از سقوط نفت تا انفجار‌های تل‌آویو

به گزارش بورس نیوز؛ در جهان امروز که تنش‌های ژئوپلیتیکی و شوک‌های اقتصادی تقریباً هم‌زمان بازار‌ها را می‌لرزانند، تحلیل‌گران در تلاش‌اند چشم‌انداز روشنی از آینده‌ی سرمایه‌گذاری ترسیم کنند. گزارش اخیر شرکت سرمایه‌گذاری Jefferies به‌خوبی نمایانگر این فضای پرابهام است. در شرایطی که رشد اقتصادی آمریکا به زیر ۲ درصد کاهش یافته، آنها به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنند که تمرکز خود را بر سهام بخش سلامت، کالا‌های اساسی و مصرفی معطوف کنند، در حالی‌که از صنایع انرژی و ارتباطات دوری گزینند.

این راهبرد ریشه در الگو‌های تاریخی بازار دارد. در دوره‌هایی که رشد اقتصادی ضعیف بوده، سهام حوزه سلامت معمولاً بازدهی دو رقمی داشته‌اند و در برابر نوسانات مقاومت نشان داده‌اند. اما از سوی دیگر، کاهش چشم‌گیر عملکرد انرژی از نوامبر گذشته تاکنون (حدود ۳۰ درصد) زنگ خطری برای این صنعت است؛ صنعتی که حتی در دوره‌های رکود اولیه هم معمولاً عملکرد بهتری دارد.

Jefferies به‌رغم نگاه مثبت به بخش سلامت، نسبت به دو بخش مصرفی همچنان محتاط است، زیرا نگرانی‌هایی درباره وضعیت ترازنامه و ارزش‌گذاری شرکت‌ها وجود دارد. همچنین سرمایه‌گذاری‌های گسترده در بخش‌های برق و فناوری باعث ایجاد تراکم معامله‌گران (crowded trades) شده است که ممکن است در آینده به سقوط ناگهانی قیمت‌ها منجر شود.

در این میان، انتظار‌ها برای درآمد‌های شرکت‌های کوچک در سال ۲۰۲۵ به‌طرز محسوسی کاهش یافته، و این افت عمدتاً ناشی از کاهش در بخش‌های چرخه‌ای، انرژی و مواد اولیه است. نکته کلیدی اینجاست که اگر مسیر رکود اقتصادی ادامه یابد، فضای سرمایه‌گذاری نیز بیش از پیش به سوی صنایع تدافعی (defensive) متمایل خواهد شد، و این خود می‌تواند ترکیب سرمایه‌گذاری جهانی را به‌کلی تغییر دهد.

توازن شکننده قدرت در بازار جهانی نفت

در همان حالی که تحلیل‌گران از افول انرژی در بازار سهام می‌گویند، در جهان واقعی، نفت همچنان در مرکز کشمکش‌ها باقی مانده است. گروه اوپک پلاس به رهبری عربستان و با حضور کشور‌هایی مانند روسیه، تصمیم به افزایش سریع‌تر تولید نفت گرفته‌اند. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که قیمت نفت به پایین‌ترین سطح خود در چهار سال گذشته، یعنی زیر ۶۰ دلار در هر بشکه، سقوط کرده است.

شوک اصلی زمانی بود که عربستان با هدف مجازات کشور‌هایی مانند عراق و قزاقستان که به سهمیه‌های تولیدی پایبند نبودند، پیشنهاد تسریع در لغو کاهش تولید را مطرح کرد. حالا، طبق گزارش منابع آگاه، اوپک پلاس در حال برنامه‌ریزی برای آزادسازی کامل ۲.۲ میلیون بشکه از کاهش‌های داوطلبانه تا پایان اکتبر است که البته اگر پایبندی اعضا به تعهداتشان بهبود نیابد.

در این بازی پیچیده قدرت، عربستان در پشت پرده به متحدانش هشدار داده که حاضر نیست برای حفظ قیمت‌ها دست به کاهش‌های جدید بزند. موضعی که نه‌تنها اعتماد بازار را به پایداری سیاست‌های تولید خدشه‌دار می‌کند، بلکه توازن شکننده عرضه و تقاضا را نیز با تهدید مواجه می‌سازد. این در حالی است که قزاقستان، با صراحت اعلام کرده که منافع ملی را بر تعهدات گروهی ترجیح خواهد داد. چنین اظهاراتی می‌تواند زمینه‌ساز واگرایی‌های جدی در ساختار اوپک پلاس شود و بازیگران بزرگ‌تری مانند روسیه را نیز وارد محاسبات دوباره کند.

تل‌آویو در شوک موشکی؛ تهران در کانون اتهامات

در جبهه ژئوپلیتیکی، حمله موشکی انصارالله یمن به نزدیکی فرودگاه بن‌گوریون تل‌آویو، شکاف‌های امنیتی اسرائیل را عیان‌تر کرد. صدای آژیر‌ها از خضیره تا بیت‌المقدس، لرزش ساختمان‌ها، و دود برخاسته از نزدیکی ترمینال ۳ این فرودگاه، تصویری از آسیب‌پذیری یک مرکز حیاتی را در برابر جهانیان به نمایش گذاشت. منابع اسرائیلی تأیید کرده‌اند که این حادثه منجر به مجروح شدن چندین نفر شده است.

اما آنچه بیش از انفجار اهمیت دارد، واکنش‌های سیاسی پس از آن است. بنی گانتز، رهبر حزب اتحاد ملی اسرائیل، در بیانیه‌ای صریح ایران را مسئول حمله معرفی کرد و خواستار واکنش خشن در تهران شد. جمله کلیدی او – «این یمن نیست، این ایران است» پیامی واضح به درون و بیرون اسرائیل بود: انتقال میدان نبرد به سطح راهبردی.

در چنین شرایطی، پرسش مهم این است: آیا اسرائیل به دنبال افزایش سطح تنش‌ها با ایران است یا این موضع‌گیری بخشی از راهبرد بازدارندگی آن محسوب می‌شود؟ با توجه به پیچیدگی صحنه منطقه‌ای و هم‌پوشانی آن با منافع قدرت‌های جهانی، پاسخ به این سؤال در کوتاه‌مدت روشن نخواهد شد، اما یک چیز قطعی است: تل‌آویو وارد مرحله‌ای جدید از درگیری با نیرو‌های نیابتی شده که ممکن است در صورت تداوم، جغرافیای جنگ را گسترش دهد.

پکن، مسکو و پیامی فراتر از جشن‌ها

در میانه هیاهوی اقتصادی و امنیتی، یک دیدار دیپلماتیک در حال شکل‌گیری است که شاید سرنوشت روابط استراتژیک قرن ۲۱ را رقم بزند. رئیس‌جمهور چین، شی جین پینگ، قرار است در روز‌های ۷ تا ۱۰ مه به روسیه سفر کند؛ سفری رسمی که به بهانه جشن هشتادمین سالگرد شکست نازی‌ها برگزار می‌شود، اما در بطن خود پیام‌های بسیار جدی‌تری دارد.

بر اساس بیانیه کرملین، قرار است در این دیدار درباره گسترش همکاری‌های راهبردی، امضای چند سند جدید و بررسی تحولات بین‌المللی گفت‌و‌گو شود. این دیدار در حالی انجام می‌شود که روابط روسیه و غرب در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد و چین تلاش می‌کند جای پای خود را به‌عنوان قدرتی مستقل و تأثیرگذار در معادلات ژئوپلیتیکی جهان تثبیت کند.

همکاری روسیه و چین هرچند تاکنون بیشتر نمادین و سیاسی بوده اینک در آستانه ورود به مرحله‌ای عملیاتی‌تر است. اگر این همکاری وارد حوزه انرژی، فناوری و حتی امنیتی شود، ممکن است نظم جهانی که بر پایه هژمونی غرب بنا شده بود، با چالشی بنیادین روبه‌رو شود.

جهانی میان رکود و رویارویی

اخبار این روز‌های جهان از رکود اقتصادی گرفته تا درگیری‌های موشکی و مانور‌های دیپلماتیک همگی نشانه‌هایی هستند از جهانی که در حال بازتعریف اولویت‌ها و خطوط قرمز خود است. اقتصاد دیگر به‌تنهایی نمی‌تازد، انرژی میدان نبرد ژئوپلیتیک شده، و اتحاد‌ها در حال تجدید ساختارند. در چنین فضایی، تنها نگاه ترکیبی و تحلیلی می‌تواند تصویر واقعی جهان را بسازد جهانی که همزمان با رکود دست‌وپنجه نرم می‌کند و خود را برای رویارویی‌های بعدی آماده می‌سازد.

پایان مطلب