اثر مذاکرات بر بورس/ هر خبر، ماشه‌ای برای هیجان
حامد فقرایی، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با بورس نیوز با اشاره به ریسک‌های سیاسی تأثیرگذار بر بازار سرمایه، عنوان کرد: بزرگ‌ترین تهدید‌های بازار سرمایه ایران در سال‌های اخیر به‌ویژه پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، ناشی از اقدامات چهار سال نخست ریاست‌جمهوری وی بوده است؛ تا جایی که احتمال وقوع حمله نظامی از سوی آمریکا به ایران، یکی از سناریو‌های پررنگ در فضای تحلیلی بازار تلقی می‌شد.
وی افزود: با آغاز روند مذاکرات و تزریق فضای خوش‌بینی، بخشی از این ریسک‌های سیاسی کاهش یافت؛ مسئله‌ای که منجر به افت نرخ ارز و انتقال بخشی از نقدینگی از بازار‌های موازی به بازار سرمایه شد، هرچند این انتقال هنوز در سطح محدودی است.
فقرایی با تأکید بر اینکه تغییرات بنیادین جدی در ساختار اقتصادی یا سودآوری شرکت‌ها رخ نداده است، خاطرنشان کرد: بهبود نسبی سودآوری شرکت‌ها قابل‌مشاهده است، اما رشد اخیر ارزش بازار عمدتاً ناشی از کاهش ریسک سیاسی و به دنبال آن افت نرخ بازده مورد انتظار جهت تنزیل جریان‌های نقدی بوده است؛ موضوعی که به‌صورت مستقیم موجب افزایش ارزش‌گذاری شرکت‌ها شده، نه الزاماً تغییرات بنیادین در عملکرد یا ساختار مالی آنها.
حامد فقرایی با اشاره به موضوع نرخ واقعی ارز و تأثیر آن بر بازار سرمایه اظهار کرد: آنچه در نگاه نخست به‌عنوان ارزش ذاتی دلار به نظر می‌رسد، بازه قیمتی حدود ۷۵ تا ۸۰ هزارتومان برای ارز در بازار آزاد است. درصورتی‌که تحریم‌ها لغو شده و جریان نقل‌وانتقال ارز تسهیل شود، شرکت‌های صادرات‌محور می‌توانند منابع ارزی خود را با هزینه‌ای کمتر تسعیر کنند که همین موضوع بخشی از کاهش نرخ ارز را برای آنها جبران خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: رقابت جذاب میان سهام دلاری و ریالی
فقرایی تأکید کرد: با فرض حرکت به سمت سیاست تک‌نرخی سازی ارز، نرخ دلار توافقی احتمالاً کاهش چندانی نخواهد داشت؛ بنابراین نمی‌توان افت قابل‌توجهی در سودآوری شرکت‌ها صرفاً از محل کاهش نرخ ارز متصور بود. به گفته وی، آنچه می‌تواند بر عملکرد بازار اثر بگذارد، کاهش هیجان خرید و رقابت در معاملات بورس کالاست، به‌ویژه برای محصولاتی که در این بستر عرضه می‌شوند و پیش‌تر با نرخ‌های بالا ناشی از انتظارات تورمی معامله می‌شدند.
این کارشناس بازار سرمایه با توجه به تأثیر شرایط مذاکرات بر بازار سرمایه، عنوان کرد: با توجه به وضعیت کنونی مذاکرات، به نظر می‌رسد هرگونه خبر مثبت یا منفی می‌تواند بازار را دستخوش هیجانات شدید کند. ازاین‌رو، اگر در آینده شاهد بروز هیجان در بازار باشیم و سازمان بورس قصد داشته باشد نسبت به کاهش دوباره دامنه نوسان اقدام کند، به نظر می‌رسد باید تا روشن شدن نتیجه مذاکرات (فارغ از مثبت یا منفی بودن آن) برای بازتر کردن دامنه نوسان صبوری به خرج داد.
وی افزود: دامنه نوسان اساساً میراثی از دوره مدیریت دکتر عبده‌تبریزی در بازار سرمایه است که احتمالاً با هدف فراهم آوردن فرصت برای تحلیل دقیق‌تر و ایجاد زمان برای تصمیم‌گیری بهتر اتخاذشده بود. به گفته فقرایی، این فرصت زمانی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مؤثر برای تعیین ارزش واقعی شرکت‌ها، به دور از اثرات هیجانی و موقتی، مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
حامد فقرایی با اشاره به‌ضرورت کاهش مداخلات نهاد ناظر در بازار، اظهار داشت: بازگشت اعتماد عمومی به بازار سرمایه زمانی محقق می‌شود که میزان دخالت سازمان بورس در ریزساختار‌های معاملاتی به حداقل برسد. وی تأکید کرد در شرایطی که دامنه نوسان برای چند روز باز شود، اما مذاکرات به نتیجه مثبتی نرسد و سپس سازمان بورس بار دیگر به کاهش دامنه روی آورد، این اقدام می‌تواند آسیب بیشتری به اعتماد عمومی وارد کند تا اینکه اصلاً تغییری در دامنه نوسان اعمال نشود.
فقرایی خاطرنشان کرد: ثبات در سیاست‌گذاری‌های نظارتی، به‌ویژه در مقاطع حساس سیاسی و اقتصادی، عامل مهمی در شکل‌گیری فضای پیش‌بینی‌پذیر برای فعالان بازار سرمایه است و هرگونه نوسان در تصمیمات اجرایی، ریسک ادراکی بازار را افزایش می‌دهد.
پایان مطلب
