واکنش منفعلانه سازمان بورس به شوک‌های سیاسی
بهناز اکبرپور کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز با اشاره به عملکرد شاخص‌ها در معاملات روز ششم خرداد ۱۴۰۴، اظهار کرد: شاخص کل بورس امروز با رشدی حدود ۲۵ هزار واحدی به محدوده ۳ میلیون و ۱۳۴ هزار واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با افزایش حدود ۸ هزار واحد، سطح ۹۶۰ هزار واحد را لمس کرد.
او با بیان اینکه ارزش معاملات خرد بازار حدود ۱۰.۴ همت بود، افزود: در جریان معاملات امروز شاهد ورود ۵۷۵ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی به سهام، حق‌تقدم‌ها و صندوق‌های سهامی بودیم؛ نکته‌ای مثبت که می‌تواند تا حدی به بهبود فضای روانی بازار کمک کند.
اکبرپور همچنین به وضعیت کلی نمادها در پایان معاملات اشاره کرد و گفت: حدود ۷۰ درصد از نمادهای بازار با وضعیت مثبت و ۳۰ درصد در وضعیت منفی معاملات خود را به پایان رساندند.
این کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از عملکرد سیاست‌گذاران، خاطرنشان کرد: متأسفانه در هفته‌های اخیر، مسئولان به‌جای ایجاد ثبات و بازگرداندن اعتماد به بازار، با صدور ابلاغیه‌های شبانه، زمینه فرار سرمایه را فراهم کرده و به بی‌اعتمادی‌ها دامن زده‌اند. این در حالی است که سخنان مثبت مقامات خارجی، به‌ویژه دونالد ترامپ درخصوص فضای مذاکرات، در مقاطع مختلف توانسته بار دیگر امید را به بازار بازگرداند و روندی مثبت را رقم بزند.
اکبرپور تأکید کرد: ادامه این روند ناپایدار از سوی مسئولان داخلی، می‌تواند مانعی جدی بر سر راه بازگشت سرمایه و ثبات بلندمدت بازار باشد.
بهناز اکبرپور کارشناس بازار سرمایه به تنش‌های اخیر بازار سرمایه اشاره کرد و اظهار داشت: در هفته‌های گذشته، خبر‌هایی مبنی بر قطعی برق در صنایع سیمانی و فولادی منتشر شد که در برخی روز‌ها تا ۹۰ درصد کاهش تولید را شامل می‌شد. حتی تعدادی از شرکت‌ها نیز این موضوع را به‌صورت رسمی در سامانه کدال اعلام کردند.
وی ادامه داد: در حالی که بازار در حال تطبیق با اثرات منفی این محدودیت‌ها بود و به نظر می‌رسید شرایط رو به بهبود است، ابتدای هفته جاری با یک ابلاغیه جدید از دبیرخانه سران قوا مواجه شدیم که طی آن، واگذاری زیرمجموعه‌های تودلی سایپا متوقف شد. این تصمیم، شوک تازه‌ای به بازار وارد کرد و منجر به خروج ۱.۴ همت نقدینگی در روز یکشنبه شد.
بیشتر بخوانید: معاملات صندوق‌های اهرمی زیر فشار/ حباب منفی در صندوق‌های اهرمی اوج گرفت
اکبرپور افزود: هرچند این خبر پس از پایان معاملات روز یکشنبه از سوی برخی منابع تکذیب شد، اما اثرات روانی آن هنوز در بازار به ویژه در گروه خودرویی باقی مانده و بهبودی ملموسی در معاملات این گروه دیده نمی‌شود.
وی در انتقاد از واکنش سیاست‌گذاران بازار سرمایه گفت: مسئولان سازمان بورس، همانند موارد مشابه گذشته، در مواجهه با چنین تصمیمات ناگهانی تنها به انتشار چند توییت و مصاحبه بسنده کردند. این رفتار نشان می‌دهد که سیاست کلی سازمان نسبت به ابلاغیه‌های بیرونی و ریسک‌های کلان، همچنان رویکردی منفعلانه دارد.
اکبرپور در پایان تاکید کرد: تمرکز فعلی سیاست‌گذاران بیشتر بر افزایش تعداد عرضه‌های اولیه و حفظ ظاهری مثبت در شاخص کل است، حتی اگر این موضوع به بهای بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران و خروج نقدینگی از بازار تمام شود.
بهناز اکبرپور به موضوع بازگشت اعتماد به بازار پرداخت و با اشاره به نحوه مواجهه ناظر بازار با اخبار اخیر در گروه خودرویی عنوان کرد: با توجه به شرایط مبهم و شوک‌آور روز یکشنبه، انتظار می‌رفت که ناظر بازار برای کنترل فضای روانی و رفع کامل ابهام، نمادهای خودرویی را موقتاً بسته نگه دارد، اما تصمیم به بازگشایی سریع این نمادها، نه‌تنها کمکی به بهبود فضا نکرد، بلکه جو منفی را در بازار تشدید کرد.
اکبرپور همچنین به اظهارات اخیر رئیس سازمان بورس مبنی بر "بازگشت اعتماد به بازار سرمایه" واکنش نشان داد و گفت: آمار‌های واقعی بازار چنین ادعایی را تأیید نمی‌کنند. بررسی تعداد کد‌های بورسی فعال و روند ورود و خروج نقدینگی به‌ویژه از سوی حقیقی‌ها، نشان‌دهنده تداوم بی‌اعتمادی در میان فعالان بازار است.
وی در ادامه افزود: برای مثال، در ابتدای اردیبهشت‌ماه، تعداد کد‌های حقیقی خریدار در بازار به بیش از ۲۰۰ هزار کد رسیده بود، اما این رقم در روز‌های اخیر روندی نزولی به خود گرفته و به زیر ۱۷۰ هزار کد کاهش یافته است. حتی امروز نیز تعداد این کد‌ها به ۱۴۶ هزار رسیده که این کاهش، نشانه روشنی از عدم بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران حقیقی به بازار است.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: با وجود تاکید مسئولان بر بهبود وضعیت، فشار فروش از سوی حقوقی‌ها همچنان بالاست و بازار نیازمند اقدامات عملی، شفاف‌سازی مؤثر و ثبات در سیاست‌گذاری‌هاست تا اعتماد از دست‌رفته به‌صورت واقعی به بازار بازگردد.
بهناز اکبرپور به تأثیرات منفی رشد هزینه‌ها بر عملکرد شرکت‌های تولیدی در سال ۱۴۰۳ پرداخت و تصریح کرد: یکی از چالش‌های جدی که بنیاد شرکت‌ها را در سال جاری به‌ویژه تحت تأثیر قرار داده، رشد شدید بهای تمام‌شده و هزینه‌های عملیاتی است؛ درحالی‌که درآمد فروش این شرکت‌ها نتوانسته متناسب با افزایش هزینه‌ها رشد کند.
اکبرپور با اشاره به آمار منتشرشده در گزارش‌های فصلی شرکت‌ها افزود: بررسی صورت‌های مالی زمستان شرکت‌های تولیدی نشان می‌دهد که حاشیه سود ناخالص این بنگاه‌ها در زمستان به حدود ۱۷.۴ درصد کاهش یافته؛ درحالی‌که این شاخص در فصل‌های بهار، تابستان و پاییز به ترتیب ۲۲.۴، ۲۱.۳ و ۱۹.۲ درصد بوده است. این روند نزولی، به‌وضوح حاکی از کاهش حاشیه سود ناخالص تولیدکنندگان طی سال ۱۴۰۳ است.
وی خاطرنشان کرد: حتی با وجود افزایش نرخ ارز نیما یا همان نرخ توافقی در زمستان، که انتظار می‌رفت بخشی از هزینه‌ها را جبران کند، باز هم فشار هزینه‌ها به‌ویژه از ناحیه انرژی به‌قدری بالا بوده که تأثیر مثبت نرخ ارز نتوانسته این افزایش هزینه را خنثی کند. در نتیجه، کاهش محسوس حاشیه سود در زمستان رخ داده است.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: افزایش شدید هزینه انرژی، به‌عنوان یکی از دلایل اصلی این کاهش، نیازمند توجه و بازنگری جدی در سیاست‌های حمایتی از بخش تولید است؛ چرا که تداوم این روند می‌تواند سودآوری بنگاه‌ها را بیش از پیش با چالش مواجه سازد و بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران نیز اثر منفی بگذارد.
اکبرپور همچنین با اشاره به شرایط مبهم پیش‌روی صنایع انرژی‌بر همچون سیمان و زنجیره فولاد گفت: ناترازی انرژی در سال جاری، چشم‌انداز تولید این صنایع را با ابهام جدی مواجه کرده و نمی‌توان با دقت برآورد کرد که کاهش تولید تا چه سطحی پیش خواهد رفت. همین موضوع تحلیل بنیادی بسیاری از شرکت‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده است.
وی در پایان تأکید کرد: در حال حاضر، بازار سرمایه در وضعیتی قرار دارد که همچنان اخبار مذاکرات خارجی اثر تعیین‌کننده‌ای بر روند آن دارد، و متأسفانه سیاست‌های نادرست داخلی که طی سال‌ها به بازار آسیب زده‌اند، هنوز تغییر نکرده‌اند. امید است در آینده تصمیماتی با رویکرد کارشناسانه و مبتنی بر منافع سهام‌داران اتخاذ شود تا بازگشت واقعی اعتماد به بازار سرمایه رقم بخورد.
پایان مطلب
