به گزارش خبرنگار اقتصادي فارس، بورس كالاي ايران در حالي از سال 86 با ادغام بورس فلزات تشكيل و در ساختمان خيابان سپهبد قرني مستقر شد كه با افزايش كارگزاريها و محصولات قابل عرضه در اين بورس، ساختمان اين شركت ديگر جوابگوي فعاليت‌هاي گسترش يافته اين بازار نبود و بر اين اساس مديران اين شركت تصميم به جابه‌جايي گرفتند. بر همين اساس نيز بورس كالا در بهمن ماه سال گذشته به ساختمان فعلي واقع در خيابان طالقاني كوچ كرد.
علت انتخاب اين منطقه از سوي مديران بورس كالا به دليل قرار گرفتن بين چهار وزارت‌خانه نفت، كشاورزي، صنايع و بازرگاني و سه بازار توزيع و فروش محصولات كشاورزي، آهن و مواد پتروشيمي است.
ساختمان بورس كالا در شرايطي نونوار و اين بورس صاحب ساختماني مستقل از سازمان بورس شد كه پيگيري مشكلات برخي خريداران بورس كالا و اطلاع از آخرين وضعيت اقدامات اين شركت موجب شد تا خبرنگاران بورس خبرگزاري فارس در خصوص چند و چون مسائل روز راهي آن شده و با علي اكبر هاشميان مديرعامل اين شركت گفت وگويي انجام دهند.اين نشست نخستين مصاحبه اختصاصي مديرعامل بورس كالا در سال 89 است.
*منتظر اجازه براي ضرب سكه جديد
فارس: يكي از برنامه هايي كه در مجمع سالانه اخير بورس كالا از سوي شما اعلام شد، ضرب سكه‌هاي غير بانكي بود، آيا تا كنون اقدامي در اين رابطه انجام شده؟
هاشميان: با توجه به اينكه هنوز عرضه سكه طلا به صورت نقدي در انحصار بانك مركزي بوده و اين تصميم با ابهام روبرو ست، يك ماه پيش نامه‌اي به بانك مركزي فرستاديم تا مجوز ضرب سكه غيربانكي را بگيريم، در حال حاضر منتظر اجازه بانك هستيم كه در صورت موافقت،سكه غيربانكي با آرم بورس يا يك آرم مشخص ضرب مي‌شود.
فارس: اين سكه ها چه تفاوتي با سكه‌ها غيربانكي رايج در بازار دارد؟
هاشميان: اگر سكه‌هاي غير بانكي بورس كالا ضرب شود تفاوت آن با سكه‌هاي غيربانكي ديگر اين است كه اين سكه‌ها تضمين شده و عيارو اندازه آن مشخص و قابل اطمينان است. همچنين اگر مشكلي در سكه‌هاي بورس كالا باشد، مرجعي براي شكايت و دريافت خسارت وجود دارد.
چنين كاري در همه دنيا مرسوم است .به طورمثال بورس پاكستان با بوليون انگليس براي ضرب سكه قرارداد بسته و آن را پشتوانه معاملات فيوچر خود قرارداده است. ما نيز براي انجام اين كارمنتظرجواب بانك مركزي هستيم.
فارس: عيار اين سكه‌ها چقدر خواهد بود؟
هاشميان: با توجه به اينكه سكه‌هاي بانك مركزي 22 عيار است سكه‌هاي غيربانكي مي‌توانند با همين عيار يا 20 و 24 باشند، ولي عيار اين سكه‌ها را با بانك مركزي هماهنگ خواهيم كرد، همچنين احتمال دارد سكه هاي مدنظرما در اندازه‌هاي ربع، نيم و تمام و يا حتي ممكن است بزرگتر و با وزن بيشتري از سكه‌هاي بانكي ضرب شوند، البته همه اين مسائل بايد با بانك مركزي هماهنگ و توافق شود. در صورت موافقت نيز اين سكه‌ها پشتوانه معاملات فيوچر(قرارداد آتي) خواهند شد.
فارس: تكليف عرضه نقدي سكه به كجا مي‌رسد؟
هاشميان: هر زمان كه بانك مركزي اجازه عرضه نقدي سكه را بدهد، استقبال مي‌كنيم اما به هر حال بورس كالا خود را تابع و تحت نظر بانك مركزي مي داند.
* الگوي شاخص ارز را به بورس ارايه مي‌دهيم
فارس: در يكي از جلسات كانون كارگزاران پيشنهاد تعيين شاخص ارز و معامله آن را داده بوديد. اين پيشنهاد در چه مرحله اي قرار دارد و چقدر قابل اجرا است؟
هاشميان: در همه بورس‌هاي دنيا چنين شاخصي وجود داشته و مورد معامله قرار مي‌گيرد. اين شاخص بر حسب يك يا چند ارز تعيين مي‌شود. البته اين شاخص ايراداتي از نظر شرعي دارد كه بايد حل شود. انجام آن در بورس اوراق يا كالا منوط به پذيرش سازمان بورس است كه اگر مسائل شرعي و موافقت سازمان حل شود شاخص ارز تعريف و در بورس اوراق يا كالا مورد معامله قرار مي‌گيرد.
فارس: فكر مي‌كنيد امكان معاملات ارز در بورس كالا وجود دارد؟
هاشميان: ارز در بورس كالا مي‌تواند مورد معامله قرار گيرد ولي هنوز برنامه‌اي براي آن نداريم، اما درباره شاخص ارز پس از پيشنهادي كه داده شد سازمان بورس الگويي براي اين كار درخواست كرد كه در حال تهيه آن هستيم.
فارس: آيا براي تعيين شاخص ارز به موافقت بانك مركزي نياز است؟
هاشميان: بالاخره بايد هماهنگي‌هاي لازم با بانك مركزي انجام شود، وقتي اين طرح براي تصويب به شوراي عالي بورس ارسال شود نماينده بانك مركزي نيز در اين شورا حضور دارد كه مي‌تواند نظرات خود را در اين باره اعلام كند.
فارس: فكر مي‌كنيد تعريف اين شاخص تا چه حد جنبه عملياتي داشته باشد؟
هاشميان: اگر مسئله فقهي آن حل شود انجام اين كار مشكلي ندارد. اين پيشنهاد يك فكر خام است و مثل معاملات فيوچر كه در كشور ما با ساير كشورها به دليل برخي مسائل شرعي فرق مي‌كند، اين شاخص نيز به همين دليل ممكن است تغيير كند ولي بورس كالا آمادگي كامل براي انجام اين كار را دارد.
*انجام تشريفات نهايي عرضه سيمان
فارس: با توجه به اينكه سيمان در بورس كالا پذيرش شده، چرا اين محصول عرضه نمي‌شود؟
هاشميان: پذيرش سيمان تمام شده و كارهاي نهايي آن در حال انجام است. در حال حاضر به جز 50 كارخانه‌اي كه از سال 84 به مرور پذيرش شده اند دو شركت سيمان كردستان و اصفهان در بورس كالا نيز پذيرش شدند.
فارس: چه زماني محصولات اين شركت‌ها عرضه مي‌شود؟
هاشميان: كارهاي تشريفاتي نهايي عرضه محصولات شركتهاي سيماني در حال انجام است، همچنين بايد نحوه و روزهاي عرضه، قيمت پايه را با عرضه‌كننده‌ها هماهنگ كنيم.
فارس: تبعات اين كار را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟ آيا بر روي قيمت سيمان در بازار اثر مي‌گذارد؟
هاشميان: با توجه به اينكه توليد كشور بالا بوده و ظرفيت‌هاي توليد بازار كاملا مشخص و زياد است، بنابران بر روي بازار اثري نخواهد داشت و روند طبيعي خود را سپري مي‌كند. جاي نگراني وجود ندارد، بازار كاملا عادي خواهد بود. همچنين بر روي قيمت‌ها نيز اثر خاصي نخواهد گذاشت زيرا بازار كاملا اشباع و ظرفيت‌هاي توليد بالاست.
* حل مشكل خريد اعتباري محصولات پتروشيمي
فارس: در صحبت با خريداران محصولات پتروشيمي، نگرانيهايي از عدم ثبات قيمت وجود داشت. دليل اين نوسانات چيست؟
هاشميان: يكي از اشكالاتي كه بازار پتروشيمي دارد اين است كه از 25 سال پيش كه زمان به وجود آمدن صنعت پتروشيمي در كشور است، اين صنعت دولتي و سهميه‌اي بوده و هيچ وقت بازارهاي عمده‌فروشي، خرده‌فروشي و شبكه‌هاي توزيع وجود نداشته است. بنابراين تا اين شبكه‌هاي توزيع و بازار‌ها شكل بگيرد برخي مشكلات وجود خواهد داشت.
در گذشته يعني قبل از خصوصي‌سازي در صف ايستادن خريداران براي اين محصولات به دليل رانت‌هاي موجود به صرفه بود. اما پس از آزاد سازي قيمت‌ها در اوايل خرداد و ورود بازرگاني پتروشيمي به بورس در اواخر همان سال، بازارهاي عمده و خرده فروشي و شبكه‌توزيع آن در حال شكل‌گيري است.
فارس: با توجه به شرايط خريد 10 تن به بالا براي فرآوردههاي پترروشيمي و مشكلاتي كه براي خرده فروشان ايجاد مي‌شود، چه راه‌حلي براي اين مشكل داريد؟
هاشميان: سه راه كار براي حل اين مشكلات وجود دارد. اول اينكه خرده پا‌هاي بازار تقاضاهاي خود براي خريد را نزد يك كارگزار جمع كنند. دوم اينكه مي‌توانند مازاد اين كالا را نسبت به درصدي كه در كميته پذيرش در نظر گرفته شده تا عرضه شود را از بازرگاني پتروشيمي به صورت مستقيم با قيمت بورس خريداري كنند . سوم، به دليل اينكه در گذشته بازرگاني پتروشيمي فروش اعتباري داشت و در حال حاضر به دليل مشكلات نقدينگي اين شركت خريد اعتباري انجام نمي‌شود، به همين منظور با تعدادي از بانك‌ها براي ارائه اعتبار و حل اين مشكل مذاكراتي شده و برخي از آنها اعلام آمادگي كرده‌اند. بر اين اساس مشكل خريد اعتبار نيز در آينده حل مي‌شود.
فارس: با چه بانك‌هاي صحبت شده است؟
هاشميان: طي روزهاي گذشته جلسه‌اي با مديرعامل بانك مسكن برگزار شد . اين بانك پذيرفت كه مشتريان پتروشيمي را حمايت كند. همچنين، برخي مشكلات ساختاري در عرضه فرآوردههاي پتروشيمي وجود دارد كه ارتباطي با بورس ندارد ولي بورس تلاش خود را مي‌كند تا مشكل مشتريان خرد اين بازار حل شود.
فارس: آيا اقدام ديگري براي حل مشتريان خرد فرآوردههاي پتروشيمي داريد؟
هاشميان: تعامل نزديكي با وزارت صنايع و بازرگاني براي حل اين مشكل داريم .حتي در يك مقطع زماني كالا‌هايي كه عرضه آنها كم است را به افرادي كه پروانه دارند مي فروشيم تا كالاها به دست توليد‌كننده برسد. البته بايد تأكيد كنم كه اين كار‌ها در حيطه وظايف بورس نيست و در بورس بايد هر كسي بتواند خريد كند ولي براي يك مدت محدودي پذيرفتيم تا محصولات از اين طريق به مصرف‌كنندگان برسد تا بازار وضعيت طبيعي پيدا كند.
فارس: تا چه زماني اين وضعيت يعني خريد پروانه‌اي اعمال مي‌شود؟
هاشميان: تا چند ماه كه وضعيت بازار طبيعي و برخي پروژه‌هاي پتروشيمي توليدات خود از جمله سودكاستيك و پي‌وي‌سي وارد خط شود، اين محدوديت خريد اعمال مي‌شود.
*رينگ صادراتي كيش فعال است
فارس: آيا در رينگ صادراتي كيش افراد يا شركتهاي خارجي‌ها حضور دارند؟
هاشميان: بله اما كسي خريداران خارجي را نمي بيند زيرا اين گروه از طريق كارگزاران خود معاملات را انجام مي‌دهد. بورس كيش نيز فعال است و در اين سه ماه ابتدايي سال جاري 400 تا 500 هزار تن محصولات كشاورزي از جمله گندم معامله شده است.
فارس: حجم معاملات در رينگ صادراتي كيش چقدر است؟
هاشميان: در سه ماه امسال 941 هزار تن انواع كالاها به ارزش 3 هزار و 310 ميليارد ريال يعني 330 ميليون دلار معامله شده است.
فارس: شركت بورس اخيراً در دبي همايشي براي آشنايي با بازار سرمايه ايران برگزار كرد. آيا بورس كالا نيز برنامه‌اي براي جذب سرمايه‌گذاران خارجي دارد؟
هاشميان: بورس كالا در شرايطي طي چند ماه گذشته در نمايشگاه هاي بين‌المللي زيادي شركت كرده كه بورس اوراق چند ميليون سهامدار دارد. در حالي كه بورس كالا تنها 17 هزار تاجر و مشتري فعال دارد. در بورس كالا معامله‌گران و تجار بزرگ حضور دارند، بنابراين نحوه رفتار ما براي تبليغ با بورس اوراق متفاوت است.
*كارگزاران خارجي در راه ورود به بورس كالا
فارس: بسياري از كارشناسان يكي از مشكلات بورس كالا را محدود بودن كالاها دانسته و راه كار آن را ورود كارگزاران و محصولات خارجي به بازار ما مي‌دانند. آيا برنامه‌اي براي ورود كارگزاران خارجي داريد؟
هاشميان: توسعه بازار ما به كارگزار وابسته است و همه بورس‌هاي در دنيا كارگزار محور هستند. بورس‌ها حق تبليغ و تحليل ندارند، اين كار به عهده كارگزاران است. بر اين اساس، براي توسعه فعاليت‌هاي صادراتي بايد كارگزار خارجي وارد شود اگر نيايد بازارهاي نفتي و پتروشيمي؛ كشاورزي و سايرين محدود باقي مي‌ماند. بنابراين، با وزير اقتصاد و رئيس سازمان بورس اين موضوع را مطرح شد و آنها نيز موافقت كردند. در نتيجه نامه پذيرش كارگزاران خارجي فرستاده شده تا به توسعه بازارهاي بيروني كمك شود.
فارس: برنامه‌اي براي ورود كالاهاي جديد به بورس كالا را داريد؟
هاشميان: چند كالا از جمله لوكا، نفت كوره، چوب، الوار، سيمان به زودي عرضه و در آينده نيز نفت خام وارد مي‌شود. زمان عرضه آنها نيز با توجه به اينكه بورس كالا آمادگي انجام آن را دارد در اختيار بورس كالا نيست.
*وعده تحقق معاملات سلف مجدد
فارس: قرار بود معاملات سلف مجدد در بورس كالا انجام شود، به چه دليل هنوز چنين مكانيزمي راه‌اندازي نشده؟
هاشميان: اين كار برخي مشكلات فقهي داشت كه در كميته فقهي بررسي و در اواخر سال گذشته ابلاغ شد. در حال حاضر اين كار نياز به آمادگي شركتهاي عرضه كننده از جمله ذوب‌آهن و فولاد دارد. البته انجام معاملات سلف در دستور جلسه هيئت مديره قرار دارد و به زودي انجام خواهد شد.
فارس: آيا امسال راه‌اندازي مي‌شود؟
هاشميان: بله. امسال راه‌اندازي مي‌شود.
فارس: طراحي و بكارگيري شاخص بورس كالا در چه مرحله‌اي است؟
هاشميان: دو سالي است كه روي شاخص بورس مطالعه مي‌كنيم. مسئله‌اي كه در تعيين شاخص مطرح بود تعريف شاخص خاص براي بورس كالا بود زيرا نمي‌توان شاخص بازار سهام را براي كالا تدوين كرد.
*چرا كارگزاران در ساختمان بورس كالا هستند؟
فارس: مسئله آخر درباره اعتراض برخي كارگزاران نسبت به ساختمان جديد بورس و اجاره‌ها است، توضيحي در اين باره داريد؟
هاشميان: در گذشته 11 شركت كارگزاري در بورس كالا فعال بودند، اما الان به 64 شركت افزايش يافته اند، بنابراين اين تعداد كارگزار بايد در بازار متشكل كالايي و در يك ساختمان متمركز باشند. ساختمان جديد بورس كالا كه در خيابان طالقاني قرار دارد به بازار مواد كشاورزي، آهن و مواد پتروشيمي و بين چهار وزارت‌خانه نفت، بازرگاني، صنايع، كشاورزي قرار دارد و بايد گفت در بهترين بازار كالايي قرار دارد. با توجه به اينكه همه مشتريان بايد در كنار كارگزاران و بورس كالا باشند در ساختمان جديد هر مشتري مي‌تواند با هر 56 كارگزار مذاكره كند.
فارس: تكليف ساختمان قبلي بورس كالا كه در خيابان سپهبد قرني بود چه مي شود؟
هاشميان: ساختمان قبلي مشمول ماده 57 قانون بازار اوراق بهادار است كه به بورس فلزات اختصاص داشت، اما در اساسنامه قبلي بورس فلزات هم آمده بود كه اگر منحل شد بايد اموال آن به دولت برسد و چون بورس فلزات منحل شد اموال آن نيز به موجب ماده 57 به دولت رسيد و آنها نيز به سازمان بورس تحويل دادند.
بورس كالا مي‌خواست آن را مجدداً بخرد ولي شوراي بورس مخالفت كرد. در حال حاضر نيز در اختيار سازمان بورس قرار دارد كه مقرر شده فرابورس و آموزش سازمان بورس به آن ساختمان منتقل شوند.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه
نظرسنجی
نظر شما درباره نحوه واگذاری سهام دو تیم استقلال و پرسپولیس چیست؟