با توجه به اينکه هدف اصلى بورسهاى کالا اصلاح بازارهاى کالا است، بيش از هر چيز به قانون مناسب براى اجراى آن نيازمند است.
به گزارش خبرگزارىها، خسرو صداقت عضو شوراى بورس که در همايش بازار سرمايه سخن مىگفت، اظهار داشت: بورس فلزات براى تبديل شدن به بازارى واقعى به زمان زيادى نياز دارد. وى ادامه داد: اگر بورس فلزات مرکزيتش در اصفهان بود، موفقتر مىشد.
وى با اشاره به اينکه در بورس فلزات انواع و اقسام محصولات ارايه مىشود، گفت: محصولات عرضه شده در بورس فلزات شامل انواع فلزات است که تمام اين فلزات در بورسهايى همچون لندن معامله نمىشود، يعنى براى ما تجربه نوينى است.
صداقت در ادامه گفت: در کشور ما از سال اول اجراى برنامه سوم توسعه بر اساس بند (ج) ماده 95 مطالعات اساسى براى بورس کالا صورت گرفت و در سال 1379 بخش ويژه دفتر مطالعات و راهاندازى بورس کالا شکل گرفت. در اين مطالعه ابتدا بورس فلزات مورد توجه بود که حدود دو سال پيش بورس فلزات فعاليت خود را آغاز کرد. وى در مورد بورس نفت گفت: به دليل مسائل بينالمللى راهاندازى اين بورس و مبادله چهار محصول اصلى انرژى کار سادهاى نيست و فعلا قرار شده است که اين بورس در کيش راهاندازى و مبادلات آن بر روى محصولات پتروشيمى و وابسته به نفت متمرکز شود.رييس هيات مديره کارگزاران بورس کشاورزى خاطر نشان کرد: لازمه محقق شدن کشف قيمتها، دنبال کردن بحث خصوصىسازى است و از اين طريق بايد انحصار در بخش فلزات از بين برود.
وى افزود: در خصوص بورس نفت انحصار شديدتر است اما چون فعاليت بينالملى است شرايط آن با بورس فلزات متفاوت است.
وى با اشاره به اينکه براى ايجاد بورس نفت در کشور انحصار يادشده بيشتر است، اظهار داشت: بازار ياد شده به دليل فعاليتهاى بينالمللى اين مشکل را بر طرف خواهد کرد.
رييس هيات مديره بورس کشاورزى گفت: حدود چهار سال پيش بحث اجرايى تالار بورس نفت مطرح و بخشى از مراحل افتتاح آن هم طى شده، ولى به دليل مسائلى که خارج از اقتصاد ايران وجود دارد افتتاح اين تالار کار زياد سادهاى نيست. همچنين مقرر شده که با افتتاح اين تالار، بازار بر اساس محصولات فرآوردههاى نفتى و پتروشيمى شکل گيرد. مراحل اجرايى آن طى شده و اميدواريم در خردادماه امسال اين بورس راهاندازى شود. کالاى کشاورزى در کشور اشاره کرد و گفت: اين بازار به سبب وجود عرضه و تقاضاى مناسب، مشکل کشف قيمت را نخواهد داشت.
صداقت به استفاده از ابزارهايى نظير قراردادهاى آتى و حق اختيار معامله در بورس کالاى کشاورزى در آينده اشاره کرد و گفت: با به کارگيرى ابزارهاى ياد شده، زمينه نوسانگيرى در بورس به صورت منطقى فراهم خواهد شد.
رييس هيات مديره بورس کشاورزى در ادامه از عملياتى شدن تدريجى معاملات آتى در اين بازار، خبر داد. وى افزود: با ورود حجم وسيعى از محصولات کشاورزى به بورس، به کارگيرى ابزارهاى معاملاتى در اين بازار ضرورى است. به گفته وي، بورس کالايى يادشده تنها مکانى است که اقتصاد کشاورزى معيشتى در آن به اقتصاد تجارى تبديل مىشود. کشاورزى را به دو بخش بازار اوليه و ثانويه تقسيم کرد و افزود: بااجراى برنامهاى ميان مدت در بازارهاى يادشده مىتوان امکان ورود حجم وسيعى از محصولات کشاورزى را در بورس فراهم کرد.
به عقيده وي، ايجاد انبارهاى متعدد و گذاشتن محصولات کشاورزى استاندارد در آنها و همچنين طراحى معاملات آتى مىتواند به کارآمدى بورس کالاى کشاورزى کمک کند.
صداقت از طراحى معاملات آتى به عنوان کارکرد اصلى بورس کالاى کشاورزى ياد کرد. رييس هيات مديره بورس کالاى کشاورزي، به کارگيرى ابزار معاملات آتى در بورس را عاملى براى کاهش مخاطره براى توليدکنندگان ومصرفکنندگان و انتقال آن به واسطهها دانست. به گفته وي، با ورود ابزارهايى نظير معاملات آتي، اختيار در معامله و اوراق مشتقه ديگر، بورس کالاى کشاورزى همانند بازار سرمايه عمل خواهد کرد.
صداقت افزود: به کارگيرى ابزار معاملاتى در بازار ياد شده بايد متناسب با نوع هر محصول باشد.
رييس هيات مديره بورس کشاورزي، به دادوستد نشدن همه کالاها در بورس کالاى کشاورزى اشاره کرد و گفت: کالايى که کار دوباره بر روى آن مىشود يا کالاهايى که مشمول ارزش افزوده مىشوند نمىتوانند وارد بورس شوند. همچنين در اين بورس کالايى دادوستد مىشود که مواد فرآورى نشده و خام باشد و قابليت استاندارد کردن را هم داشته باشد.
صداقت پديده کشف قيمت را يکى از مزاياى بورس کالا برشمرد و توضيح داد: يکى از دلايل اصلى بورس کالا کشف قيمتهاى واقعى بود که با اين وجود، قيمتها بالاتر از رقم واقعى در اين تالارها معامله نشود.
صداقت در ادامه يکى از اولويتهاى بورس کالا در سالجارى را راهاندازى بورس گندم دانست.
وى با اشاره به اينکه حداقل طى يکى دو دهه آينده با توجه به انواع بورس، نمىتوانيم بيش از سه بورس داشته باشيم گفت: بورس کالا براى اينکه بخواهد به صورت گسترده فعاليت کند به عواملى همچون تامين يک قيمت واقعى براى محصولات مواد خام احتياج دارد. همچنين عامل دوم ريسک پذيرى و ريسک گريزى است و منابع مالى براى توليدکننده را بايد يا از طريق دولت يا بانکها و يا از طريق بازار سرمايه تامين کرد. ضمن آن که در خصوص بورس، بحث تامين مالى مورد توجه دولت بود. صداقت با بيان اينکه بخش کشاورزى 14 تا 15 درصد توليد ناخالص ملى را تشکيل مىدهد، گفت: در سالهاى بعد از انقلاب اين بخش شاهد سرمايهگذارى سنگين بود که براى حمايت از بخش توليد به عمل آمده است. صداقت همچنين با اشاره به اينکه بورس کالا بر پايه يک لايحه استفساريه شکل گرفته، گفت: اين استفساريه براى سال 1345 است، بنابراين با وجود اين قانون هنوز ما با نارسايىهايى همراه هستيم. وى بورس کالا در کشور را يکى عوامل مهم اصلاح ساختار دانست و گفت: اگر لايحه بازار اوراق بهادار تصويب شود اين بورس نيز قانونمندتر خواهد شد و توجه ويژه نيز به اين بورس صورت مىگيرد.
صداقت به ادغام لايههاى بين توليد و مصرف اشاره کرد و گفت: اين لايهها بايد با هم ادغام و به عنوان يک بازيگر وارد بورس شوند.
عضو شوراى بورس کشاورزى گفت: در دنياى کنونى بورسهاى مختلفى در حال فعاليتند که به عنوان نمونه مىتوان به بورسهاى اوراق بهادار، بورس ارز و بورسهاى کالا (فلزات، محصولات کشاورزي، نفت، طلا و...) اشاره کرد. وى گفت: در بازارسرمايه سهام و در مرحله بعد، اوراق قرضه مورد مبادله قرار مىگيرد و از ابزارهاى پيشرفته که گاه تا صد سال قدمت دارد و به آن ابزار مشتقه مىگويند، استفاده مىشود که نمونه آن قراردادهاى آتى مىباشد که ابتدا در بورسهاى کالا و سپس از آن در بورسهاى اوراق بهادار به کار گرفته شد.
وى با اشاره بورس ارز گفت: در اين نوع بورسها، پولهاى رايج کشورهاى مختلف مورد مبادله قرار مىگيرد و مزيت آن اين است که قيمتهاى واقعى ارزهاى مختلف در آن شناخته مىشود و مبادلات به صورت شفاف در آن انجام مىشود.صداقت در ادامه گفت: پس از بورس ارز، بورسهاى کالا قرار دارند که که قدمتى سيصد و چند ساله داشته و اولين بورس کالايى به شکل امروزي، در 1868 در شيکاگو شکل گرفت. بالغ بر 44 عدد از بورسهاى کالا که از حدود 150 سال پيش به اين صورت شکل گرفته، حوزه فعاليتى فرامنطقهاى داشته و صدها بورس ديگر نيز در حوزه ملى و محلى فعاليت مىکنند. وى در خصوص نوع فعاليت بورسهاى کالايى گفت: تقريبا 20 درصد از بورسهاى کالايى در قالبى خارج از محصولات کشاورزى و 80 درصد آنها در حيطه محصولات کشاورزى فعاليت دارند. در بورس کالا، داد و ستد مواد فرآورى نشده و خام که قابليت استاندارد کردن را هم دارا باشند، انجام مىشود و يکى از مزيات آن اين است که به لحاظ شفافيت موجود در بورس، قيمتهاى واقعى کشف مىشود.رييس هيات مديره بورس کشاورزى در خصوص راه اندازى بورس کالا در ايران گفت: در سال 1379 بخش ويژهاى به نام دفتر مطالعات بورسهاى کالايى در ساختمان سازمان بورس اوراق بهادار راهاندازى شد که حال مطالعات آن، راهاندازى بورس فلزات با همسنجى با بورسهاى معتبر بينالمللى بود.وى افزود: دومين بورس مورد توجه، بورس کالاى کشاورزى و سومين آن هم بورس نفت بود.
وى دلايلى را براى ايجاد بورسهاى کالا در کشور عنوان کرد که از آن جمله مىتوان به تعيين قيمت واقعي، ريسک گريزى و انتقال ريسک بين مبادلهکنندگان و تامين منابع مالى براى توليدکننده که يا از طريق دولت، يا بانکها و يا بازار سرمايه تامين مىشود، اشاره کرد.
وى با اعلام اين مطلب که در کشور ما هنوز قانون قطعى براى بازارهاى کالا تنظيم نشده است، گفت: بر خلاف تصور غالب که معتقدند در بورسهاى کالا و به خصوص کالاى کشاورزي، برخى سرمايهداران مىخواهند دارايىهاى خود را در مقابل نوسانات احتمالى در آينده ايمنسازى کنند، اين امر صحت ندارد.
البته اين امر به عنوان يک هدف در دراز مدت مدنظر است.صداقت در خصوص افتتاح بورس کشاورزى در شهرهاى مختلف همچون اصفهان گفت: راه اندازى بورس کالاى کشاورزى در شهر اصفهان در دستور کار شوراى بورس قرار دارد. وى ادامه داد: با نظر شوراى بورس، تا يکى دو سال آينده، تالار مستقل نخواهيم داشت بلکه دفاتر شعبات کارگزارىها به صورت آنلاين داد و ستدها را انجام خواهند داد و تنها در مورد برخى محصولات همچون زعفران ممکن است بورسهاى محلى داير شود که آنها هم بايد با بورس کالاى کشاورزى تهران در ارتباط باشند. صداقت، در پايان از بانکهاى تخصصى خواست تا در حوزههاى تخصصى خود (بانک کشاورزى در حوزه کشاورزى و بانک صنعت و معدن در حوزه فلزات) فعاليت بيشترى داشته باشند. همچنين، جدا از بانک کشاورزي، نقش وزارت جهاد کشاورزى و سازمان تعاون را در توسعه فعاليت بورس کالاى کشاورزي، بسيار مهم عنوان کرد که هم در بعد فرهنگسازي، هم آموزش، هم اصلاح الگوى کشت داراى استاندارد هم رديف بورس مىتوانند به اين بازار كمك كنند
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه