مشرق- بازار سرمايه كشور ما ظرف يكي ، دو سال گذشته تحت تاثير روند حركتي بازارهاي موازي ارز و سكه ، روزهاي سختي را پشت سر گذاشت. در اين روزها تالار شيشه اي حافظ شاهد فرار نقدينگي ها به زير پل حافظ و چهار راه فردوسي بود تا پول سهام تبديل به دلار و سكه شود و سودهاي كوتاه مدت و بالايي را براي دلالان اين بازارها شناسايي كند.
اين روند تا جايي پيش رفت كه بازدهي سال گذشته بازار سرمايه كشور به بيش از 11 درصد نرسيد و اين در حالي بود كه بازدهي بازار ارز 100 درصد و بازار سكه طلا 80 درصد بود. اما سرمايه گذاران سال 90 را به اميد روزهاي بهتر در سال 91 به پايان رساندند. در روزهاي ابتدايي سال جديد نيز روند معاملات بازار لبخند را بر لبان ياران باوفاي بورس كه در روزهاي سخت ،ميدان را خالي نكرده بودند، برگرداند . با اين وجود اين آرامش و رونق پايدار نماند .
بازدهي 30 درصدي بورس
در اين شرايط بازدهی بازار سرمایه از ابتدای سال جاری تا نيمه آذر ماه به بیش از 30 درصد رسید. این در حالی است که بورس کشور در محاصره اقتصاد دولتی هرگز نمی‌تواند نمایانگر واقعی اقتصاد کشور باشد. به همین دلیل در شرایطی که تولید‌کنندگان با افزایش شدید بهای تمام شده، اوضاع و احوال مناسبی ندارند، بورس تهران در تلاش است تا قیمت‌هایش را با تورم حاضر در اقتصاد هماهنگ کند که این اتفاق شائبه رونق در بازار سرمایه را ایجاد کرده است.
ورود به ساختمان شماره 13 ملاصدرا
محمودرضا خواجه نصير – مدير نظارت بر بازارهاي سازمان بورس اوراق بهادار كه نظارت بر هر چهار بورس كشور را بر عهده دارد فردي كليدي در ساختمان شماره 13 ملاصدرا است.
سري به دفتر اين مقام مسول در بورس كشور زديم تا نظراتش را درباره روند بازار سرمايه ، رشد پر سرعت بازار ، رابطه شاخص بورس با اقتصاد و آخرين برنامه هاي چهار بورس كشور جويا شويم.
طرح دو فرضيه مهم
-به نظر شما رشد پرسرعت شاخص در يكي دو ماه اخير كه ركوردهاي بي سابقه اي را نيز براي بازار سرمايه رقم زده است، ناشي از رونق واقعي بازار است يا شاخص هاي بورس فقط از اين رشد قصد هماهنگ شدن با تورم موجود در جامعه را دارند؟
رونق بازار سرمايه يا هماهنگ شدن قيمت سهام با تورم دو بحث جداگانه است. وضعيت تورمي در فضاي اقتصاد كشور ناشي از افزايش قيمت كالاهاست. در اين شرايط سرمايه گذاران سعي مي كنند شرايط را تعديل كنند به اين ترتيب كه با دريافت بازده بالا از بازار ،تورم موجود را جبران كنند.
علاوه بر اين بازار نيز سعي مي كند با تورم موجود هماهنگ باشد . در اين شرايط اگر تورم با سود شركتها هماهنگي نداشته باشد باعث مي شود نسبت قيمت به در آمد(p/e )در بازار سرمايه افزايش پيدا كند اما در حال حاضر اين اتفاق رخ نداده است ،زيرا با وجود آنكه قيمت سهام افزايش يافته است، شركتها سودهاي خود را نيز تعديل كرده اند.
هرچند تورم باعث افزايش قيمت كالاها شده است، اما تاثير اين افزايش هزينه ها در كوتاه مدت در شركتها نشان داده نمي شود و معمولا در بلند مدت مي توان تاثير رشد تورم را بر هزينه هاي توليد كننده ديد.
در اكثر شركتها هزينه ها با شرايط تورمي تعديل مي شوند به اين ترتيب كه بخش عمده شركتها در كنار افزايش بهاي تمام شده، مجوز افزايش نرخ نيز دريافت كردند.
بر همين اساس افزايش قيمت محصولات در كنار افزايش قيمت جهاني مواد اوليه و افزايش نرخ ارز باعث رشد قيمت ريالي سهام و همچنين افزايش حاشيه سود شركتها شده است.
نقش نرخ ارز در بودجه شركتها
-رشد ارز از سال گذشته آغاز شده بود، پس چرا شركتها اين افزايش نرخ ارز را در بودجه هاي ابتداي سال خود پيش بيني نكرده اند؟
شركتها بودجه هاي ابتداي سال خود را بسيار محتاتانه و بر اساس نرخ ارز مرجع پيش بيني كردند و اين در حالي است كه شركت هاي صادر كننده بازار سرمايه ، ارز حاصل از صادرات خود را در بازار آزاد يا مركز مبادلات ارزي به فروش مي رسانند كه از محل تسعير ارز سود قابل توجهي را شناسايي مي كنند.
علاوه بر اين هزينه هاي شركتها با توجه به اينكه مواد اوليه خود را از گذشته در انبارها داشتند ،هنوز افزايش پيدا نكرده است به همين دليل اكثر شركتهاي بورسي با تعديل مثبت سود مواجه شده اند.
مجموع اين عوامل باعث شده است تا قيمت سهم در كنار سود شركت به صورت هماهنگ رشد كند.
-با توجه به مباحثي كه شما مطرح كرديد اثرات افزايش بهاي تمام شده در شركتها، در كوتاه مدت نمود پيدا نخواهد كرد بلكه در بلند مدت شركتها با مشكل مواجه خواهند شد. در اين شرايط بهتر نيست توليدكنندگان با آينده نگري از تعديل هاي مثبت و اعلام سودهاي بالا خودداري كنند تا اثر افزايش هزينه ها را براي آينده در نظر بگيرند. علاوه بر اينكه تعديل مثبت و اعلام سودهاي بالا سهامداران را متوقع كرده و در صورتي كه در سالهاي بعد نتوانند سودهاي متناسب با سود امسال را شناسايي كنند، اعتماد سرمايه گذاران را خدشه دار كرده اند.
با توجه به اينكه بودجه شركتها براساس مفروضات تهيه مي شود و سودهاي سال آينده نيزدر بهمن و اسفند ماه اعلام خواهند شد ،اظهار نظر در اين خصوص كمي زود است.
با اين وجود پيش بيني مي كنم در فرصت باقي مانده تا پايان سال فرصتي براي تعديل هاي مثبت ديگر وجود نخواهد داشت. علاوه بر اين مهمترين بحث براي بودجه هاي سال آينده حقوق و دستمزد است و همچنين هزينه هاي مواد اوليه و كالا نيز افزايش خواهد يافت.
بخش عمده اي از موجودي هاي انبار شركتها در حال حاضر ،موادي است كه از گذشته با قيمت كمتر خريداري شده است و در حال حاضر آنچه در تهيه بودجه هاي سال آينده شركتها مهم است موجودي انبارهاست و شركتها براي سال آينده بايد همه اين موارد را در نظر بگيرند.
فريب تعديل هاي مثبت در بازار
-با توجه به شرايط حاضر ،سرمايه گذاران در اين ميان چگونه تصميم گيري كنند تا فريب سودهاي اعلامي سال جاري را نخورند؟
با توجه به اينكه حدود 9 ماه از سال جاري گذشته است و شركتها بودجه هاي خود را براساس مفروضات ابتداي سال پيش بيني كرده اند و با تغيير شرايط سودها با افزايش مواجه شدند اما اين رشد سودها براي سال جاري قابل اتكا است . علاوه بر اينكه اكثر شركتهاي بازار سرمايه در اين مدت زماني كه از سال گذشته حدود 75 درصد از سودهاي خود را محقق كرده اند .
بر همين اساس سرمايه گذاران از اين بعد كه كمتر از يك چهارم سال باقي مانده است بايد كم كم توجه خود را به برآورد سودآوري شركتها براي سال آينده معطوف كنند و نگاه به سودهاي امسال نداشته باشند.
با ارز 2500 توماني چه بايد كرد
-با توجه به راه اندازي مركز مبادلات ارزي و اينكه نرخ ارز در حال حركت به سمت تك نرخي شدن بر اساس قيمت اين مركز است، بودجه هاي سال آينده شركتها قاعدتا بايد بر اساس نرخ ارز در اين مركز يعني حدود دو هزار و 500 تومان براي هر دلار، برآورد شود . اين در حالي است كه شركتها در سال گذشته بودجه هاي خود را بر اساس ارز يك هزار و 226 تومان تهيه كرده بودند، اين تفاوت نرخ آيا در بودجه هاي سال آينده شركتها مشكلي ايجاد نخواهد كرد؟
نرخ ارز تاثير گذارترين موردي است كه كه در سود شركتها لحاظ مي شود زيرا به طور مستقيم و غير مستقيم بر سود تاثير گذار است. در اين ميان موضوعي كه مطرح مي شود توازن بين تاثير گذاري نرخ ارز بر هزينه ها و درآمدها است. اگر توازن به سمتي باشد كه افزايش نرخ ارز به نفع فروش باشد سود شركت رشد مي كند اما در صورتي كه با رشد نرخ ارز،هزينه هاي شركت افزايش يابد با كاهش سودآوري مواجه خواهيم شد.
با اين وجود نبايد فراموش كرد كه تغيير در مفروضات بودجه، تغييري در سودآوري شركتها ايجاد نمي كند. عمده سرمايه گذاران آگاه سودهاي شركتها را با انتظار از قيمتها تعديل مي كنند به اين ترتيب كه سرمايه گذار به سرعت قيمت سهم را با قيمت بازار غير رسمي ارز مقايسه مي كند و بر اساس آن قيمت انتظار خود را از سود آوري هر شركتي تعديل مي كند و قيمت خريد را افزايش مي دهد.
تزريق نقدينگي به مدد ركود بازارهاي رقيب
-در شرايط فعلي وضعيت بازار سهام را تا پايان سال چگونه ارزيابي مي كنيد؟
اين روزها در بازار ارزو طلا به دليل كنترل هاي دائمي و تثبيت نسبي نرخ ها، انگيزه سفته بازي كم شده است. كاهش فرصت و انگيزه سفته بازي در بازارهاي موازي باعث هدايت نقدينگي ها به بورس شده است. افزايش حجم و ارزش معاملات در كنار رشد شاخص نشان دهنده اين موضوع است كه پشتوانه افزايش نرخ ها تزريق نقدينگي هاي جديد است.
چند توصيه به سهامداران
-با توجه به رونق بازار سرمايه و اينكه بخش قابل توجهي از سرمايه گذاران تالار شيشه اي بيشتر از آنكه با تحليل حركت كنند در اين شرايط اسير احساسات شده و از صفها پيروي مي كنند، توصيه شما به سرمايه گذاران چيست؟
درباره رفتارهای معامله گران در شرایط پر رونق بازار ، سرمایه گذاران را به سه گروه تقسیم مي توان تقسيم كرد.
گروه اول سرمایه گذارانی هستند که در حال حاضر در بازار سهم دارند، گروه دوم سرمایه گذارانی هستند که برای خرید سهام جدید این روزها در صف ایستادندو گروه چهارم افرادی هستند که برای اولین بازار قصد دارند سرمایه های خود را وارد بورس کنند.
در هر صورت سهامداران باید مبتنی بر اینکه چه نوع نگاه و انتظاری از سرمایه گذاری دارند استراتژی های خود را مشخص کنند. تجربه نشان داده است که خریدها باید بر اساس تحلیل و با نگاه بلند مدت باشد .
به سهامداران این روزهای بازار توصیه مي كنم با نگاه به قوانین تحلیل بازار ، در زمان صحیح و به موقع وارد سهم شوند و در زمان مشخص و به موقع از سهم خارج شوند تا بازدهی خوبی را کسب کنند.
گروه دوم سهامداران که این روزها در صفهای خرید قرار گرفتند نیز از تصمیم های هیجانی جلوگيري كنند. بازدهی بازار سرمایه از ابتدای سال جاری قابل توجه نبوده است و با وجود رشد شاخص در هفته های اخیر هنوز قیمت برخی از سهام به نرخ های فروردین ماه نیز نرسیده است.
سرمایه گذاران براي خرید سهام در این روزها باید سهام بنیادی و پرپتانسیل را شناسایی کنند ودر گیر هیجان نشوند.
درباره سرمایه گذارانی که برای اولین بار تصمیم گرفته اند سرمایه های خود را وارد بازار سرمایه کنند نیز بايد گفت سرمایه گذارانی که در دوران رکود اقدام به خرید سهام می کنند در بلند مدت برندگان بازار هستند.
سرمایه گذاران موج دوم و سوم گروهی هستند که منتظر می مانند تا بازار به رشد و رونق برسد وپس از آن اقدام به خرید سهام می کنند، این گروه باید مراقب هیجان های کاذب روزهای رونق بازار باشند.
بازاری که در مدت کوتاه رشد پر سرعتی را تجربه می کند برای سرمایه گذاری بانگاه کوتاه مدت با افزایش ریسک مواجه است با این وجود بازار هنوز قابلیت رشد را دارد و سرمایه گذران باید با تحلیل و شناخت سهام پرپتانسیل اقدام به خرید کنند.
-در ادامه اين گفت و گو از مدير اداره نظارت بر بازارهاي سازمان بورس خواستيم تا درباره جديدترين خبرهاي ساير بورس هاي كشور بگويد. در همين رابطه بود كه خواجه نصير به انتشار اوراق سلف نفتي اشاره كرد و به تشريح نحوه عملكرد اين ابزار مالي پرداخت:
حدود نیمه دوم سال گذشته به درخواست وزارت نفت کارهای اجرایی انتشار این اوراق انجام و بسترهای لازم آن آماده شد.اما چون عرضه کننده ای وجود نداشت ، بحث اجرایی آن متوقف شد.
این اوراق سلف موازی استاندارد و یک ابزار مالی جدید است. این ابزار امکان فروش معاملات سلف را فراهم می کند و طراحی این ابزار مبتنی بر شرع و با هدف تامین نیازهای مالی است.با ارائه درخواست وزارت نفت فرآیند اجرایی انتشار این اوراق آغاز شد.
مهمترین ویژگی این اوراق اختیار فروش است. سرمایه گذار اختیار دارد قبل از سررسید با دریافت حداقل سود ثابت اقدام به فروش سهام کند و در صورتی که قیمت نفت بیش از سود ثابت اوراق باشد خریدار می تواند از این اختیار استفاده نکند.
مسول عرضه اوراق سلف نفتی شرکت ملی نفت است. شرکت ملی نفت ایران مسول معاملات نفتی کشور است و بر همین اساس این شرکت عرضه کننده این اوراق خواهند بود و وزارت نفت ضامن اوراق است.
شرکت ملی نفت عرضه کننده اولیه این اوراق است و سپس این اوراق در بازار ثانویه بورس انر‍ژي قابلیت خرید و فروش دارد.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه
نظرسنجی
نظر شما درباره نحوه واگذاری سهام دو تیم استقلال و پرسپولیس چیست؟