تعطیلی یا کاهش دامنه نوسان؟!
به گزارش بورس نیوز، همزمان با تجاوزات آشکار و جنایت‌بار رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان و اعلام مواضع مقتدرانه از سوی مقام معظم رهبری درخصوص پاسخ قاطع به این تجاوزات، اقتصاد کشور وارد مرحله‌ای تازه از التهابات ژئوپلیتیکی شده است؛ مرحله‌ای که بدون تردید بازتاب مستقیم آن در رفتار بازیگران بازار‌های مالی قابل مشاهده است.
در چنین فضایی که شایعات و تحلیل‌های ضدونقیض فضای مجازی را پر کرده و در کنار اخبار رسمی، ذهن سرمایه‌گذاران را با دلهره و تردید آمیخته است، بازار سهام در کانون هیجان و نقدینگی مضطرب قرار گرفته است. خروج بخشی از سرمایه از سهام به سمت دارایی‌های امن‌تر همچون طلا و ارز، روندی آشنا برای فعالان بازار است؛ اما نکته نگران‌کننده، سرعت این انتقال و حجم فشار فروش در مقطع بحرانی است که در صورت عدم مداخله مسئولانه و مدبرانه می‌تواند ضربه‌ای جبران‌ناپذیر به اعتماد عمومی وارد کند.
از سوی دیگر نباید فراموش کرد که یکی از دستاورد‌های مهم بازار سرمایه در سال‌های اخیر، توسعه ابزار‌های پوشش ریسک مانند صندوق‌های مبتنی بر طلا بوده است. سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها اغلب با هدف حفظ ارزش دارایی در شرایط تورمی و نااطمینانی‌های امنیتی و سیاسی، اقدام به خرید این واحد‌ها کرده‌اند. اگر بازار سرمایه به‌طور کامل تعطیل شود و معاملات صندوق‌های طلا و اوراق بهادار مرتبط متوقف گردد، در عمل سپر حفاظتی افراد از دسترس خارج خواهد شد و فاصله قیمتی شدیدی میان بازار آزاد طلا و قیمت گواهی‌های قابل معامله در بورس کالا ایجاد می‌شود؛ شکافی که هم منجر به ضرر مالی و هم نابودی اعتماد بلندمدت سرمایه‌گذاران خواهد شد.
از همین روست که طی ساعات گذشته، شمار زیادی از فعالان بازار، کارشناسان و حتی سهامداران خرد در فضای رسانه‌ای درخواست داشته‌اند که سازمان بورس به‌عنوان متولی اصلی بازار سرمایه، تصمیمی قاطع، شفاف و فوری برای حمایت از منافع عمومی اتخاذ کند. هر چند بخشی از بدنه سهامداران به‌درستی بر این باورند که برای کنترل موج فروش هیجانی، بازار می‌تواند به‌طور موقت متوقف شود، اما تجربه بازار‌های جهانی ثابت کرده است که تعطیلی بلندمدت بازار، در نهایت بازگشایی دشوارتری رقم می‌زند و شوک روانی تازه‌ای بر پیکره سرمایه‌گذاران وارد می‌کند.
در چنین شرایطی، بهترین تدبیر ترکیبی از مدیریت آرامش روانی، ابزار‌های محدودکننده هیجان و سیاست‌های حمایتی هدفمند است. نخست، اگر دامنه التهاب در دو روز ابتدایی هفته بسیار بالا باشد، می‌توان بازار سهام را برای چند روز محدود تعطیل کرد تا جو روانی فروکش کند. همزمان با این تصمیم، سیاست‌گذار باید با کاهش دامنه نوسان و پایش دقیق نماد‌های پرریسک، از تخلیه ناگهانی صف‌های فروش جلوگیری کند و فرصت تنفس و بازگشت تدریجی اعتماد را به معامله‌گران بدهد.
در این میان، نقش صندوق‌های تثبیت بازار و صندوق توسعه از همیشه پررنگ‌تر است. ورود قدرتمند این صندوق‌ها به نماد‌های بنیادی و سهام ارزنده، سیگنال روشنی به سرمایه‌گذاران خواهد داد که بازار سرمایه در بدترین شرایط نیز پشتیبانی نهادینه دارد و سرمایه ملی به حال خود رها نخواهد شد.
نکته حیاتی دیگر این است که در عین محدودسازی بخش سهام برای جلوگیری از ریزش‌های افراطی، بصندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های طلا باید باز بماند تا سرمایه‌گذاران امکان نقدشوندگی دارایی‌های امن خود را داشته باشند. مسدودسازی این ابزار‌ها عملاً حفره عمیقی میان بازار رسمی و بازار آزاد ایجاد می‌کند که نه تنها تلاطم قیمت را مهار نمی‌کند بلکه باعث تشدید سفته‌بازی و بی‌اعتمادی گسترده خواهد شد.
امروز سازمان بورس و سیاست‌گذاران مالی کشور در برابر آزمونی دشوار، اما سرنوشت‌ساز قرار دارند. تصمیمی که این روز‌ها برای مدیریت بازار گرفته می‌شود، نه فقط یک دستور اداری بلکه پیامی ملی برای جامعه سرمایه‌گذاران است:
حمایت از دارایی مردم یعنی صیانت از اعتماد ملی
بی‌تردید مردم ایران همان‌گونه که در عرصه‌های نظامی و سیاسی با قدرت ایستاده‌اند، در سنگر اقتصادی نیز از مسیر تدبیر و همدلی عبور خواهند کرد. کافی است مدیریت بازار سرمایه با درک مسئولیت تاریخی خود، راه را برای امنیت دارایی‌ها و حفظ آرامش روانی مردم هموار کند. در چنین مسیری، هم صندوق‌های طلا می‌توانند نقش خود را به‌عنوان پناهگاه ایمن ایفا کنند و هم بخش سهام با پشتوانه حمایتی قوی، در اولین فرصت ممکن به مسیر تعادل بازگردد.
امید می‌رود با همین نگاه ملی و حرفه‌ای، طی روز‌های پایانی خرداد، بازار سرمایه با حداقل خسارت از بحران عبور کند و فصل تازه‌ای از اعتماد و ثبات برای سهامداران ایرانی رقم بخورد.
صدای فعالان بازار سرمایه در صدای سهام دار بورس نیوز
در روز‌های ملتهب اخیر، فعالان بازار سرمایه با پیام‌های صریح و احساسی تلاش کرده‌اند صدای خود را به گوش متولیان بازار برسانند. گزیده‌ای از این پیام‌ها در ادامه آمده است تا تصویر شفاف‌تری از انتظارات جامعه سهامداری در این برهه حساس ارائه شود:
"شرایط کاملاً جنگی است. فردا، بازار بورس با هر دامنه نوسانی که باز باشد، حاصلش هزاران میلیارد صف فروش خواهد بود! حضور پررنگ حقوقی‌ها در صف فروش را هم در نظر بگیرید! در حال حاضر چیزی به نام نقدشوندگی وجود ندارد، چون خریدار نیست. برای هر کسب و کاری، بعضی روز‌ها بزرگترین کاسبی، تعطیل بودن و در امان ماندن از شر است.
تاکید بر کاهش دامنه نوسان همراه با حمایت حقوقی ها:
برخی دیگر، نسخه میانه‌ای پیشنهاد کرده‌اند؛ یعنی تعطیلی کوتاه‌مدت یا محدودیت دامنه نوسان در حد صفر تا مثبت یک درصد، همراه با حضور پررنگ حقوقی‌ها برای جمع‌آوری فروش‌های هیجانی. به باور این گروه، این ترکیب، هم امکان نقد شدن سرمایه‌گذاران نیازمند پول نقد را فراهم می‌کند و هم مانع سقوط آزاد قیمت‌ها می‌شود. وی به صراحت بیان می‌کند:
"بازگشایی بازار در این شرایط فقط به هیجان و صف‌های فروش بیشتر منجر می‌شود. بازار باید بسته بماند تا اوضاع آرام شود. وقتی هیچ پولی برای جمع‌آوری وجود ندارد، چرا باید بازار را باز کرد؟ "
گلایه از سکوت سازمان بورس:
در پی شهادت سینا سلیمانی یکی از تحلیلگران به نام بازار سرمایه برخی پیام‌ها با انتقاد از نبود اطلاع‌رسانی و حتی همدلی ساده سازمان بورس همراه بوده است:
«متأسفانه کوچک‌ترین پیام همدردی یا تسلیتی بابت شهادت سینا سلیمانی از سوی سازمان منتشر نشده است.»
هشدار نسبت به سوخت رسانه‌ای برای رسانه‌های معاند:
برخی فعالان بازار معتقدند باز نگه داشتن بازار در اوج فضای جنگی و بدون پول حمایتی، فقط خوراک تبلیغاتی برای رسانه‌های بیگانه فراهم می‌کند. این دسته معتقدند اگر امکان خرید حمایتی وجود ندارد، لااقل بخش سهام بسته شود تا مانع موج‌سواری تبلیغاتی شود.
"حاضرید که کشور را در جنگ غرق کنید فقط به خاطر اینکه نقد هستید؟ در این شرایط که تنها احساسات حاکم است، می‌توان پیش‌بینی کرد که صف‌های فروش سنگین خواهند بود. وقتی هیچ پولی برای جمع‌آوری وجود ندارد، بازگشایی بازار سهام تنها خوراک تبلیغاتی رسانه‌های غربی خواهد شد. حداقل قسمت سهام را ببندید".
اشاره به ابزار قانونی برای تعطیلی بازار:
چندین سهامدار با استناد به ماده ۳۲ قانون بورس و ماده ۱ دستورالعمل شرایط اضطراری، خطاب به مسئولان نوشته‌اند:
طبق ماده ۳۲ قانون بورس و اوراق بهادار و همچنین ماده ۱ دستورالعمل شرایط اضطراری بازار، موظف هستید معاملات را تا سه روز کاری متوقف کنید. پیشنهاد می‌شود این هفته کلاً با مجوز شورا معاملات تعطیل شود. شرایط کشور کاملاً جنگی است و باید از ظرفیت‌های قانونی استفاده کنید.
بی هیچ تردیدی بار دیگر ایران عزیز از این گزند نیز در امان خواهد ماند.
نویسنده علیرضا مبصر
