بازار سرمایه بیش از تحریم از تصمیمات اشتباه مسئولان آسیب می‌بیند
بهناز اکبرپور، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز، در خصوص وضعیت امروز بازار سرمایه بیان کرد: در بازار امروز شاهد بودیم که شاخص کل با کاهش ۸ هزار واحدی به محدوده ۳ میلیون و ۱۰۶ هزار واحد رسید. همچنین شاخص هم‌وزن نیز با افت یک هزار واحدی، در سطح ۹۰۳ هزار واحد قرار گرفت.
وی افزود: در بازار امروز شاهد خروج یک همت نقدینگی حقیقی از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی بودیم. ارزش معاملات خرد نیز به ۸.۸ همت رسید. در پایان معاملات، ۳۹ درصد از نمادها در وضعیت مثبت و ۶۱ درصد در محدوده منفی به کار خود پایان دادند.
کارشناس بازار سرمایه در این باره ادامه داد: بازار سرمایه این روز‌ها در شرایط خاصی قرار گرفته است. در حالی که سرمایه‌گذاران امیدوار بودند شاخص کل بتواند بالای سقف تاریخی خود تثبیت شود، روند معاملاتی به گونه‌ای پیش رفت که در بیشتر روز‌های هفته گذشته شاهد افت بازار بودیم.
اکبرپور با اشاره به صعود شاخص کل به بالای سقف تاریخی در هفته گذشته بیان کرد: روز دوشنبه هفته گذشته، شاخص کل به بالای سقف تاریخی خود صعود کرد، اما این صعود تنها در همان روز پایدار ماند و پس از آن شاهد افت شاخص کل بودیم. شاخص کل در شرایطی قرار دارد که از نظر بنیادی و تکنیکال، ریسک افت بیشتری در قیمت اکثر نماد‌های بازار مشاهده نمی‌شود.
وی خاطرنشان کرد: روند معاملاتی بازار نیز به گونه‌ای بود که محدوده قیمتی فعلی برای خرید بسیاری از نمادها، محدوده‌ای جذاب تلقی می‌شود و وضعیت تقاضا در نماد‌های کوچک و متوسط بازار مناسب ارزیابی شد. به نظر می‌رسد بازار در نقطه‌ای قرار گرفته است که برای صعود و شکستن سقف تاریخی خود، نیاز به یک شوک عملی دارد و اخبار صرفاً درمانی برای آن کافی نیست.
این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: این شوک عملی می‌تواند نهایی شدن یکی از اخبار مهم و مطرح‌شده در روز‌های اخیر باشد. مهم‌ترین این اخبار، حذف دو هاب پتروشیمی از نرخ گاز پتروشیمی‌ها و تعدیل نرخ خوراک است. موضوع دیگر نیز نهایی شدن انتقال شرکت‌های فلزی و معدنی به تالار دوم توافقی عنوان می‌شود.
وی ادامه داد: هرچه به ماه آذر نزدیک‌تر می‌شویم، حساسیت نسبت به اخبار منتشرشده درباره بودجه سال آینده افزایش می‌یابد. سهام‌داران در سال‌های گذشته خاطرات خوشی از مصوبات بودجه ندارند و این مسئله صرفاً به یک دولت خاص محدود نمی‌شود. در واقع، هر دولتی که طی سال‌های اخیر بر سر کار بوده، به نوعی با کسری بودجه و شرایط خاص اقتصادی مواجه شده است و نخستین تصمیم‌ها معمولاً متوجه بخش تولید و شرکت‌های بورسی بوده است. باید در نظر داشت که شرایط فعلی بسیاری از صنایع به گونه‌ای است که دست‌اندازی به هزینه‌های این شرکت‌ها می‌تواند آنها را تا مرز زیان‌دهی پیش ببرد.
اکبرپور گفت: کافی است در این زمینه حاشیه سود شرکت‌های فلزی و پتروشیمی در فصل تابستان را بررسی کنیم تا مشخص شود که چه تعداد از شرکت‌های بزرگ این دو صنعت یا با حاشیه سود منفی مواجه بوده‌اند و یا با حاشیه سود کمتر از ۱۰ درصد به فعالیت خود ادامه داده‌اند. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است و ضروری است که بودجه سال آینده، منابع موردنیاز دولت را از مسیر‌هایی غیر از بخش تولید تأمین کند یا دست‌کم تغییرات بودجه‌ای به‌گونه‌ای اعمال شود که به نفع تولید و صنایع مولد کشور باشد.
این کارشناس بازار سرمایه درخصوص پیام ناظر مبنی بر معاملات پتروشیمی زاگرس بیان کرد: نکته دیگری که در معاملات امروز بازار شاهد بودیم و اعتراضات زیادی را نیز به همراه داشت، پیام ناظر فرابورس درباره معاملات پتروشیمی زاگرس بود. در این پیام تأکید شده بود که سرمایه‌گذاران در خصوص معاملات این نماد، ارزش ذاتی شرکت را مدنظر قرار دهند.
وی در این باره ادامه داد: در اینجا پرسشی مطرح می‌شود: ارزش ذاتی پتروشیمی زاگرس چقدر است؟ با توجه به لحن پیام، به نظر می‌رسد منظور ناظر این است که ارزش ذاتی شرکت پایین‌تر از قیمت فعلی سهام است. اگر چنین است، انتظار می‌رود تحلیل رسمی ناظر در خصوص پتروشیمی زاگرس منتشر شود تا سهام‌داران بتوانند بر پایه آن، تصمیمات دقیق‌تری اتخاذ کنند.
اکبرپور همچنین تاکید کرد: باید توجه داشت که بازدهی یک‌ساله شرکت پتروشیمی زاگرس ۳۸ درصد بوده است. طبق گزارش نشریه آرگوس، این شرکت در سال ۲۰۲۴ حدود ۲ درصد از ظرفیت تولید اسمی متانول جهان را در اختیار داشته و در زمره پنج شرکت بزرگ تولیدکننده متانول جهان قرار دارد. حال اگر از نگاه ناظر فرابورس، ارزش بازار ۳۰ همتی شرکتی با این ویژگی‌ها ارزنده نیست، باید به طور شفاف دلایل آن اعلام شود. در شرایط فعلی به نظر می‌رسد سهام‌داران باید در معاملات خود، ریسک ناشی از پیام‌های مرتبط با ارزش ذاتی ناظر بازار را نیز مدنظر قرار داد.
وی درخصوص وضعیت بازار سرمایه گفت: در شرایط فعلی که بازار سرمایه به حمایت نیاز دارد و سهام‌داران انتظار دارند مسئولان با اتخاذ تصمیمات منطقی به بهبود روند بازار کمک کنند، اقدامات انجام‌شده در مسیر مخالف این انتظار قرار گرفته است. از جمله این موارد می‌توان به افزایش کارمزد معاملاتی صندوق‌ها اشاره کرد. همچنین، به بهانه معاملات نامتعارف، بخشی از معاملات بازار ابطال می‌شود و این موضوع باعث نارضایتی فعالان بازار شده است. در نهایت نیز، مسئولان اعلام کرده‌اند که فعلاً خبری از تغییر دامنه نوسان نخواهد بود؛ تصمیمی که از نگاه بسیاری از سهام‌داران، می‌تواند مانعی در مسیر بازگشت رونق به بازار باشد. در اینجا می‌توان به این نتیجه رسید که بازار سرمایه بیش از آنکه از جنگ، ریسک‌های سیستماتیک یا تحریم‌ها آسیب ببیند، از تصمیمات غیرمنطقی مسئولان ضربه خورده است.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اگر در ۶ روز معاملاتی اخیر، ۷.۶ همت نقدینگی از بازار خارج شده است، مقصر اصلی نه شرایط بیرونی، بلکه تصمیمات اشتباه و غیرکارشناسی مسئولان بوده است. در محدوده‌های فعلی، ریسک جدی بازار را تهدید نمی‌کند و در صورت پرهیز از تصمیمات نادرست، می‌توان انتظار داشت که شرایط بازار به حالت نرمال بازگردد. با این حال، حفظ نقدینگی و چینش هوشمندانه پرتفوی همچنان از مهم‌ترین اقدامات سرمایه‌گذاران است تا بتوانند در هر شرایطی بازدهی مطلوبی کسب کنند.
