ایران‌خودرو پیشتاز در خودروسازان
بورس نیوز:
خودروسازی در ایران همواره یکی از صنایع پرچالش و پرحاشیه بوده است؛ صنعتی که با وجود سهم بالای خود در اقتصاد و اشتغال، همواره با انتقاد‌های جدی درباره بهره‌وری پایین، زیان انباشته و کیفیت محصولات مواجه بوده است. با این حال، مرور گزارش‌های مالی منتشرشده در سامانه کدال از عملکرد سه خودروساز اصلی کشور ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در ۵ ماه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که صحنه رقابت میان این غول‌های جاده مخصوصی به‌هیچ‌وجه یکنواخت نبوده و تفاوت‌های چشمگیری در مسیر حرکتی آنها دیده می‌شود.
در این میان، ایران‌خودرو توانسته است با رشد پیوسته درآمدی و ثبت رکورد‌های تازه، جایگاه خود را به‌عنوان پیشتاز بی‌رقیب این صنعت تثبیت کند؛ در حالی که سایپا و پارس‌خودرو بیشتر درگیر عقب‌نشینی درآمدی و افت در مقایسه با سال گذشته بوده‌اند.
ایران‌خودرو؛ موتور روشن رشد در مسیر پرشتاب
عملکرد ۵ ماهه ایران‌خودرو نشان می‌دهد که این شرکت توانسته در تمام ماه‌های ابتدای سال ۱۴۰۴ رشد درآمدی را تجربه کند و در هیچ مقطعی نسبت به دوره مشابه سال قبل عقب ننشیند. مجموع درآمد تجمیعی ایران‌خودرو در این بازه به ۱۵۸ هزار میلیارد تومان (همت) رسیده است؛ رقمی که تقریباً چهار برابر مجموع درآمد سایپا و نزدیک به ۱۸ برابر پارس‌خودروست.
این تفاوت نه‌تنها قدرت مالی ایران‌خودرو را نشان می‌دهد، بلکه پیام روشنی برای بازار سرمایه دارد: سرمایه‌گذاران می‌توانند روی ثبات و تداوم روند صعودی این شرکت حساب ویژه‌ای باز کنند.
در مردادماه، ایران‌خودرو توانست با فروش ۳۹ همت رکورد تازه‌ای به ثبت برساند. رشد ۴۲ درصدی نسبت به ماه قبل و فروش ۴۵ هزار و ۱۵۶ دستگاه در مقابل تولید ۴۴ هزار و ۷۳۲ دستگاه نشان می‌دهد که این شرکت حتی فراتر از ظرفیت تولیدی خود توانسته بازار را تغذیه کند. چنین وضعیتی در شرایطی که بسیاری از صنایع با رکود تقاضا مواجه هستند، یک پیام مهم دارد: محصولات ایران‌خودرو همچنان در صدر تقاضای مصرف‌کنندگان ایرانی قرار دارند.
سایپا؛ تلاش برای بقا میان چالش‌های درآمدی
سایپا، دومین خودروساز بزرگ کشور، در ۵ ماه نخست سال جاری با ثبت درآمد تجمیعی ۳۶ همت، عملکردی بسیار پایین‌تر از ایران‌خودرو داشته است. هرچند این شرکت همچنان سهمی قابل‌توجه از بازار داخلی را در اختیار دارد، اما کاهش درآمدی آن نسبت به سال گذشته گویای چالش‌های عمیق در مدیریت فروش و تولید است.
در مردادماه، سایپا توانست ۱۷ هزار و ۱۰۴ دستگاه خودرو تولید کند؛ اما حجم فروش آن برابر با ۱۵ هزار و ۳۵۹ بود. در مقایسه با ۵ ماه نخست سال گذشته، سایپا با کاهش ۲ هزار و ۲۸۰ میلیارد تومان درآمد مواجه بوده است؛ افتی که برای شرکتی در این ابعاد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات ساختاری و نیاز به بازنگری جدی در سیاست‌های تولید و فروش باشد.
پارس‌خودرو؛ بازیگری کوچک‌تر با عقب‌نشینی محسوس
پارس‌خودرو، سومین خودروساز جاده مخصوص، شرایط سخت‌تری را تجربه کرده است. این شرکت در پنج ماه نخست سال جاری تنها ۸ هزار و ۶۷۹ میلیارد تومان درآمد کسب کرده است؛ رقمی که فاصله عظیم آن را با دو رقیب اصلی‌اش آشکار می‌سازد.
در مردادماه، پارس‌خودرو با تولید ۴ هزار و ۳۶۸ دستگاه و فروش ۵ هزار و ۲۸۸ دستگاه عملکردی مشابه ایران‌خودرو از نظر پیشی گرفتن فروش بر تولید به نمایش گذاشت. با این حال، محدود بودن حجم تولید و فروش باعث شده اثرگذاری این شرکت در مقیاس صنعت ناچیز باقی بماند.
مقایسه عملکرد تجمیعی پنج‌ماهه با سال گذشته نشان می‌دهد که پارس‌خودرو با کاهش ۲ هزار و ۷۴۲ میلیارد تومان درآمد مواجه شده است. این روند نزولی می‌تواند هشداری جدی برای سهامداران و مدیران شرکت باشد؛ چراکه تداوم این وضعیت، جایگاه پارس‌خودرو را در بازار داخلی بیش از پیش تضعیف خواهد کرد.
محصولات پرفروش؛ پژو و سورن در برابر X۲۰۰ و Q۲۰۰
جزئیات درآمدی سه خودروساز نشان می‌دهد که هر کدام بر پایه محصولات شاخص خود بیشترین درآمد را شناسایی کرده‌اند:
• ایران‌خودرو: خانواده پژو با درآمد ۳۳.۶ همت، سورن با ۲۸.۵ همت و دنا با ۲۱.۷ همت سه ستون اصلی درآمدی این شرکت هستند. این آمار‌ها بیانگر آن است که ایران‌خودرو توانسته با ترکیب مدل‌های متنوع و پرتقاضا، هم در بازار میان‌رده و هم در محصولات بالاتر، جایگاه خود را تثبیت کند.
• سایپا: خانواده X۲۰۰ شامل محصولات پرتیراژ اقتصادی با ۱۵.۹ همت، در صدر درآمدی این شرکت قرار دارد. پس از آن، شاهین با ۷.۸ همت و چانگان با ۷.۳ همت نقش مهمی در حفظ سهم بازار سایپا داشته‌اند.
• پارس‌خودرو: تمرکز این شرکت بیشتر بر خانواده Q۲۰۰ و محصول سهند بوده است. هرچند این محصولات توانسته‌اند بخش عمده درآمد پارس‌خودرو را تأمین کنند، اما مقیاس آنها در مقایسه با دو رقیب اصلی بسیار کوچک‌تر است.
مقایسه سال‌به‌سال؛ رشد ایران‌خودرو، افت سایپا و پارس‌خودرو
مرور آمار‌های تجمیعی پنج‌ماهه نشان می‌دهد که ایران‌خودرو با رشد ۳۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، توانسته مسیر صعودی خود را تثبیت کند. در مقابل، سایپا و پارس‌خودرو هر دو با کاهش درآمدی مواجه شده‌اند.
این مقایسه سال‌به‌سال به‌خوبی نشان می‌دهد که بازار سرمایه در مواجهه با سه خودروساز جاده مخصوص، باید نگاه متفاوتی داشته باشد. در حالی‌که ایران‌خودرو می‌تواند به‌عنوان یک گزینه مطمئن‌تر برای سرمایه‌گذاران تلقی شود، دو رقیب دیگر بیشتر نیازمند اصلاحات ساختاری و استراتژی‌های تازه برای بازگشت به مسیر رشد هستند.
چشم‌انداز پیش‌رو؛ ایران‌خودرو تخت‌گاز، دیگران در مسیر پر دست‌انداز
اگر روند پنج‌ماهه جاری را به‌عنوان معیاری برای نیمه دوم سال در نظر بگیریم، می‌توان پیش‌بینی کرد که ایران‌خودرو همچنان پیشتاز رقابت باقی خواهد ماند. رشد درآمدی پایدار، تقاضای بالا برای محصولات و توانایی در فروش بالاتر از تولید، نشان از یک استراتژی موفق دارد.
اما در سوی دیگر، سایپا و پارس‌خودرو نیازمند بازنگری جدی هستند. کاهش درآمد، افت تقاضا و عقب‌نشینی در مقایسه با سال گذشته می‌تواند زنگ خطری برای این شرکت‌ها باشد. بدون اصلاحات اساسی در ساختار هزینه‌ها، بهبود کیفیت محصولات و افزایش تنوع در سبد تولید، بعید است بتوانند فاصله خود با ایران‌خودرو را کاهش دهند.
پنج ماه نخست سال ۱۴۰۴ تصویر روشنی از وضعیت سه غول جاده مخصوص به ما می‌دهد:
• ایران‌خودرو: پیشتازی مطلق با رشد ۳۸ درصدی و درآمد ۱۵۸ همتی.
• سایپا: تلاش برای حفظ جایگاه با ۳۶ همت درآمد، اما با روندی نزولی.
• پارس‌خودرو: بازیگری کوچک‌تر با درآمد ۸.۶ همتی و عقب‌نشینی محسوس.
این آمار‌ها به‌خوبی نشان می‌دهد که ایران‌خودرو توانسته «تخت گاز» در مسیر رشد مالی حرکت کند، در حالی‌که سایپا و پارس‌خودرو بیشتر درگیر دست‌انداز‌های جدی در مسیر توسعه هستند. بازار سرمایه نیز بی‌شک به این تفاوت‌ها واکنش نشان خواهد داد و سرمایه‌گذاران باید در انتخاب‌های خود این واقعیت‌ها را مدنظر قرار دهند.
پایان مطلب
