ۵۰ میلیارد تومان زیان ساخته و مشمول ماده ۱۴۱ می‌گردد برای خروج از ماده ۱۴۱ اقدام به تجدید ارزیابی می‌کند و سرمایه اش به ۲۰۰ میلیارد می‌رسد. دیگر مشمول ماده ۱۴۱ نیست چرا ۵۰ میلیارد زیان ساخته شده به میزان نصف سرمایه ۲۰۰ میلیاردی شرکت نیست.

اما اگر هیات مدیره در راستای خروج از ماده ۱۴۱ کاری انجام ندهد، هر ذی‌نفعی می‌تواند انحلال شرکت را از دادگاه صلاحیت‌دار درخواست کند.

در ماده ۲۶۵ لایحه اصلاحی برای رئیس هیات مدیره و اعضای هیات مدیره که تا دو ماه مجمع عمومی فوق العاده را برگزار نکنند مجازات مقرر گردیده است. ماده ۲۶۵ لایحه اصلاحی مقرر می‌دارد: "رئیس و اعضای هیأت مدیرهٔ هر شرکت سهامی که در صورت از میان رفتن بیش از نصف سرمایهٔ شرکت بر اثر زیان‌های وارده حداکثر تا دو ماه مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت ننمایند تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد شور و رأی واقع شود و حداکثر تا یک ماه نسبت به ثبت و آگهی تصمیم مجمع مذکور اقدام ننمایند به حبس از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از ده هزار ریال تا یکصد هزار ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد."

انحلال شرکت به معنای خاتمه شخصیت حقوقی شرکت نیست. بلکه پس از انحلال، شخصیت حقوقی شرکت بطور ناقص باقی است. پس از انحلال شرکت وارد فرایند تصفیه می‌گردد.

در فرایند تصفیه از محل اموال و دارایی های شرکت، بدهی های شرکت پرداخت می‌گردد و باقیمانده به سهامداران به نسبت سهامی که دارند می‌رسد. مثلا شخصی که یک درصد سهام شرکت را دارد، از باقیمانده اموال شرکت یک درصد به او می‌رسد.

طبق ماده ۲۰۵ لایحه اصلاحی قانون تجارت؛ در مواردی که انحلال شرکت به موجب حکم دادگاه صورت می‌گیرد مدیر تصفیه را دادگاه ضمن صدور حکم انحلال شرکت تعیین خواهد نمود. در رای دادگاه در خصوص انحلال شرکت تولی پرس نیز مدیر تصفیه تعیین گردیده است.
مدیر تصفیه نقش بسیار مهمی دارد. از این قانون برای سهامداران ابزار نظارت بر مدیر تصفیه را فراهم آورده است. ماده ۲۲۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت در این خصوص بیان می دارد: "صاحبان سهام حق دارند مانند زمان قبل از انحلال شرکت از عملیات و حساب‌ها در مدت تصفیه کسب اطلاع کنند."

با توجه به آنکه شرکت تولی پرس در این سال‌ها گزارش‌های مالی شفافی ارائه نکرده اظهار نظر در مورد اینکه آیا بعد از انحلال، سهامداران خرد به حقوق خود خواهند رسید یا همچون تمام این سالها، با بی کفایتی مدیر عامل این شرکت و شاید هم تلاش برای زیان سازی تعمدی دستشان خالی خواهد ماند. اما نکته حائز اهمیت این جاست که طبق اظهار نظر حمید اسدی حقوقدان بازار سرمایه در صفحه توییتر شخصی وی "بهتر است شفاف شود؛ اگر هیئت مدیره، عامل این زیان بوده؛ محکومیت ایشان نسبت به پرداخت زیانهای وارده مستندا به نظر کارشناس رسمی در رای ذکر شود. زیان های وارده در ماده ۱۴۱ هیچ ربطی به سهامداران خرد ندارد‌ و سهامداران خرد به عنوان اعتراض ثالث، حق شکایت در مجمع مرجع تجدیدنظر را دارند."