بازار سبز اما بی‌رمق؛ رشد شاخص در غیاب نقدینگی واقعی
محمدحسین علی‌بخشی کارشناس بازار سرمایه و تحلیلگر کارگزاری دنیای نوین در گفتگو با بورس نیوز، با آغاز شهریورماه و فعال شدن مکانیزم ماشه، دلار بار دیگر مسیر صعودی خود را در پیش گرفته است. دلاری که تنها یکی دو هفته پیش حوالی ۹۳ هزار تومان معامله می‌شد، اکنون با اجرای این سازوکار به مرز ۱۰۴ هزار تومان رسیده است.
وی افزود: در چنین شرایطی بازارساز نیز تلاش می‌کند با تکیه بر خبرسازی و جنگ روانی، از شتاب افزایش نرخ ارز بکاهد. از انتشار شایعه مرگ دونالد ترامپ گرفته تا داغ شدن دوباره موضوع تک‌نرخی شدن ارز، همه نمونه‌هایی از این خبرسازی‌ها بوده است.
علی‌بخشی ادامه داد: روز گذشته یکی از کانال‌های تلگرامی خبری از نشریه نیوزویک منتشر کرد مبنی بر این‌که ترامپ درگذشته و کاخ سفید به‌زودی خبر رسمی را رسانه‌ای می‌کند. بلافاصله پس از این خبر، صندوق‌های طلا با فشار فروش مواجه شدند. اما با بررسی مستقیم وب‌سایت نیوزویک، مشخص شد که چنین خبری وجود نداشته است. همان کانال حتی نیمه‌برافراشته شدن پرچم کاخ سفید را نیز به مرگ ترامپ نسبت داد که آن هم شایعه‌ای بی‌اساس بود.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به موضوع تک نرخی شدن ارز بیان کرد: امروز نیز خبرهایی مانند تک‌نرخی شدن ارز و موافقت مشروط ایران با CFT در فضای مجازی دست به دست شد. اما بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که این اخبار بیشتر برای کنترل فضای بازار منتشر می‌شوند. به‌عنوان مثال، در همان روزی که خبر تک‌نرخی شدن ارز منتشر شد، نرخ ارز توافقی نسبت به روز قبل حدود ۱۰ هزار تومان کاهش یافت، با این حال همچنان در کانال ۶۹ هزار تومانی باقی مانده و نتوانسته سطح ۷۰ هزار تومان را تثبیت کند. از سوی دیگر با توجه به مواضع رسمی مقامات، تحقق ارز تک‌نرخی در شرایط فعلی بعید به نظر می‌رسد.
وی همچنین درخصوص CFT گفت: در شرایطی که مکانیزم ماشه فعال شده و کشور با محدودیت‌های شدید بین‌المللی روبه‌روست، چطور می‌توان انتظار خروج از لیست سیاه را داشت؟ خبرهایی از این دست بیش از آنکه واقعیت داشته باشند، در راستای مدیریت جو روانی بازار است.
علی‌بخشی توضیح داد: واقعیت این است که دلار روندی صعودی گرفته و بعید است با خبرسازی بانک مرکزی بتوان مانع رشد آن شد. در همین راستا، اتاق بازرگانی گزارشی منتشر کرد که به پیامد‌های احتمالی بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و اجرای اسنپ‌بک پرداخته بود. در این گزارش به محدودیت‌های بانکی و مالی، توقف همکاری‌های سوئیفت، مشکلات خطوط کشتیرانی به دلیل قطع بیمه‌های بین‌المللی و کاهش شدید سرمایه‌گذاری خارجی اشاره شده بود. همچنین هشدار داده شد که در بدترین سناریو، رکود عمیق‌تر، تورم ۹۰ درصدی، نرخ ارز ۱۶۵ هزار تومانی، رشد اقتصادی منفی ۳ درصد و بیکاری ۱۴ درصدی محتمل خواهد بود؛ هرچند این گزارش به‌سرعت از وب‌سایت اتاق بازرگانی حذف شد.
کارشناس بازار سرمایه در این باره خاطرنشان کرد: با این همه، روشن است که اقتصاد کشور با خبر‌درمانی به سامان نمی‌رسد و متأسفانه همان مسیر‌های پرخطای گذشته بار دیگر در حال تکرار است. این خبرسازی‌ها حتی به بازار سرمایه نیز سرایت کرده است. برای نمونه، خبر قدیمی «واگذاری سهام تودلی سایپا» دوباره منتشر شد و فضای مثبتی در بازار ایجاد کرد. همچنین، خبر دیگری از ایران‌خودرو درباره تعامل با نهاد‌های مربوطه برای نهایی‌سازی قیمت‌گذاری عادلانه، باعث شد نماد خودرو با فشار خرید روبه‌رو شده و به صف خرید برسد.
وی عنوان کرد: در کنار این اخبار، شایعه موافقت مشروط ایران با CFT نیز موجب شد گروه بانکی با استقبال خریداران مواجه شود و اغلب نمادهای این گروه در صف خرید قرار گیرند. در نتیجه، بازار امروز عمدتاً سبزپوش بود. با این حال باید توجه داشت که ارزش معاملات خرد بازار همچنان بسیار پایین است. ارزش معاملات زیر ۴ همتی به‌روشنی نشان می‌دهد که نقدینگی کافی ـ که همچون خون در رگ‌های بازار سرمایه جریان دارد ـ وجود ندارد. بنابراین، هر صعودی بیش از آنکه نقطه امید باشد، فرصتی برای خروج تلقی می‌شود.
علی‌بخشی در پایان تاکید کرد: شاخص کل امروز در بازاری کم‌رمق با رشد ۱.۵ درصدی معادل ۳۴ هزار واحد، به سطح دو میلیون و ۴۳۰ هزار واحد رسید. اکثر گروه‌ها نیز سبزپوش بودند و در مجموع حدود ۴۴۰ میلیارد تومان پول حقیقی وارد بازار معاملات خرد شد.
