روش‌های سرمایه‌گذاری بدون مالیات در ایران
به گزارش بورس نیوز، سرمایه‌گذاری در بورس، صندوق درآمد ثابت، سپرده‌های بانکی، از روش‌های سرمایه‌گذاری بدون مالیات در ایران هستند. اما کدام روش‌ها هم‌زمان با معافیت مالیاتی، سود بیشتری را نصیب سرمایه‌گذاران می‌کنند؟ در ادامه به بررسی ۳ روش سرمایه‌گذاری بدون مالیات خواهیم پرداخت و بازدهی هریک از آنها را با یکدیگر بررسی می‌کنیم.
سرمایه‌گذاری در بورس
در ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های غیرمستقیم، به موارد تخفیفات و معافیت‌های مالیاتی فعالان این بازار با جزئیات اشاره شده است.
قانون مالیات‌های مستقیم - ماده ۱۴۳ ، (اصلاحی ۱۳۸۸/۰۹/۲۵)
«معادل ۱۰ درصد (۱۰%) از مالیات‌بردرآمد حاصل از فروش کالا‌هایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد و ۱۰ درصد (۱۰%) از مالیات‌بردرآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود و پنج درصد (۵%) از مالیات‌بردرآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در این بورس‌ها یا بازارها حذف نشده‌اند با تأیید سازمان بخشوده می‌شود. شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی یا بازار‌های خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود. درصورتی‌که در پایان دوره مالی به تأیید سازمان حداقل بیست و پنج درصد (%۲۵) سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دوبرابر فوق مشمول مالیات به نرخ صفر خواهند شد.»
این بند قانونی به معافیت‌های مالیاتی تشویقی برای شرکت‌های بورسی و بورس‌های کالایی اشاره دارد و این موضوع نشان‌دهنده اهمیت بازار سرمایه از دید قانون‌گذاران است.
وجود تخفیفات و معافیت‌های مالیاتی که در ادامه بدان‌ها اشاره خواهد شد، گویای وجود فرصت‌های متعدد در بازار مالی خواهد بود.
در تبصره یک این قانون آمده است:
تبصره یک- (۱۳۸۰/۱۱/۲۷ و ۱۳۸۸/۰۹/۲۵)
«از هر نقل‌وانتقال سهام و سهم‌الشرکه و حق‌تقدم سهام و سهم‌الشرکه شرکا در سایر شرکت‌ها مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد (۴%) ارزش اسمی آنها وصول می‌شود. از این بابت وجه دیگری به‌عنوان مالیات‌بردرآمد نقل‌وانتقال فوق مطالبه نخواهد شد.»
هدف از این بند قانون، تشویق شرکت‌ها به ورود به بورس (به دلیل اختلاف فاحش نرخ مالیات) و کاهش فرار مالیاتی (در معاملات شرکت‌های خصوصی) است.
ماده ۱۴۳ مکرر (الحاقی ۱۳۸۸/۰۹/۲۵)
«از هر نقل‌وانتقال سهام و حق‌تقدم سهام شرکت‌ها اعم از ایرانی و خارجی در بورس‌ها یا بازار‌های خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد (۰.۵%) ارزش فروش سهام و حق‌تقدم سهام وصول خواهد شد و از این بابت وجه دیگری به‌عنوان مالیات‌بردرآمد نقل‌وانتقال سهام و حق‌تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خریدوفروش مطالبه نخواهد شد.
کارگزاران بورس‌ها و بازار‌های خارج از بورس مکلف‌اند مالیات یاد شده را به هنگام هر انتقال از انتقال‌دهنده وصول و به‌حساب تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند و ظرف ده روز از تاریخ انتقال، رسید آن را به همراه فهرستی حاوی تعداد و مبلغ فروش سهام و حق‌تقدم مورد انتقال به اداره امور مالیاتی محل ارسال کنند.»
آیا فعالان و سرمایه‌گذاران بازار بورس، باید مالیات پرداخت کنند؟
طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی شرکت‌های فعال در ایران می‌بایست ۲۵ درصد از سود خود را به اداره مالیات پرداخت نمایند. اما در بازار بورس این مالیات پیش از تقسیم سود شرکت‌ها پرداخت می‌شود؛ بنابراین، سهام‌داران فعال در بازار بورس مالیاتی پرداخت نمی‌کنند.
آیا به معاملات در بازار بورس مالیاتی تعلق می‌گیرد؟
بله مبلغی بسیار جزئی به‌عنوان مالیات روی هر معامله اعمال می‌شود که این مبلغ در کارمزد گنجانده شده است. این نرخ در حال حاضر ۰.۰۰۵ است و در مقایسه با نرخ مالیات در سایر بازارها، نرخ بسیار پایین و نزدیک به صفر تلقی می‌شود.
مزایای سرمایه‌گذاری در بورس
۱. معافیت‌های مالیاتی جذاب برای سهام‌داران
الف) معافیت مالیات بر سود سرمایه (Capital Gain)
ب) معافیت سود تقسیمی (DPS)
ج) معافیت مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
۲. نقدشوندگی بالا و سهولت معاملات
الف) امکان فروش سریع سهام در بازار (حتی در عرض چند ثانیه!).
ب) معافیت از مدارک اداری پیچیده (مثل ملک یا سپرده بانکی)
۱. امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم
۲. تنوع گزینه‌های سرمایه‌گذاری
۳. شفافیت اطلاعات و کاهش ریسک کلاهبردار
سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت
صندوق درآمد ثابت از هر دو نوع قابل‌معامله در بورس (ETF) و صدور و ابطالی، طبق تبصره ۱ ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، از پرداخت مالیات‌بردرآمد معاف هستند. همچنین درآمد‌های حاصل از صدور و ابطال واحد‌ها از پرداخت مالیات‌بردرآمد و مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.
سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت بهترین جایگزین سپرده بانکی است. به طور مثال صندوق درآمد ثابت آسمان دامون با ارائه سودی بیشتر از بانک، در حال حاضر بهترین صندوق درآمد ثابت است.
تبصره ۱-
«تمامی درآمد‌های صندوق سرمایه‌گذاری در چارچوب این قانون و تمامی درآمد‌های حاصل از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار موضوع‌بند (۲۴) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴ و درآمد‌های حاصل از نقل‌وانتقال این اوراق یا درآمد‌های حاصل از صدور و ابطال آنها از پرداخت مالیات‌بردرآمد و مالیات بر ارزش افزوده موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷/۰۳/۰۲ معاف می‌باشد و از بابت نقل‌وانتقال آنها و صدور و ابطال اوراق بهادار یاد شده مالیاتی مطالبه نخواهد شد.»
صندوق‌های درآمد ثابت به‌صورت عمده در اوراق بهادار با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
ازآنجایی‌که هر دو کلاس دارایی که صندوق درآمد ثابت روی آنها تمرکز دارد معاف از مالیات هستند، بنابراین درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها معاف از مالیات است.
مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت:
۱. پرداخت سود بالاتر از بانک (معمولاً ۲۵% تا ۳۵% سالانه)
۲. معافیت مالیاتی
۳. نقدشوندگی بالا
۴. عدم پرداخت جریمه برداشت
۵. امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم
۶. تنوع سبد سرمایه‌گذاری (کاهش ریسک)
۷. پرداخت سود روزشمار و مرکب
صندوق درآمد ثابت با بازدهی بالا
یکی از صندوق‌های در آمد ثابت که در سال‌های اخیر بازدهی خوبی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورده، صندوق صدور و ابطالی سهند می‌باشد. این صندوق با تحقق سود بسیار بالاتر از سپرده‌های بانکی و عملکرد مناسب خود، در صدر بهترین صندوق‌های درآمد ثابت بازار سرمایه قرار می‌گیرد.
گزینهٔ جذاب دیگر برای سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت، صندوق دامون است که مثل صندوق سهند، بازدهی بسیار بالاتر از سپردهٔ بانکی را به سرمایه‌گذاران پرداخت کرده است.
سرمایه‌گذاری در سپرده بانکی
یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری معاف از مالیات، سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی است. سود به‌دست‌آمده از این نوع سرمایه‌گذاری، برای افرادی حقیقی و حقوقی، معاف از مالیات است.
مزایای سرمایه‌گذاری در سپرده بانکی
سپرده‌های بانکی به‌دلیل وجود جریمه‌های برداشت و بازهی پایین (عدم پوشش نرخ تورم)، گزینه‌ی به‌صرفه‌ای برای سرمایه‌گذاران به شمار نمی‌آید.
مقایسه بازدهی روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری
اگر دانش و ریسک‌پذیری بالایی دارید، سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس یا استفاده از سبدگردان می‌تواند بازدهی بیشتری ایجاد کند؛ اما اگر ریسک‌پذیری شما متوسط یا کم است یا سرمایه محدودی دارید، صندوق‌های درآمد ثابت به‌دلیل نقدشوندگی بالا، معافیت مالیاتی و عدم جریمه برداشت، گزینه بهتری نسبت به سپرده بانکی هستند که برای مبالغ کم مناسب نبوده و در صورت برداشت زودتر از موعد مشمول جریمه می‌شود. در نهایت، انتخاب بهترین روش باید با توجه به شرایط مالی، سطح ریسک‌پذیری و اهداف سرمایه‌گذاری شما انجام شود.
