پیش‌خور شدن ریسک‌ها مانع واکنش منفی بازار به مکانیزم ماشه شد

مریم محبی کارشناس بازار سرمایه، استاد دانشگاه و مشاور اقتصادی، در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز با اشاره به اهمیت تحلیل بنیادی در بازار‌های مالی اظهار کرد: تحلیل بنیادی یا فاندامنتال آنالیز روشی برای تحلیل و پیش‌بینی قیمت دارایی‌ها در بازار‌های مالی است که معمولاً در کنار تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی افزود: در تحلیل بنیادی، تمامی عوامل تأثیرگذار بر دارایی پایه، سهام یا حتی کلیت بازار مورد بررسی قرار می‌گیرد تا چشم‌انداز دقیق‌تری از ارزش واقعی آن دارایی به دست آید. یکی از مهم‌ترین این عوامل، بررسی اخبار و پیش‌بینی ریسک‌های مؤثر بر دارایی یا بازار مورد نظر است.

محبی با اشاره به ویژگی‌های خاص اقتصاد ایران تصریح کرد: با توجه به اینکه اقتصاد کشور ماهیتی دستوری دارد و نظام اقتصادی بر پایه تنظیم‌گری و کنترل بازار‌ها توسط دولت استوار است، هرگونه تصمیم، رویکرد یا حادثه مرتبط با دولت می‌تواند به طور مستقیم بر روند آتی بازار سرمایه اثرگذار باشد. به گفته او، در چنین شرایطی، تحلیل بنیادی نقش کلیدی در شناسایی تأثیر احتمالی رویداد‌های سیاسی و اقتصادی بر بازار ایفا می‌کند.

تأثیر پیش‌خور شدن قیمت‌ها در بازار سرمایه

محبی در ادامه گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز، یکی از مفاهیم کلیدی در بازار‌های مالی را پدیده «پیش‌خور شدن قیمت‌ها» دانست و توضیح داد: این مفهوم به آن معناست که اطلاعات و انتظارات قیمتی معمولاً پیش از وقوع رویداد‌ها در قیمت دارایی‌ها منعکس می‌شوند.

وی تصریح کرد: از آنجا که در بازار‌های مالی، قیمت‌ها به‌طور معمول پیش از تحقق واقعی اتفاقات، اثر آن رویداد را در خود منعکس می‌کنند، هنگامی که یک ریسک از حالت ابهام خارج شده و به مرحله تحقق می‌رسد، بازار معمولاً واکنش خاصی نشان نمی‌دهد. به بیان دیگر، اثر آن ریسک یا خبر پیش از وقوع، در قیمت‌ها «پیش‌خور» شده است.

بیشتر بخوانید: مشکلات بورس ریشه در سیاست‌های غلط دارد، نه جنگ ۱۲ روزه

اثر این ریسک پیش از وقوع در قیمت‌ها منعکس شده بود

مریم محبی یکی از مصادیق روشن پدیده پیش‌خور شدن ریسک را به موضوع فعال شدن «مکانیسم ماشه» در روز‌های اخیر نسبت داد و اظهار کرد: اثر این رویداد پیش از وقوع، در قیمت سهام منعکس شده بود و به همین دلیل پس از تحقق آن، واکنش منفی قابل‌توجهی در بازار مشاهده نشد.

وی توضیح داد: با وجود آنکه انتظار می‌رفت فعال شدن مکانیسم ماشه اثر منفی و بدیهی بر قیمت سهام شرکت‌های بورسی داشته باشد، اما بازار سرمایه ایران به دلیل بلوغ نسبی خود، این ریسک را پیش از وقوع در قیمت‌ها لحاظ کرده بود. از این‌رو پس از تحقق این رویداد، نه تنها بازار افت نکرد بلکه شاهد شکل‌گیری یک بول‌ران (روند صعودی) نیز بودیم.

محبی در ادامه با اشاره به جایگاه بازار سرمایه ایران گفت: هرچند اندازه این بازار نسبت به بازار‌های جهانی کوچک‌تر است، اما از منظر تحلیل، واکنش و درک سیاسی فعالان، یکی از بالغ‌ترین بازار‌های منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود. به گفته او، همین بلوغ تحلیلی و سیاسی فعالان باعث می‌شود بازار سرمایه ایران همانند بازار‌های پیشرفته جهانی، رویداد‌های مهم اقتصادی و سیاسی را پیش از وقوع، در قیمت‌ها پیش‌خور کند.

سایه ابهام بر بازار، عامل اصلی رفتار‌های هیجانی و خروج سرمایه است

محبی کارشناس بازار سرمایه درباره تفاوت میان اثر ریسک‌ها و اثر رویداد‌ها بر بازار سرمایه توضیح داد: تأثیر ریسک‌ها بر بازار معمولاً کمتر از اثر وقوع خودِ اتفاق‌هاست. در شرایطی که بازار با ریسک مواجه است، یعنی هنوز ابهام وجود دارد و مشخص نیست چه رویدادی در آینده رخ خواهد داد، اما زمانی که اتفاقی بالفعل می‌شود، آن ریسک به واقعیت تبدیل شده و دیگر سناریوسازی برای آن بی‌معناست.

وی افزود: زمانی که سایه یک ریسک همچنان بر سر بازار وجود دارد، فعالان اقتصادی با سناریو‌های مختلفی مواجه می‌شوند و این موضوع می‌تواند به بروز رفتار‌هایی مانند هیجان، ترس یا حتی خروج سرمایه منجر شود.

محبی با اشاره به تجربیات بازار‌های بالغ دنیا تصریح کرد: در بازار‌های سرمایه‌ای که از بلوغ سیاسی و تحلیلی بالاتری برخوردارند، ریسک‌ها معمولاً پیش از وقوع در قیمت‌ها منعکس یا به اصطلاح «پیش‌خور» می‌شوند. به گفته او، رخداد اخیر مرتبط با فعال شدن مکانیسم ماشه نیز دقیقاً در همین چارچوب قابل تحلیل است؛ چراکه بازار سرمایه ایران نیز همانند بازار‌های بالغ جهانی، رویداد‌های سیاسی و اقتصادی را پیش از تحقق واقعی آنها در قیمت‌ها لحاظ می‌کند.

پایان مطلب