بازار به وزیر اقتصاد جدید خوش‌بین است، اما راه دشوار است
محمدحسین علی‌بخشی، تحلیلگر کارگزاری دنیای نوین، در گفتوگو با بورس‌نیوز با اشاره به وضعیت باثبات بازار ارز اظهار کرد: دلار همچنان با قدرت در کانال ۸۲ هزارتومانی باقی‌مانده و نوسانات آن در همین محدوده انجام می‌شود. این در حالی است که ابهامات سیاسی از جمله تداوم تنش‌ها میان ایران و آمریکا و بی‌پاسخ ماندن رسمی پیشنهاد آمریکا از سوی ایران، فضا را در حالت انتظار نگه‌داشته است.
وی ادامه داد: بر اساس اخبار منتشرشده تا زمانی که ایران به نامه آمریکا پاسخ ندهد، دور ششم مذاکرات انجام نخواهد شد. از سوی دیگر، نگرانی‌هایی نیز نسبت به نشست آتی شورای حکام وجود دارد؛ این شورا از دوشنبه تا جمعه برگزار خواهد شد و در پی گزارشی محرمانه که توسط رافائل گروسی به آژانس ارائه‌شده و واکنش تند مقامات ایرانی از جمله آقای عراقچی را به دنبال داشته، احتمال صدور قطعنامه‌ای علیه ایران مطرح است؛ موضوعی که می‌تواند عاملی برای نوسانات ارزی باشد.
علی‌بخشی با اشاره به واکنش بازارها به این تحولات گفت: نکته قابل‌توجه این است که با وجود چنین سطحی از ابهامات سیاسی و تهدیدها، نرخ دلار تغییر خاصی در روند معاملاتی خود نداشته و حتی پس از سخنان اخیر رهبر انقلاب نیز تنها واکنشی جزئی نشان داد و دوباره به محدوده قبلی بازگشت. در مقابل، بازار سرمایه به کوچک‌ترین اخبار منفی واکنش شدیدی نشان می‌دهد. به‌عنوان نمونه، دیروز شاخص کل بورس حدود ۶۰ هزار واحد افت کرد که معادل کاهش حدود ۲ درصدی بود. این واکنش عمدتاً به دلیل مصاحبه دونالد ترامپ در نیمه‌شب شنبه بود که بار دیگر بر مخالفت با غنی‌سازی ایران تأکید کرد؛ اظهارنظری که پیش‌تر نیز مطرح‌شده بود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد فعالان بازار سرمایه به‌شدت نسبت به فضای منفی حساس شده‌اند و تنها با انتشار یک خبر منفی، موج فروش در بازار آغاز می‌شود؛ موضوعی که بیانگر شکنندگی روانی فعالان بورسی در شرایط فعلی است.
ابهامات مذاکراتی، اصلی‌ترین متغیر تأثیرگذار بر بازار سرمایه
محمدحسین علی‌بخشی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر روند فعلی بازار سرمایه مسئله مذاکرات هسته‌ای است، عنوان کرد: اگر خبری قطعی مبنی بر آغاز دور ششم مذاکرات منتشر شود، می‌توان انتظار بهبود شرایط در بازار را داشت، اما در حال حاضر فضای مبهم و بلاتکلیف حاکم است.
وی افزود: همان‌طور که در هفته‌های گذشته مشاهده شد، سیر صعودی اخیر بازار سرمایه نیز عمدتاً تحت تأثیر خوش‌بینی‌های ناشی از گمانه‌زنی‌ها پیرامون مذاکرات شکل گرفت. اکنون نیز با پیچیده‌تر شدن وضعیت سیاسی، بازار وارد فاز سردرگمی شده و رفتار فعالان بازار نشان می‌دهد که چشم‌انداز روشنی وجود ندارد.
علی‌بخشی با اشاره به رفتار معامله‌گران در بازار مشتقه گفت: روز چهارشنبه، اگر نگاهی به نقشه بازار اختیار معاملات می‌انداختید، مشاهده می‌کردید که نه تنها اختیار خرید‌ها منفی بودند بلکه اختیار فروش‌ها نیز بازدهی مثبتی نداشتند؛ این نشانه واضحی از بلاتکلیفی بازار و نبود دیدگاه مشخص نسبت به آینده است.
وی ادامه داد: کاهش مستمر ارزش معاملات نیز مؤید این موضوع است که بازار همچنان در فاز رکودی به سر می‌برد و سرمایه‌گذاران تمایلی به ورود یا تصمیم‌گیری ندارند. این رکود در شرایطی شدت گرفته که نقش‌آفرینی مسئولان اقتصادی و نهاد‌های ناظر نیز بسیار کمرنگ شده است.
بیشتر بخوانید: از نامه ۱۷ اردیبهشت تا ممنوعیت واگذاری‌ها؛ تصمیماتی که بورس را می‌لرزاند
علی‌بخشی در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از انفعال مدیریتی گفت: در مقطعی از گذشته، شاهد حضور پررنگ و حمایتی مسئولانی، چون عبدالناصر همتی در بازار سرمایه بودیم؛ افرادی که در زمان‌های بحرانی وارد میدان می‌شدند، مصاحبه می‌کردند و تا حدی امیدواری به بازار تزریق می‌کردند؛ اما در شرایط فعلی، به‌ویژه در سه ماه گذشته، چنین حمایتی دیده نمی‌شود و مسئولان سازمان بورس رویکردی منفعلانه در پیش‌گرفته‌اند.
وی به موضوعات بحث‌برانگیز اخیر نیز اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از مصادیق این انفعال، ماجرای نامه پر ابهام خودرویی منتشرشده در سامانه کدال بود؛ نامه‌ای که با وجود اهمیت زیاد آن، واکنش قابل‌توجهی از سوی نهاد ناظر دریافت نکرد و جز یک نماینده مجلس، دیگر مسئولان عملاً سکوت اختیار کردند. این بی‌تفاوتی در سطح تصمیم گیران، عملاً مدیریت انتظارات را با چالش مواجه کرده و ریسک سیستماتیک بازار را افزایش داده است.
معرفی وزیر پیشنهادی اقتصاد، روزنه‌ای از امید برای بازار / برنامه‌ها خوب است؛ چالش اجرا باقی است
علی‌بخشی با اشاره به اعلام وصول معرفی‌نامه وزیر پیشنهادی اقتصاد پس از سه ماه بلاتکلیفی، اظهار کرد: در نهایت امروز معرفی‌نامه آقای مدنی‌زاده به مجلس اعلام وصول شد. ایشان از چهره‌های دانشگاهی و نخبگان اقتصادی کشور هستند که پس از کش‌وقوس‌های فراوان، از سوی دولت به‌عنوان گزینه پیشنهادی برای تصدی وزارت اقتصاد معرفی شدند.
وی با بیان اینکه نگاه فعالان بازار سرمایه نسبت به وزیر پیشنهادی مثبت و توأم با امیدواری است، افزود: اهالی بازار نسبت به دیدگاه‌های ایشان خوش‌بین هستند، چرا که اعتقاد دارند دولت نباید در بازار سرمایه دخالت کند یا آن را سرکوب نماید. برنامه‌هایی هم که در حوزه بازار سرمایه از سوی آقای مدنی‌زاده ارائه‌شده، از نظر تئوریک حاوی نکات مثبت و قابل‌توجهی بوده است.
این تحلیلگر بازار سرمایه درعین‌حال تأکید کرد: با وجود محتوای خوب برنامه‌های ارائه‌شده، مسئله اصلی اجرای آنهاست. ساختار اقتصادی کشور و بروکراسی پیچیده اداری، اجرای این برنامه‌ها را با چالش مواجه می‌کند. هماهنگ‌سازی نهاد‌ها و دستگاه‌های مختلف در چنین فضایی کار ساده‌ای نیست و باید دید آیا در عمل امکان پیاده‌سازی اهداف مطرح‌شده وجود دارد یا خیر.
علی‌بخشی در پایان خاطرنشان کرد: اقتصاد ایران ظرفیت‌های بالقوه زیادی دارد و اگر تیم اقتصادی دولت بتواند به‌درستی از این ظرفیت‌ها بهره بگیرد و ارتباط منسجمی میان بازارها، به‌ویژه بازار سرمایه و نهاد‌های حاکمیتی ایجاد کند، می‌توان امیدوار بود بخشی از مشکلات ساختاری فعلی نیز به‌تدریج مرتفع شود.
سیگنال مثبت ایران‌خودرو به بازار سرمایه / واکنش سهامداران به جسارت مدیریتی
محمدحسین علی‌بخشی با اشاره به وضعیت بازار سهام در روز جاری اظهار کرد: برخلاف روز گذشته که بازار افت چشمگیری داشت، امروز فضای کلی معاملات به‌ویژه از ساعت ۱۰ به بعد تغییر مثبتی به خود گرفت. رنج مثبت در گروه خودرویی‌ها و صندوق‌های اهرمی نشان‌دهنده بهبود نسبی در روند معاملات بود.
وی افزود: انتشار نامه‌ای از سوی مدیرعامل ایران‌خودرو که در آن تأکید کرده بود در صورت ادامه تعلل شورای رقابت در ابلاغ نرخ‌های جدید، شرکت رأساً اقدام به تعیین قیمت و فروش محصولات خواهد کرد، بازخورد مثبتی در میان سهامداران داشت. به‌ویژه اینکه این موضع‌گیری جسورانه از سوی مدیریت، به‌نوعی نشانه‌ای از دفاع از حقوق سهامداران تلقی شد و بلافاصله شاهد صف خرید در نماد خودرو بودیم.
علی‌بخشی ادامه داد: افزایش نرخ محصولات ایران‌خودرو در شرایط فعلی می‌تواند سودآوری شرکت را تقویت کرده و تأثیر قابل‌توجهی بر روند کلی بازار بگذارد. پس‌ازاین اتفاق، تحرکات مثبتی در سایر نماد‌ها نیز شکل گرفت و بخش قابل‌توجهی از افت ابتدای بازار جبران شد.
این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در شروع معاملات، شاخص کل بیش از ۱۱ هزار واحد افت داشت، اما با بهبود جریان معاملات، حدود ۶ هزار واحد از آن بازگشت و در نهایت شاخص کل با افت حدود ۵ هزار واحدی به کار خود پایان داد.
وی در پایان با اشاره به افزایش ارزش معاملات بازار گفت: روند نزولی ارزش معاملات که در روزهای گذشته مشهود بود، امروز متوقف شد و این موضوع را می‌توان سیگنال مثبتی برای بازار دانست. ارزش معاملات امروز به حدود ۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رسید که نسبت به روزهای معاملاتی اخیر رشد معناداری داشته است. این اتفاق، به‌ویژه همراه با تحرکات در صندوق‌های اهرمی، امید‌ها برای بهبود نسبی بازار در روزهای آینده را افزایش می‌دهد.
تکرار چرخه نزولی بورس از اردیبهشت؛ مدیران جدید، فرصت اصلاح مسیر؟
محمدحسین علی‌بخشی با اشاره به بررسی روند تاریخی بازار سرمایه در سال‌های اخیر گفت: نگاهی به رفتار بازار سرمایه از اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۰ تاکنون نشان می‌دهد که در تمامی این سال‌ها، بازار در دوره اردیبهشت تا میانه تابستان با روندی نزولی مواجه بوده است. این روند در سال‌های مختلف دلایل متفاوتی داشته؛ از جمله در سال ۱۴۰۱ وضعیت خاص اقتصادی، در سال ۱۴۰۲ نامه بحث‌برانگیز ۱۷ اردیبهشت و در سال ۱۴۰۳ نیز وقایعی همچون سقوط بالگرد ریاست‌جمهوری و رویداد‌های منطقه‌ای پیرامون فرماندهان مقاومت، فضای بازار را تحت تأثیر قرار دادند.
وی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد این روند نزولی به یک سیکل معیوب تبدیل‌شده که هرسال در همین بازه تکرار می‌شود، بدون آنکه نشانه‌ای از اصلاح یا تدبیر در مدیریت بازار مشاهده شود. متأسفانه تاکنون تغییری در رویکرد یا عملکرد مدیران سازمان بورس که نشان‌دهنده درک این چرخه و تلاش برای شکستن آن باشد، دیده نشده است.
علی‌بخشی با اشاره به معرفی حسین مدنی‌زاده به‌عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد اظهار امیدواری کرد که حضور ایشان بتواند منجر به تحولات مدیریتی در سطح سازمان بورس شود. او گفت: شایعاتی درباره احتمال تغییر برخی مدیران فعلی سازمان نیز مطرح‌شده که در صورت تحقق، می‌تواند آغازی برای خروج بازار سرمایه از این چرخه رکود فصلی باشد.
این تحلیلگر در پایان تأکید کرد: امید می‌رود با تحولات مدیریتی و اقدامات هدفمند، دیگر شاهد تکرار روند منفی سال‌های اخیر در فاصله اردیبهشت تا تابستان نباشیم و بازار سرمایه بتواند به ثبات و پویایی برسد.
پایان مطلب
