آیا سایپا از نوسانات بازار عبور کرد؟

به گزار بورس نیوز، گزارش ۸ ماهه سایپا تا پایان آبان سال جاری تصویری ارائه می‌دهد که اگرچه عاری از رشد چشمگیر است، اما از ثباتی سخن می‌گوید که در شرایط پرنوسان صنعت خودرو ایران، خود به یک دستاورد تبدیل شده است. این گزارش نشان می‌دهد تداوم تولید مهم‌ترین عامل تثبیت درآمد برای این شرکت بوده و اجازه داده سایپا از تکانه‌های شدید بازار تا حدی فاصله بگیرد.

بر پایه داده‌های درج‌شده در سامانه کدال، درآمد فروش سایپا در دوره یادشده به حدود ۶۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. آبان‌ماه نیز با ثبت ۷ هزار و ۵۶۹ میلیارد تومان در میان ماه‌های سال جایگاه نسبتا قابل توجهی دارد و بیانگر آن است که جریان فروش، برخلاف برخی دوره‌های گذشته، به سمت الگوی قابل‌پیش‌بینی‌تری حرکت کرده است.

هرچند صادرات همچنان سهم محدودی در عملکرد سایپا دارد، اما ۲۸۲ میلیارد تومان ثبت‌شده در بخش برون‌مرزی نشان می‌دهد فعالیت خارجی شرکت به‌طور کامل تعطیل نشده است. این رقم کوچک، اما معنادار یادآور می‌شود که سایپا هنوز بخشی از حضور خود در بازار‌های خارجی را حفظ کرده است.

ساختار درآمدی شرکت نیز تغییر چندانی نکرده و وابستگی به خانواده محصولات X۲۰۰ همچنان پررنگ است. تیبا، کوییک و ساینا در مجموع ۳۶ هزار میلیارد تومان از کل فروش ۸ماهه را تأمین کرده‌اند. این اتکا از یک‌سو ثبات جریان نقدی را تضمین می‌کند، اما از سوی دیگر نشان می‌دهد که تنوع‌بخشی به سبد محصولات یک ضرورت جدی برای آینده است؛ چراکه تکیه طولانی‌مدت بر یک گروه محصول، ریسک عملیاتی و تجاری را بالا می‌برد.

 البته به نظر می‌رسد که سایپایی‌ها به این مهم رسیدند که باید توسعه محصول را در دستور کار خود قرار دهند و در سال جاری حداقل ۱۰ محصول جدید از این گروه معرفی شده است که از جمله آن می‌توان به پارس نوآ، اتوبوس شهری، سیتروئن C۳-XR، آریا بنزینی، آریا پلاگین هیبرید و …. اشاره کرد.

در بخش تولید، داده‌ها از استمرار نسبی خطوط مونتاژ حکایت دارند؛ موضوعی که به سایپا امکان داده مدیریت موجودی قطعات را بهتر دنبال کند و از توقف‌هایی که معمولا هزینه‌زا و اختلال‌ساز هستند، فاصله بگیرد. این پیوستگی تولید به شرکت اجازه داده پاسخ‌گویی مستمر به تقاضای بازار را حفظ کند؛ عاملی که در دوره‌های کمبود عرضه می‌تواند موقعیت رقابتی سایپا را تقویت کند.

از زاویه مالی نیز ثبات در تولید پیامد مهمی دارد و آن پیش‌بینی‌پذیری است. زمانی که حجم تولید و فروش با نوسان‌های شدید مواجه نباشد، مدیریت نقدینگی، کنترل هزینه‌های سربار و تنظیم قرارداد‌های تأمین با دقت بیشتری انجام می‌شود. به بیان دیگر، سایپا در ماه‌های اخیر در مقایسه با فضای پرابتلای صنعت خودرو، به شکلی محتاطانه، اما مؤثر از ثبات تولید به‌عنوان سپری در برابر بی‌ثباتی‌های بازار استفاده کرده است.

به هر ترتیب کارنامه ۸ماهه سایپا نه تصویری از جهش قابل توجه ارائه می‌کند و نه نشانه‌ای از بحران عمیق را به نمایش می‌گذارد. آنچه دیده می‌شود، شرکتـی است که با وجود فشار‌های محیطی و تداوم مشکلات ساختاری صنعت خودرو که بخش قابل توجه آن از مدیران سابق و اسبق به ارث رسیده، توانسته از مسیر تثبیت تولید، فروش نسبتا پایدار و جریان درآمدی قابل اتکا عبور کند.