سیاست‌های دستوری دولت مانع رشد واقعی بازار سرمایه
علی بهشتی‌روی کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با بورس نیوز درباره نقش سیاست‌های دستوری دولت در بازار سرمایه گفت: در هیچ اقتصاد کارآمدی از قیمت‌گذاری دستوری حمایت نمی‌شود، چون این سیاست‌ها برخلاف منطق بازار و رقابت آزاد است. تجربه سال‌های اخیر نشان داده که مداخله دولت در تعیین قیمت‌ها، به‌ویژه در صنایعی مثل فولاد، پتروشیمی و خودرو، موجب کاهش حاشیه سود شرکت‌ها و افت انگیزه برای سرمایه‌گذاری شده است.
بهشتی‌روی تأکید کرد: برای بهبود وضعیت بازار سرمایه، دولت باید از سیاست‌های قیمتی فاصله بگیرد و اجازه دهد مکانیزم عرضه و تقاضا نرخ‌ها را تعیین کند تا شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بتوانند بر اساس شرایط واقعی اقتصاد تصمیم بگیرند.
مداخله در قیمت‌گذاری با فلسفه بازار سرمایه در تضاد است
علی بهشتی‌روی کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از سیاست‌های مداخله‌گرایانه دولت در نظام قیمت‌گذاری گفت: فلسفه وجودی بازار سرمایه، کشف قیمت بر مبنای عرضه و تقاضا و شکل‌گیری نرخ‌ها به‌صورت آزادانه و بدون دخالت است؛ هرگونه سیاست دستوری در این مسیر با ماهیت بازار در تضاد است.
وی با اشاره به تجربه عرضه خودرو در بورس کالا افزود: زمانی که بحث عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شد، موافقان تأکید داشتند که این روش می‌تواند سود ناشی از رانت و واسطه‌گری را به‌جای دلالان به جیب تولیدکننده بازگرداند و در عین حال مصرف‌کننده نیز خودرو را با قیمت منصفانه‌تری خریداری کند؛ نتیجه‌ای که به‌نوعی بازی برد-برد برای دو طرف بود.
بهشتی‌روی ادامه داد: برخی مخالفان عنوان می‌کردند که در هیچ جای دنیا خودرو در بورس کالا عرضه نمی‌شود، اما پاسخ من همیشه این بوده که شرایط اقتصادی، قانونی و حتی ساختار بازار سرمایه ما با کشور‌های دیگر قابل مقایسه نیست؛ بنابراین نمی‌توان در جایی که سیاستی به نفع کشور است، به بهانه تطبیق با دنیا مخالفت کرد و در مواردی که منافع شخصی یا سیاسی در میان است، مسیر متفاوتی رفت.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: من به‌طور کلی مخالف هر نوع دخالت دولت در فرآیند قیمت‌گذاری و نظام اقتصادی هستم، چرا که چنین اقداماتی نه‌تنها موجب رانت و فساد می‌شود، بلکه اعتماد عمومی و کارایی بازار را نیز تضعیف می‌کند.
رشد بازار پس از فعال شدن مکانیزم ماشه با ورود پول‌های تازه رقم خورد
علی بهشتی‌روی در خصوص واکنش بازار به فعال شدن مکانیزم ماشه اظهار کرد: به باور من، رشد بازار در روز‌های پس از اعلام فعال شدن مکانیزم ماشه ناشی از ورود پول‌های تازه‌ای بود که از خارج از بازار سرمایه به بورس تزریق شد. این جریان نقدینگی متفاوت از سرمایه فعالان همیشگی بازار بود و نقش مهمی در مثبت شدن معاملات روز شنبه داشت.
وی افزود: به‌صورت طبیعی، زمانی که یک موج مثبت در بازار شکل می‌گیرد، سایر سرمایه‌گذاران نیز به دنبال آن حرکت می‌کنند و همین امر موجب تداوم روند صعودی می‌شود. در واقع، پس از ورود اولیه این نقدینگی جدید، فعالان بازار هم با پیوستن به جریان خرید، روند مثبت بازار را ادامه دادند.
تداوم رشد بازار با حمایت سیاست‌گذار همراه است، اما باید از تکرار تجربه سال ۹۹ پرهیز شود
علی بهشتی‌روی درباره وضعیت اخیر بازار سرمایه و سیاست‌های پولی دولت اظهار کرد: به نظر می‌رسد هر زمان که موج رشد بازار در آستانه فروکش‌کردن قرار می‌گیرد، اراده سیاست‌گذاران و نهاد‌های بالادستی بر تداوم این روند بوده است. امیدوارم این بار تجربه تلخ سال‌های ۹۸ و ۹۹ تکرار نشود و همه فعالان بازار بتوانند از این رشد منطقی منتفع شوند، بدون آنکه گروهی متضرر و مغبون بمانند.
وی در ادامه با اشاره به ریشه‌های خلق نقدینگی در سیاست‌های دولت گفت در حال حاضر سیاست‌های پولی در ظاهر انقباضی است، اما سیاست مالی دولت همچنان انبساطی دنبال می‌شود. این ناهمخوانی نه‌تنها کمکی به کنترل تورم نمی‌کند، بلکه وضعیت را بدتر هم می‌کند. کسری بودجه بالای دولت و استقراض از بانک‌ها و بازار بدهی در نهایت باعث افزایش پایه پولی و فشار بیشتر بر نقدینگی می‌شود و دولت به نوعی خودش را بدهکارتر می‌سازد.
رشد بورس لزوماً تورم‌زا نیست و نقدینگی جدید بازار، ریسک تورمی ایجاد نمی‌کند
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اظهارنظر‌های گذشته درباره رابطه رشد بورس و تورم، توضیح داد: قبلاً مطرح می‌شد که افزایش شاخص بورس باعث می‌شود نقدینگی به بازار تزریق شده و تورم ایجاد شود؛ اما به نظر من هیچ اقتصاددان و کارشناس منطقی این نظریه را تأیید نمی‌کند و این دیدگاه کاملاً اشتباه و رد شده است.
وی افزود: رشد بورس به معنای ایجاد تورم نیست و جریان نقدینگی که وارد بازار سرمایه می‌شود، صرفاً به سمت معاملات و سرمایه‌گذاری هدایت می‌شود و لزوماً فشار تورمی ایجاد نمی‌کند. امیدوارم این توضیحات برای فعالان بازار مفید باشد و بتوانند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری خود از آن بهره‌مند شوند.
پایان مطلب
