تصدی گری دولت در اقتصاد کم شود/ استفاده از جمعیت ۸ درصدی کشور‌های همسایه

به گزارش بورس نیوز، بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران در کنگره بررسی علل، آثار و راهکار‌های تورم در اقتصاد ایران اظهار کرد: اصل مشکل ما در اقتصاد یا سایر مباحث، مشکل مدیریتی است. در مدیریت کردن مسائل و مشکلات کشور است. همان طور که آکادمی‌های فوتبال فوتبالیست آموزش می‌دهند و به تیم‌ها تحویل می‌دهند، این مجموعه مثل بیزنس اسکول می‌تواند مدیر تربیت کند تا هم در اختیار دولت و بخش خصوصی تحویل دهد. زیرا مشکل، مشکل مدیریت است. کشور ما از حیث منابع، ذخایر، منابع انرژی و نیروی انسانی تربیت کرده و سرمایه کم ندارد. علیرغم تحریم‌ها دسترسی به تکنولوژی نیز فراهم است. اطراف ما بازار مصرف بسیار بزرگی وجود دارد. ۸ درصد از جمعیت دنیا در اطراف ما وجود دارد. اما آن چه که در کشور نیست، مدیریت کردن است تا بتوانیم این همه منابع و ذخایر را مدیریت کنیم و آهنگ توسعه از دل آن خارج شود.

وی افزود: به هر حال تورم مساله واضح و روشن است. دنیا نیز تجربه‌های مختلفی دارد و ما می‌تاونیم از این تجربیات استفاده کنیم. اما چرا ما استنباط غلطی از تورم داریم؟ وقتی استباط غلط داریم طبیعتا راهکار‌های آن نیز غلط است. این طور است که تاکنون نتوانستیم مشکل تورم را رفع کنیم.

شکوری ادامه داد: سیاستگذاری‌هایی که در مهار تورم اتفاق می‌افتد بیشتر سرکوب قیمت هاست. زیرا احساس می‌کنیم گرانفروشی و بالارفتن سطح عمومی قیمت‌ها به صورت نامتعارف که در جامعه رخ می‌دهد، توسط تولیدکنندگان است. در نتیجه قیمت گذاری دستوری انجام می‌دهیم تا تورم را از بین ببریم. غافل از اینکه ریشه تورم ناشی از کسری بودجه است. کشور را گران اداره می‌کنیم و هزینه دولت از درآمدهایش بیشتر است. ۶۰ درصد از بودجه کشور متعلق به شرکت‌های دولتی است. اخیرا صورت مالی شرکت‌های دولتی نیز منتشر کرده که اکثر سود نازل با سرمایه زیاد دارند. بعضی نیز زیانده هستند. این هزینه سنگین را باید جبران کنیم، اما متاسفانه وقتی درآمد محقق نمی‌شود، فشار روی فعالان اقتصادی می‌آوریم تا از آن‌ها پول بگیریم. این کسری بودجه باعث می‌شود که به بانک مرکزی فشار بیاید و در نهایت خلق پول می‌کنیم. دوستان می‌گویند که پول چاپ نمی‌کنیم اگر این کار صورت نمی‌گیرد، پس کسری بودجه چطور جبران می‌شود؟

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران بیان کرد: مثل اینکه پدر خانواده با ۳۰ میلیون درآمد، هزینه ۵۰ میلیونی دارد. در پایان سال نیز همه هزینه‌ها پرداخت می‌شود. بعد اعضای خانواده از پدر حق ندارند بپرسند که با این درآمد چطور این هزینه پرداخت شده است. به هر حال پول خلق می‌شود و به تناسب آن رشد در اقتصاد اتفاق نمی‌افتد و ما نمی‌توانیم به میزانی که رشد نقدینگی بالای ۳۰، ۴۰ درصد به وجود می‌آید، رشد اقتصادی ایجاد کنیم. 

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد که راه چاره وجود دارد. قانون نیز مقرر کرده که دولت خود را کوچک کند، تصدی گری اش در اقتصاد را کم کند و به بخش خصوصی بسپارد. آن زمان است که به دنبال هزینه‌های کم و درآمد‌های کمتر می‌رویم تا فشار کمتری به مردم و فعالان اقتصادی بیاید و بتوان جلوی عرضه را در مقابل تقاضا بگیریم.

شکوری گفت: سیستم حاکمیتی با این استنباط غلط تمام فعالان اقتصادی را دچار مشکل کرده است. در بورس وادار می‌کند فعالان با قیمت گذاری دستوری بفروشند، سپس وادار می‌کند با ارز پایین تری از محل صادرات به بانک مرکزی بفروشند بعضا با ریتی ۵۰ درصد با نرخ بازار آزاد اختلاف دارد. سپس برای خرید ماشین آلات و مواد اولیه باید بروند و در صف خرید ارز بمانند. این‌ها باعث می‌شود که خرید خوب و توسعه خوب در بخش‌های پرپتانسیل مثل معدن و پتروشیمی صورت نگیرد.

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد اگر بخواهیم مشکل تورم را حل کنیم روش‌های زیادی وجود دارد. اما علت خود دولت و مهمتر از آن استقلال بانک مرکزی است. به تازگی نیز در کنار تورم ایجاد شده فشار مضاعفی در مقابل تقاضای کل به عرضه کل می‌آید و فعالان اقتصادی متاثر می‌شوند. مانند عوارض سنگین به صادرات مواد معدنی. ما تولیدکننده را به واسطه محصول تولیدی که ارزش افزوده پایین تری دارد، تنبیه می‌کنیم. اگر می‌خواهیم که در زنجیره محصول با ارزش افزوده بالاتری تولید شود، چرا مشوق تعریف نمی‌کنیم.

وی گفت: قیمت حامل‌های انرژی را افزایش می‌دهند. پس از آن بحث قاچاق نیز مطرح می‌شود. گاز را در زمستان قطع می‌کنند، برق را در تابستان. در نتیجه ناترازی در گاز و برق وجود دارد. در زیرساخت‌ها سرمایه گذاری نکردیم. توسعه بنادر و راه آهن و. انجام نشده، زیرا هزینه‌های جاری زیاد است و دولت پول ندارد. 

شکوری توضیح داد: به واسطه تحریم‌ها مناسبات و روابط ما با دنیا قطع شده است. نه می‌توانیم LC باز کنیم، نه می‌توانند LC باز کنند. پول ما را می‌خورند و. هزینه‌های فعالان اقتصادی سنگین می‌شود. 

وی توضیح داد: سیاستگذاری‌های نادرست و تورم آثاری بر جامعه دارد. اولا تسهیلات بانکی رانتی شده است. تسهیلات بانکی اختلاف با تورم اختلاف زیادی دارد و خود این موضوع رانت ایجاد می‌کند که پول را بگیرند و به تولید نبرند و در جایی سرمایه گذاری کنند که تولید نیست. ارز نیز به همین صورت. زیرا به واردکنندگان ارز نیمایی می‌دهند و رانتی ایجاد می‌شود. کسانی که این پول را می‌گیرند و محصولاتی را وارد می‌کنند که موردنیاز کشور نیست. بنگاه‌ها تمایل دارند تا پول‌هایی که گرفتند را پس ندهند. نوعا این پول‌ها وقتی گرفته می‌شود در تولید سرمایه گذاری نمی‌شود و در ملک، دلار و سکه سرمایه گذاری می‌شود. همچنین، تمایل ندارند که صرف توسعه بنگاه خود کنند. با این کار، عملا ما جریان رانت اقتصادی را در جامعه تقویت می‌کنیم.

شکوری بیان کرد: روشن و واضح است اگر بخواهیم از تورم خلاص شویم راهکار‌های علمی و متفاوتی وجود دارد، اما دولت باید هزینه هایش را کاهش دهد و تصدی گری اش را کم کند. استقلال بانک مرکزی مهم است که چگونه می‌تواند رشد نقدینگی را کنترل و مدیریت کند. بانک مرکزی می‌تواند تضامین بانک‌ها را کنترل کند. حمایت جدی از تولید منجر به صادرات صورت گیرد. کمک کنیم هرجایی که پتانسیل داریم تولید کنیم تا بتوانیم با ارزآوری بیشتر به توسعه کشور کمک شود. ثبات اقتصادی در فضای اقتصادی کشور ایجاد کنیم. آنقدر سیاستگذاری‌ها هر روز تغییر می‌کند که سرمایه گذار خارجی اصلا ورود نمی‌کند بلکه ما به عنوان سرمایه گذار داخلی نمی‌توانیم که سرمایه گذاری بیشتری انجام دهیم.

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران گفت: ما باید این اعتماد را به مردم دهیم که دولت عزم جدی برای کنترل تورم دارد. این تنها راهکاری است که مردم نیز همراهی می‌کنند. از شعارزدگی در فضای اقتصادی جلوگیری شود. ثبات در سیاستگذاری‌ها به وجود آید تا بتوانیم سرمایه گذاری کنیم تا از مفاسد اقتصادی جلوگیری شود. عدم دخالت دولت در اقتصاد مهمترین فاکتور است. استفاده از عقلا و اساتید باتجربه که می‌توانند راهکار‌های خوبی ارائه دهند تا ما از این مخمصه نجات یابیم.