خروج نقدینگی از بورس، پیامد بی‌اعتمادی به وعده‌های حمایتی

هلن عصمت‌پناه، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس نیوز با انتقاد از عملکرد سازمان بورس در مواجهه با شرایط پس از تنش‌های اخیر، اظهار کرد: سازمان بورس پیش از بازگشایی بازار سهام تهران، با وعده‌های حمایت‌گرایانه و امیدبخش، تصمیم به آغاز معاملات گرفت، اما این تصمیم فاقد پشتوانه عملی بود.

وی با اشاره به روند معاملات سه روز ابتدایی پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، افزود: متأسفانه بازار همچنان درگیر صف‌های فروش سنگین است و خروج نقدینگی از بازار به دلیل عدم اطمینان سهام‌داران ادامه دارد. این مسئله نشان می‌دهد که اعتماد از دست‌رفته فعالان بازار هنوز احیا نشده و سیاست‌گذاری‌های پیش از بازگشایی، نتوانسته پشتیبان واقعی برای آرامش بازار باشد.

کاهش ارزش پرتفوی و اثرگذاری بیشتر بر سرمایه‌گذاران بدون تنوع

هلن عصمت‌پناه با اشاره به پیامد‌های شرایط فعلی بازار سرمایه، اظهار کرد: در درجه نخست، کاهش ارزش پورتفوی سهام‌داران را شاهد خواهیم بود که ناشی از افت قیمت سهام و کاهش شاخص بورس است. این موضوع به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی که تنوع‌بخشی را در سبد خود رعایت نکرده‌اند، اثرگذارتر خواهد بود.

وی با بیان اینکه تداوم یا حتی احتمال تشدید تنش‌های سیاسی و نظامی، فضای بازار را بلاتکلیف کرده است، افزود: در چنین شرایطی، نبود اطمینان باعث افزایش نوسانات بازار می‌شود و اگر از سوی سازمان بورس یا دولت برنامه مشخصی برای حمایت از بازار ارائه نشود، خروج سرمایه‌گذاران شدت خواهد گرفت. این خروج نقدینگی بیشتر از آن‌که بر مبنای تحلیل باشد، ناشی از ترس و هیجان است که می‌تواند روند فرسایشی و بی‌اعتمادی در بازار را تشدید کند.

بحران در صنایع حساس و اختلال در زنجیره تأمین

عصمت‌پناه با توجه به اثرات منفی تداوم وضعیت فعلی بر صنایع حساس و استراتژیک بازار سرمایه تصریح کرد: اختلالات ناشی از بحران‌های پس از جنگ، در کنار چالش‌هایی نظیر کاهش انرژی، قطعی برق و ضعف متغیر‌های اقتصادی، فشار مضاعفی بر سودآوری عملیاتی این شرکت‌ها وارد کرده است. این شرایط می‌تواند در میان‌مدت سهامداران این صنایع را نیز با ریسک‌های جدی‌تری مواجه کند، چرا که زنجیره تأمین شرکت‌ها نیز به شکل محسوسی تحت تأثیر قرار گرفته است.

وی همچنین با انتقاد از رفتار پول‌های بزرگ در بازار گفت: متأسفانه در حالی‌که بسیاری از سهامداران خرد با ترس و هیجان و بدون تحلیل در حال فروش دارایی‌های خود در کف قیمتی هستند، برخی از بازیگران عمده بازار در تلاش‌اند تا با تعمیق صف‌های فروش، قیمت‌ها را به سطوحی پایین‌تر از ارزش ذاتی برسانند تا بتوانند در آینده‌ای نزدیک با جمع‌آوری سهم‌ها در قیمت‌های نازل، از این موقعیت بهره‌برداری کنند. این روند در واقع مصداق تضییع حقوق سهامداران خرد است، چرا که خروج آنها از بازار با زیان، در حالی صورت می‌گیرد که احتمال دارد همین سهم‌ها در دوره‌ای کوتاه توسط همان بازیگران بزرگ با نوسان‌گیری به سود برسند.

ضرورت نقش‌آفرینی رسانه‌های معتبر

این کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر نقش رسانه‌ها در مدیریت فضای هیجانی بازار عنوان کرد: همواره توصیه شده در شرایطی که ترس و اضطراب در میان سهامداران افزایش می‌یابد، اطلاع‌رسانی دقیق و مسئولانه از سوی رسانه‌های معتبر انجام شود. همچنین سهامداران نیز باید اخبار بازار را صرفاً از منابع رسمی و موثق دنبال کنند تا از تشدید هیجانات و آسیب‌دیدگی بیشتر سبد سرمایه خود جلوگیری نمایند.

بیشتر بخوانید: اقبال سهامداران از نماد‌های کوچک و صنایع جذاب بازار سرمایه

ریسک‌های سیستماتیک در اوج؛ عامل اصلی احتیاط و فرار سرمایه

او در توضیح وضعیت ریسک بازار نیز افزود: در حال حاضر ریسک‌های سیستماتیک بازار، به‌ویژه ناشی از تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی، در سطح بالایی قرار دارند. از سوی دیگر، چالش‌هایی مانند قطعی برق و سایر مشکلات اقتصادی نیز بر عملکرد شرکت‌ها اثر منفی گذاشته‌اند. این مجموعه عوامل سبب شده که فعالان بازار با احتیاط بیشتری عمل کرده و یکی از دلایل تداوم صف‌های فروش در روز‌های اخیر نیز به همین فضای پرریسک بازمی‌گردد.

فروش هیجانی در کف قیمتی؛ آسیبی جدی به سرمایه‌گذاران

هلن عصمت‌پناه در خصوص پیامد‌های رفتار‌های هیجانی سهامداران در روز‌های اخیر بیان کرد: فروش سهام در کف قیمتی، آن هم صرفاً به‌دلیل ترس از افت بیشتر قیمت‌ها، یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌هایی است که سرمایه‌گذاران در شرایط بحرانی به خود وارد می‌کنند. بسیاری از این سهامداران در حال حاضر متوجه نیستند که اقدام آنها تا چه اندازه می‌تواند به زیان بلندمدت بینجامد؛ چرا که در این مسیر، حتی سهم‌های ارزنده و بنیادی نیز قربانی این فضای هیجانی می‌شوند و اصطلاحاً «تر و خشک با هم می‌سوزند».

وی ادامه داد: در شرایطی که مجامع شرکت‌ها برگزار شده و سود‌های نقدی در راه است، خروج‌های هیجانی می‌تواند باعث از دست رفتن سود‌های بنیادی آینده برای سهامداران شود. این موضوع نه‌تنها به ضرر مستقیم فعالان خرد بازار منجر می‌شود، بلکه با تشدید صف‌های فروش و تداوم فشار عرضه، عملاً رکود در بازار سرمایه نیز تعمیق پیدا می‌کند.

عصمت‌پناه با اشاره به تأثیر این وضعیت بر ساختار کلی بازار گفت: ادامه رفتار جمعی هیجانی، کاهش نقدشوندگی و افت ارزش معاملات، در کنار بی‌اعتمادی به حمایت از بازار، زمینه را برای بی‌میلی بیشتر سرمایه‌گذاران و سخت‌تر شدن جذب سرمایه جدید فراهم می‌کند. روندی که اگر متوقف نشود، ممکن است بازار سرمایه را برای مدت طولانی در رکود و بی‌اعتمادی فرو ببرد.

نگهداری سهم‌های ضعیف، فروش سهم‌های قوی؛ آفت تصمیم‌گیری احساسی

وی با اشاره به تصمیم‌های احساسی سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی بازار اظهار کرد: متأسفانه در فضای پرهیجان کنونی، شاهد تصمیم‌گیری‌هایی هستیم که منجر به فروش سهام ارزنده و نگهداری سهام ضعیف در پرتفو می‌شود. این رفتار، که به‌دلیل ترس و نه بر مبنای تحلیل رخ می‌دهد، عملاً جنبه مدیریت ریسک را کنار می‌گذارد و سبدی که سرمایه‌گذار برای آن زمان و نقدینگی صرف کرده، قربانی هیجانات لحظه‌ای می‌شود. در چنین شرایطی، تحلیل بنیادی و ارزش ذاتی سهام کاملاً نادیده گرفته می‌شود و تصمیمات بیشتر بر پایه احساسات شکل می‌گیرند.

توصیه‌هایی برای مهار هیجان بازار

وی با اشاره به راهکار‌های کنترل این رفتار‌های هیجانی، تأکید کرد: از ابتدای سال ۱۴۰۴ که سالی پر از بلاتکلیفی‌های اقتصادی بوده، همواره بر لزوم تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری تأکید کرده‌ایم. این توصیه صرفاً در راستای مدیریت ریسک بوده است. سرمایه‌گذاران باید با آرامش و بدون عجله تصمیم‌گیری کنند؛ ابتدا بیندیشند، سپس تصمیم بگیرند که کدام سهم را نگه دارند، بفروشند یا جایگزین کنند.

پرهیز از بررسی لحظه‌ای بازار و استفاده از ابزار‌های غیرمستقیم

عصمت‌پناه توصیه کرد: بهتر است از بررسی لحظه‌ای قیمت‌ها خودداری شود و اخبار و تحلیل‌ها تنها از منابع معتبر دنبال شوند. داشتن استراتژی معاملاتی مبتنی بر مدیریت ریسک امری ضروری است. همچنین، در شرایط پرریسک فعلی، استفاده از ابزار‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یا دارایی‌های امن مانند صندوق‌های مبتنی بر دارایی فیزیکی می‌تواند به کاهش ریسک کمک کند. همان‌طور که در بازار این روز‌ها مشاهده می‌شود، تنها سهم‌هایی که پشتوانه دارایی‌های امن دارند در محدوده مثبت معامله می‌شوند. این موضوع نیز از ابتدای سال بار‌ها مورد تأکید قرار گرفته است.

حفظ بخشی از نقدینگی و تحلیل متغیر‌های کلان

هلن عصمت‌پناه، کارشناس بازار سرمایه، در ادامه گفت‌و‌گو با بورس نیوز با اشاره به ضرورت حفظ بخشی از نقدینگی در شرایط فعلی بازار تأکید کرد: توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران در این مقطع کل نقدینگی خود را وارد بازار نکنند و بخشی از آن را برای شرایط اضطراری نگه دارند. همچنین بهره‌گیری جدی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به‌عنوان ابزاری محافظتی برای مدیریت ریسک باید مورد توجه قرار گیرد.

صبر، تحلیل و استراتژی؛ سه کلید عبور از بحران

وی رصد مداوم نشانه‌های کلان اقتصادی از منابع معتبر را یکی از الزامات سرمایه‌گذاری هوشمندانه دانست و افزود: تحولات سیاسی، روند نرخ ارز، سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت همگی می‌توانند اثرات قابل‌توجهی بر روند بازار سرمایه داشته باشند. سرمایه‌گذاران باید با تحلیل دقیق این متغیرها، تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.

عصمت‌پناه خاطرنشان کرد: در هر بازار مالی، داشتن صبر، تحلیل، استراتژی و مدیریت ریسک، راه غلبه بر ترس و هیجان است. تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی نوعی از ریسک سیستماتیک محسوب می‌شوند که قابل کنترل توسط سرمایه‌گذار نیستند، اما می‌توان برای آنها استراتژی معاملاتی تعیین کرد. مهم‌ترین راهکار، تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری است؛ راهکاری که هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای صاحبان کسب‌وکار ضروری به‌نظر می‌رسد.

هلن عصمت‌پناه، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس نیوز با انتقاد از عملکرد سازمان بورس در مواجهه با شرایط پس از تنش‌های اخیر، اظهار کرد: سازمان بورس پیش از بازگشایی بازار سهام تهران، با وعده‌های حمایت‌گرایانه و امیدبخش، تصمیم به آغاز معاملات گرفت، اما این تصمیم فاقد پشتوانه عملی بود.

تداوم صف‌های فروش و بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران

وی با اشاره به روند معاملات سه روز ابتدایی پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، افزود: متأسفانه بازار همچنان درگیر صف‌های فروش سنگین است و خروج نقدینگی از بازار به دلیل عدم اطمینان سهام‌داران ادامه دارد. این مسئله نشان می‌دهد که اعتماد از دست‌رفته فعالان بازار هنوز احیا نشده و سیاست‌گذاری‌های پیش از بازگشایی، نتوانسته پشتیبان واقعی برای آرامش بازار باشد.

کاهش ارزش پرتفوی و اثرگذاری بیشتر بر سرمایه‌گذاران بدون تنوع

هلن عصمت‌پناه در رابطه با به پیامد‌های شرایط فعلی بازار سرمایه، اظهار کرد: در درجه نخست، کاهش ارزش پورتفوی سهام‌داران را شاهد خواهیم بود که ناشی از افت قیمت سهام و کاهش شاخص بورس است. این موضوع به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی که تنوع‌بخشی را در سبد خود رعایت نکرده‌اند، اثرگذارتر خواهد بود.

وی با بیان اینکه تداوم یا حتی احتمال تشدید تنش‌های سیاسی و نظامی، فضای بازار را بلاتکلیف کرده است، افزود: در چنین شرایطی، نبود اطمینان باعث افزایش نوسانات بازار می‌شود و اگر از سوی سازمان بورس یا دولت برنامه مشخصی برای حمایت از بازار ارائه نشود، خروج سرمایه‌گذاران شدت خواهد گرفت. این خروج نقدینگی بیشتر از آن‌که بر مبنای تحلیل باشد، ناشی از ترس و هیجان است که می‌تواند روند فرسایشی و بی‌اعتمادی در بازار را تشدید کند.

بحران در صنایع حساس و اختلال در زنجیره تأمین

هلن عصمت‌پناه با توجه به به اثرات منفی تداوم وضعیت فعلی بر صنایع حساس و استراتژیک بازار سرمایه تصریح کرد: اختلالات ناشی از بحران‌های پس از جنگ، در کنار چالش‌هایی نظیر کاهش انرژی، قطعی برق و ضعف متغیر‌های اقتصادی، فشار مضاعفی بر سودآوری عملیاتی این شرکت‌ها وارد کرده است. این شرایط می‌تواند در میان‌مدت سهامداران این صنایع را نیز با ریسک‌های جدی‌تری مواجه کند، چرا که زنجیره تأمین شرکت‌ها نیز به شکل محسوسی تحت تأثیر قرار گرفته است.

وی همچنین با انتقاد از رفتار پول‌های بزرگ در بازار گفت: متأسفانه در حالی‌که بسیاری از سهامداران خرد با ترس و هیجان و بدون تحلیل در حال فروش دارایی‌های خود در کف قیمتی هستند، برخی از بازیگران عمده بازار در تلاش‌اند تا با تعمیق صف‌های فروش، قیمت‌ها را به سطوحی پایین‌تر از ارزش ذاتی برسانند تا بتوانند در آینده‌ای نزدیک با جمع‌آوری سهم‌ها در قیمت‌های نازل، از این موقعیت بهره‌برداری کنند. این روند در واقع مصداق تضییع حقوق سهامداران خرد است، چرا که خروج آنها از بازار با زیان، در حالی صورت می‌گیرد که احتمال دارد همین سهم‌ها در دوره‌ای کوتاه توسط همان بازیگران بزرگ با نوسان‌گیری به سود برسند.

ضرورت نقش‌آفرینی رسانه‌های معتبر

هلن عصمت‌پناه با تأکید بر نقش رسانه‌ها در مدیریت فضای هیجانی بازار عنوان کرد: همواره توصیه شده در شرایطی که ترس و اضطراب در میان سهامداران افزایش می‌یابد، اطلاع‌رسانی دقیق و مسئولانه از سوی رسانه‌های معتبر انجام شود. همچنین سهامداران نیز باید اخبار بازار را صرفاً از منابع رسمی و موثق دنبال کنند تا از تشدید هیجانات و آسیب‌دیدگی بیشتر سبد سرمایه خود جلوگیری نمایند.

ریسک‌های سیستماتیک در اوج؛ عامل اصلی احتیاط و فرار سرمایه او در توضیح وضعیت ریسک بازار نیز افزود: در حال حاضر ریسک‌های سیستماتیک بازار، به‌ویژه ناشی از تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی، در سطح بالایی قرار دارند. از سوی دیگر، چالش‌هایی مانند قطعی برق و سایر مشکلات اقتصادی نیز بر عملکرد شرکت‌ها اثر منفی گذاشته‌اند. این مجموعه عوامل سبب شده که فعالان بازار با احتیاط بیشتری عمل کرده و یکی از دلایل تداوم صف‌های فروش در روز‌های اخیر نیز به همین فضای پرریسک بازمی‌گردد.

فروش هیجانی در کف قیمتی؛ آسیبی جدی به سرمایه‌گذاران

در شرایطی که مجامع شرکت‌ها برگزار شده و سود‌های نقدی در راه است، خروج‌های هیجانی می‌تواند باعث از دست رفتن سود‌های بنیادی آینده برای سهامداران شود. این موضوع نه‌تنها به ضرر مستقیم فعالان خرد بازار منجر می‌شود، بلکه با تشدید صف‌های فروش و تداوم فشار عرضه، عملاً رکود در بازار سرمایه نیز تعمیق پیدا می‌کند.

عصمت‌پناه با اشاره به پیامد‌های رفتار‌های هیجانی سهامداران در روز‌های اخیر بیان کرد: فروش سهام در کف قیمتی، آن هم صرفاً به‌دلیل ترس از افت بیشتر قیمت‌ها، یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌هایی است که سرمایه‌گذاران در شرایط بحرانی به خود وارد می‌کنند. بسیاری از این سهامداران در حال حاضر متوجه نیستند که اقدام آنها تا چه اندازه می‌تواند به زیان بلندمدت بینجامد؛ چرا که در این مسیر، حتی سهم‌های ارزنده و بنیادی نیز قربانی این فضای هیجانی می‌شوند و اصطلاحاً «تر و خشک با هم می‌سوزند».

عصمت‌پناه با اشاره به تأثیر این وضعیت بر ساختار کلی بازار گفت: ادامه رفتار جمعی هیجانی، کاهش نقدشوندگی و افت ارزش معاملات، در کنار بی‌اعتمادی به حمایت از بازار، زمینه را برای بی‌میلی بیشتر سرمایه‌گذاران و سخت‌تر شدن جذب سرمایه جدید فراهم می‌کند. روندی که اگر متوقف نشود، ممکن است بازار سرمایه را برای مدت طولانی در رکود و بی‌اعتمادی فرو ببرد.

نگهداری سهم‌های ضعیف، فروش سهم‌های قوی؛ آفت تصمیم‌گیری احساسی

وی در ادامه در گفت‌و‌گو با اشاره به تصمیم‌های احساسی سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی بازار اظهار کرد: متأسفانه در فضای پرهیجان کنونی، شاهد تصمیم‌گیری‌هایی هستیم که منجر به فروش سهام ارزنده و نگهداری سهام ضعیف در پرتفو می‌شود. این رفتار، که به‌دلیل ترس و نه بر مبنای تحلیل رخ می‌دهد، عملاً جنبه مدیریت ریسک را کنار می‌گذارد و سبدی که سرمایه‌گذار برای آن زمان و نقدینگی صرف کرده، قربانی هیجانات لحظه‌ای می‌شود. در چنین شرایطی، تحلیل بنیادی و ارزش ذاتی سهام کاملاً نادیده گرفته می‌شود و تصمیمات بیشتر بر پایه احساسات شکل می‌گیرند.

توصیه‌هایی برای مهار هیجان بازار

وی با اشاره به راهکار‌های کنترل این رفتار‌های هیجانی، تأکید کرد: از ابتدای سال ۱۴۰۴ که سالی پر از بلاتکلیفی‌های اقتصادی بوده، همواره بر لزوم تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری تأکید کرده‌ایم. این توصیه صرفاً در راستای مدیریت ریسک بوده است. سرمایه‌گذاران باید با آرامش و بدون عجله تصمیم‌گیری کنند؛ ابتدا بیندیشند، سپس تصمیم بگیرند که کدام سهم را نگه دارند، بفروشند یا جایگزین کنند.

پرهیز از بررسی لحظه‌ای بازار و استفاده از ابزار‌های غیرمستقیم

عصمت‌پناه توصیه کرد: بهتر است از بررسی لحظه‌ای قیمت‌ها خودداری شود و اخبار و تحلیل‌ها تنها از منابع معتبر دنبال شوند. داشتن استراتژی معاملاتی مبتنی بر مدیریت ریسک امری ضروری است. همچنین، در شرایط پرریسک فعلی، استفاده از ابزار‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یا دارایی‌های امن مانند صندوق‌های مبتنی بر دارایی فیزیکی می‌تواند به کاهش ریسک کمک کند. همان‌طور که در بازار این روز‌ها مشاهده می‌شود، تنها سهم‌هایی که پشتوانه دارایی‌های امن دارند در محدوده مثبت معامله می‌شوند. این موضوع نیز از ابتدای سال بار‌ها مورد تأکید قرار گرفته است.

حفظ بخشی از نقدینگی و تحلیل متغیر‌های کلان

وی به ضرورت حفظ بخشی از نقدینگی در شرایط فعلی بازار تأکید کرد: توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران در این مقطع کل نقدینگی خود را وارد بازار نکنند و بخشی از آن را برای شرایط اضطراری نگه دارند. همچنین بهره‌گیری جدی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به‌عنوان ابزاری محافظتی برای مدیریت ریسک باید مورد توجه قرار گیرد. تحولات سیاسی، روند نرخ ارز، سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت همگی می‌توانند اثرات قابل‌توجهی بر روند بازار سرمایه داشته باشند. سرمایه‌گذاران باید با تحلیل دقیق این متغیرها، تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.

عصمت‌پناه ادامه داد: در هر بازار مالی، داشتن صبر، تحلیل، استراتژی و مدیریت ریسک، راه غلبه بر ترس و هیجان است. تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی نوعی از ریسک سیستماتیک محسوب می‌شوند که قابل کنترل توسط سرمایه‌گذار نیستند، اما می‌توان برای آنها استراتژی معاملاتی تعیین کرد. مهم‌ترین راهکار، تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری است؛ راهکاری که هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای صاحبان کسب‌وکار ضروری به‌نظر می‌رسد.

هلن عصمت‌پناه، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس نیوز با انتقاد از عملکرد سازمان بورس در مواجهه با شرایط پس از تنش‌های اخیر، اظهار کرد: سازمان بورس پیش از بازگشایی بازار سهام تهران، با وعده‌های حمایت‌گرایانه و امیدبخش، تصمیم به آغاز معاملات گرفت، اما این تصمیم فاقد پشتوانه عملی بود.

تداوم صف‌های فروش و بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران

وی با اشاره به روند معاملات سه روز ابتدایی پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، افزود: متأسفانه بازار همچنان درگیر صف‌های فروش سنگین است و خروج نقدینگی از بازار به دلیل عدم اطمینان سهام‌داران ادامه دارد. این مسئله نشان می‌دهد که اعتماد از دست‌رفته فعالان بازار هنوز احیا نشده و سیاست‌گذاری‌های پیش از بازگشایی، نتوانسته پشتیبان واقعی برای آرامش بازار باشد.

کاهش ارزش پرتفوی و اثرگذاری بیشتر بر سرمایه‌گذاران بدون تنوع

هلن عصمت‌پناه به پیامد‌های شرایط فعلی بازار سرمایه، اظهار کرد: در درجه نخست، کاهش ارزش پورتفوی سهام‌داران را شاهد خواهیم بود که ناشی از افت قیمت سهام و کاهش شاخص بورس است. این موضوع به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی که تنوع‌بخشی را در سبد خود رعایت نکرده‌اند، اثرگذارتر خواهد بود.

وی با بیان اینکه تداوم یا حتی احتمال تشدید تنش‌های سیاسی و نظامی، فضای بازار را بلاتکلیف کرده است، افزود: در چنین شرایطی، نبود اطمینان باعث افزایش نوسانات بازار می‌شود و اگر از سوی سازمان بورس یا دولت برنامه مشخصی برای حمایت از بازار ارائه نشود، خروج سرمایه‌گذاران شدت خواهد گرفت. این خروج نقدینگی بیشتر از آن‌که بر مبنای تحلیل باشد، ناشی از ترس و هیجان است که می‌تواند روند فرسایشی و بی‌اعتمادی در بازار را تشدید کند.

بحران در صنایع حساس و اختلال در زنجیره تأمین

هلن عصمت‌پناه کارشناس بازار سرمایه به اثرات منفی تداوم وضعیت فعلی بر صنایع حساس و استراتژیک بازار سرمایه تصریح کرد: اختلالات ناشی از بحران‌های پس از جنگ، در کنار چالش‌هایی نظیر کاهش انرژی، قطعی برق و ضعف متغیر‌های اقتصادی، فشار مضاعفی بر سودآوری عملیاتی این شرکت‌ها وارد کرده است. این شرایط می‌تواند در میان‌مدت سهامداران این صنایع را نیز با ریسک‌های جدی‌تری مواجه کند، چرا که زنجیره تأمین شرکت‌ها نیز به شکل محسوسی تحت تأثیر قرار گرفته است.

وی همچنین با انتقاد از رفتار پول‌های بزرگ در بازار گفت: متأسفانه در حالی‌که بسیاری از سهامداران خرد با ترس و هیجان و بدون تحلیل در حال فروش دارایی‌های خود در کف قیمتی هستند، برخی از بازیگران عمده بازار در تلاش‌اند تا با تعمیق صف‌های فروش، قیمت‌ها را به سطوحی پایین‌تر از ارزش ذاتی برسانند تا بتوانند در آینده‌ای نزدیک با جمع‌آوری سهم‌ها در قیمت‌های نازل، از این موقعیت بهره‌برداری کنند. این روند در واقع مصداق تضییع حقوق سهامداران خرد است، چرا که خروج آنها از بازار با زیان، در حالی صورت می‌گیرد که احتمال دارد همین سهم‌ها در دوره‌ای کوتاه توسط همان بازیگران بزرگ با نوسان‌گیری به سود برسند.

ضرورت نقش‌آفرینی رسانه‌های معتبر

هلن عصمت‌پناه با تأکید بر نقش رسانه‌ها در مدیریت فضای هیجانی بازار عنوان کرد: همواره توصیه شده در شرایطی که ترس و اضطراب در میان سهامداران افزایش می‌یابد، اطلاع‌رسانی دقیق و مسئولانه از سوی رسانه‌های معتبر انجام شود. همچنین سهامداران نیز باید اخبار بازار را صرفاً از منابع رسمی و موثق دنبال کنند تا از تشدید هیجانات و آسیب‌دیدگی بیشتر سبد سرمایه خود جلوگیری نمایند.

ریسک‌های سیستماتیک در اوج؛ عامل اصلی احتیاط و فرار سرمایه

او در توضیح وضعیت ریسک بازار نیز افزود: در حال حاضر ریسک‌های سیستماتیک بازار، به‌ویژه ناشی از تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی، در سطح بالایی قرار دارند. از سوی دیگر، چالش‌هایی مانند قطعی برق و سایر مشکلات اقتصادی نیز بر عملکرد شرکت‌ها اثر منفی گذاشته‌اند. این مجموعه عوامل سبب شده که فعالان بازار با احتیاط بیشتری عمل کرده و یکی از دلایل تداوم صف‌های فروش در روز‌های اخیر نیز به همین فضای پرریسک بازمی‌گردد.

فروش هیجانی در کف قیمتی؛ آسیبی جدی به سرمایه‌گذاران

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به پیامد‌های رفتار‌های هیجانی سهامداران در روز‌های اخیر بیان کرد: فروش سهام در کف قیمتی، آن هم صرفاً به‌دلیل ترس از افت بیشتر قیمت‌ها، یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌هایی است که سرمایه‌گذاران در شرایط بحرانی به خود وارد می‌کنند. بسیاری از این سهامداران در حال حاضر متوجه نیستند که اقدام آنها تا چه اندازه می‌تواند به زیان بلندمدت بینجامد؛ چرا که در این مسیر، حتی سهم‌های ارزنده و بنیادی نیز قربانی این فضای هیجانی می‌شوند و اصطلاحاً «تر و خشک با هم می‌سوزند».

وی ادامه داد: در شرایطی که مجامع شرکت‌ها برگزار شده و سود‌های نقدی در راه است، خروج‌های هیجانی می‌تواند باعث از دست رفتن سود‌های بنیادی آینده برای سهامداران شود. این موضوع نه‌تنها به ضرر مستقیم فعالان خرد بازار منجر می‌شود، بلکه با تشدید صف‌های فروش و تداوم فشار عرضه، عملاً رکود در بازار سرمایه نیز تعمیق پیدا می‌کند.

عصمت‌پناه با اشاره به تأثیر این وضعیت بر ساختار کلی بازار گفت: ادامه رفتار جمعی هیجانی، کاهش نقدشوندگی و افت ارزش معاملات، در کنار بی‌اعتمادی به حمایت از بازار، زمینه را برای بی‌میلی بیشتر سرمایه‌گذاران و سخت‌تر شدن جذب سرمایه جدید فراهم می‌کند. روندی که اگر متوقف نشود، ممکن است بازار سرمایه را برای مدت طولانی در رکود و بی‌اعتمادی فرو ببرد.

نگهداری سهم‌های ضعیف، فروش سهم‌های قوی؛ آفت تصمیم‌گیری احساسی

هلن عصمت‌پناه، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس نیوز با اشاره به تصمیم‌های احساسی سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی بازار اظهار کرد: متأسفانه در فضای پرهیجان کنونی، شاهد تصمیم‌گیری‌هایی هستیم که منجر به فروش سهام ارزنده و نگهداری سهام ضعیف در پرتفو می‌شود. این رفتار، که به‌دلیل ترس و نه بر مبنای تحلیل رخ می‌دهد، عملاً جنبه مدیریت ریسک را کنار می‌گذارد و سبدی که سرمایه‌گذار برای آن زمان و نقدینگی صرف کرده، قربانی هیجانات لحظه‌ای می‌شود. در چنین شرایطی، تحلیل بنیادی و ارزش ذاتی سهام کاملاً نادیده گرفته می‌شود و تصمیمات بیشتر بر پایه احساسات شکل می‌گیرند.

توصیه‌هایی برای مهار هیجان بازار

وی با اشاره به راهکار‌های کنترل این رفتار‌های هیجانی، تأکید کرد: از ابتدای سال ۱۴۰۴ که سالی پر از بلاتکلیفی‌های اقتصادی بوده، همواره بر لزوم تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری تأکید کرده‌ایم. این توصیه صرفاً در راستای مدیریت ریسک بوده است. سرمایه‌گذاران باید با آرامش و بدون عجله تصمیم‌گیری کنند؛ ابتدا بیندیشند، سپس تصمیم بگیرند که کدام سهم را نگه دارند، بفروشند یا جایگزین کنند.

پرهیز از بررسی لحظه‌ای بازار و استفاده از ابزار‌های غیرمستقیم

عصمت‌پناه توصیه کرد: بهتر است از بررسی لحظه‌ای قیمت‌ها خودداری شود و اخبار و تحلیل‌ها تنها از منابع معتبر دنبال شوند. داشتن استراتژی معاملاتی مبتنی بر مدیریت ریسک امری ضروری است. همچنین، در شرایط پرریسک فعلی، استفاده از ابزار‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یا دارایی‌های امن مانند صندوق‌های مبتنی بر دارایی فیزیکی می‌تواند به کاهش ریسک کمک کند. همان‌طور که در بازار این روز‌ها مشاهده می‌شود، تنها سهم‌هایی که پشتوانه دارایی‌های امن دارند در محدوده مثبت معامله می‌شوند. این موضوع نیز از ابتدای سال بار‌ها مورد تأکید قرار گرفته است.

حفظ بخشی از نقدینگی و تحلیل متغیر‌های کلان

هلن عصمت‌پناه، کارشناس بازار سرمایه، در ادامه گفت‌و‌گو با بورس نیوز با اشاره به ضرورت حفظ بخشی از نقدینگی در شرایط فعلی بازار تأکید کرد: توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران در این مقطع کل نقدینگی خود را وارد بازار نکنند و بخشی از آن را برای شرایط اضطراری نگه دارند. همچنین بهره‌گیری جدی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به‌عنوان ابزاری محافظتی برای مدیریت ریسک باید مورد توجه قرار گیرد.

صبر، تحلیل و استراتژی؛ سه کلید عبور از بحران

وی رصد مداوم نشانه‌های کلان اقتصادی از منابع معتبر را یکی از الزامات سرمایه‌گذاری هوشمندانه دانست و افزود: تحولات سیاسی، روند نرخ ارز، سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت همگی می‌توانند اثرات قابل‌توجهی بر روند بازار سرمایه داشته باشند. سرمایه‌گذاران باید با تحلیل دقیق این متغیرها، تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.

عصمت‌پناه خاطرنشان کرد: در هر بازار مالی، داشتن صبر، تحلیل، استراتژی و مدیریت ریسک، راه غلبه بر ترس و هیجان است. تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی نوعی از ریسک سیستماتیک محسوب می‌شوند که قابل کنترل توسط سرمایه‌گذار نیستند، اما می‌توان برای آنها استراتژی معاملاتی تعیین کرد. مهم‌ترین راهکار، تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری است؛ راهکاری که هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای صاحبان کسب‌وکار ضروری به‌نظر می‌رسد.

هلن عصمت‌پناه با انتقاد از عملکرد سازمان بورس در مواجهه با شرایط پس از تنش‌های اخیر، اظهار کرد: سازمان بورس پیش از بازگشایی بازار سهام تهران، با وعده‌های حمایت‌گرایانه و امیدبخش، تصمیم به آغاز معاملات گرفت، اما این تصمیم فاقد پشتوانه عملی بود.

تداوم صف‌های فروش و بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران

وی با اشاره به روند معاملات سه روز ابتدایی پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، افزود: متأسفانه بازار همچنان درگیر صف‌های فروش سنگین است و خروج نقدینگی از بازار به دلیل عدم اطمینان سهام‌داران ادامه دارد. این مسئله نشان می‌دهد که اعتماد از دست‌رفته فعالان بازار هنوز احیا نشده و سیاست‌گذاری‌های پیش از بازگشایی، نتوانسته پشتیبان واقعی برای آرامش بازار باشد.

کاهش ارزش پرتفوی و اثرگذاری بیشتر بر سرمایه‌گذاران بدون تنوع 

هلن عصمت‌پناه با اشاره به پیامد‌های شرایط فعلی بازار سرمایه، اظهار کرد: در درجه نخست، کاهش ارزش پورتفوی سهام‌داران را شاهد خواهیم بود که ناشی از افت قیمت سهام و کاهش شاخص بورس است. این موضوع به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی که تنوع‌بخشی را در سبد خود رعایت نکرده‌اند، اثرگذارتر خواهد بود.

وی با بیان اینکه تداوم یا حتی احتمال تشدید تنش‌های سیاسی و نظامی، فضای بازار را بلاتکلیف کرده است، افزود: در چنین شرایطی، نبود اطمینان باعث افزایش نوسانات بازار می‌شود و اگر از سوی سازمان بورس یا دولت برنامه مشخصی برای حمایت از بازار ارائه نشود، خروج سرمایه‌گذاران شدت خواهد گرفت. این خروج نقدینگی بیشتر از آن‌که بر مبنای تحلیل باشد، ناشی از ترس و هیجان است که می‌تواند روند فرسایشی و بی‌اعتمادی در بازار را تشدید کند.

بحران در صنایع حساس و اختلال در زنجیره تأمین

هلن عصمت‌پناه، کارشناس بازار سرمایه، در ادامه گفت‌و‌گو با بورس نیوز با اشاره به اثرات منفی تداوم وضعیت فعلی بر صنایع حساس و استراتژیک بازار سرمایه تصریح کرد: اختلالات ناشی از بحران‌های پس از جنگ، در کنار چالش‌هایی نظیر کاهش انرژی، قطعی برق و ضعف متغیر‌های اقتصادی، فشار مضاعفی بر سودآوری عملیاتی این شرکت‌ها وارد کرده است. این شرایط می‌تواند در میان‌مدت سهامداران این صنایع را نیز با ریسک‌های جدی‌تری مواجه کند، چرا که زنجیره تأمین شرکت‌ها نیز به شکل محسوسی تحت تأثیر قرار گرفته است.

وی همچنین با انتقاد از رفتار پول‌های بزرگ در بازار گفت: متأسفانه در حالی‌که بسیاری از سهامداران خرد با ترس و هیجان و بدون تحلیل در حال فروش دارایی‌های خود در کف قیمتی هستند، برخی از بازیگران عمده بازار در تلاش‌اند تا با تعمیق صف‌های فروش، قیمت‌ها را به سطوحی پایین‌تر از ارزش ذاتی برسانند تا بتوانند در آینده‌ای نزدیک با جمع‌آوری سهم‌ها در قیمت‌های نازل، از این موقعیت بهره‌برداری کنند. این روند در واقع مصداق تضییع حقوق سهامداران خرد است، چرا که خروج آنها از بازار با زیان، در حالی صورت می‌گیرد که احتمال دارد همین سهم‌ها در دوره‌ای کوتاه توسط همان بازیگران بزرگ با نوسان‌گیری به سود برسند.

ضرورت نقش‌آفرینی رسانه‌های معتبر

هلن عصمت‌پناه با تأکید بر نقش رسانه‌ها در مدیریت فضای هیجانی بازار عنوان کرد: همواره توصیه شده در شرایطی که ترس و اضطراب در میان سهامداران افزایش می‌یابد، اطلاع‌رسانی دقیق و مسئولانه از سوی رسانه‌های معتبر انجام شود. همچنین سهامداران نیز باید اخبار بازار را صرفاً از منابع رسمی و موثق دنبال کنند تا از تشدید هیجانات و آسیب‌دیدگی بیشتر سبد سرمایه خود جلوگیری نمایند.

ریسک‌های سیستماتیک در اوج؛ عامل اصلی احتیاط و فرار سرمایه

او در توضیح وضعیت ریسک بازار نیز افزود: در حال حاضر ریسک‌های سیستماتیک بازار، به‌ویژه ناشی از تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی، در سطح بالایی قرار دارند. از سوی دیگر، چالش‌هایی مانند قطعی برق و سایر مشکلات اقتصادی نیز بر عملکرد شرکت‌ها اثر منفی گذاشته‌اند. این مجموعه عوامل سبب شده که فعالان بازار با احتیاط بیشتری عمل کرده و یکی از دلایل تداوم صف‌های فروش در روز‌های اخیر نیز به همین فضای پرریسک بازمی‌گردد.

هلن عصمت‌پناه با توجه به پیامد‌های رفتار‌های هیجانی سهامداران در روز‌های اخیر بیان کرد: فروش سهام در کف قیمتی، آن هم صرفاً به‌دلیل ترس از افت بیشتر قیمت‌ها، یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌هایی است که سرمایه‌گذاران در شرایط بحرانی به خود وارد می‌کنند. بسیاری از این سهامداران در حال حاضر متوجه نیستند که اقدام آنها تا چه اندازه می‌تواند به زیان بلندمدت بینجامد؛ چرا که در این مسیر، حتی سهم‌های ارزنده و بنیادی نیز قربانی این فضای هیجانی می‌شوند و اصطلاحاً «تر و خشک با هم می‌سوزند».

وی ادامه داد: در شرایطی که مجامع شرکت‌ها برگزار شده و سود‌های نقدی در راه است، خروج‌های هیجانی می‌تواند باعث از دست رفتن سود‌های بنیادی آینده برای سهامداران شود. این موضوع نه‌تنها به ضرر مستقیم فعالان خرد بازار منجر می‌شود، بلکه با تشدید صف‌های فروش و تداوم فشار عرضه، عملاً رکود در بازار سرمایه نیز تعمیق پیدا می‌کند.

عصمت‌پناه با اشاره به تأثیر این وضعیت بر ساختار کلی بازار گفت: ادامه رفتار جمعی هیجانی، کاهش نقدشوندگی و افت ارزش معاملات، در کنار بی‌اعتمادی به حمایت از بازار، زمینه را برای بی‌میلی بیشتر سرمایه‌گذاران و سخت‌تر شدن جذب سرمایه جدید فراهم می‌کند. روندی که اگر متوقف نشود، ممکن است بازار سرمایه را برای مدت طولانی در رکود و بی‌اعتمادی فرو ببرد.

نگهداری سهم‌های ضعیف، فروش سهم‌های قوی؛ آفت تصمیم‌گیری احساسی

متأسفانه در فضای پرهیجان کنونی، شاهد تصمیم‌گیری‌هایی هستیم که منجر به فروش سهام ارزنده و نگهداری سهام ضعیف در پرتفو می‌شود. این رفتار، که به‌دلیل ترس و نه بر مبنای تحلیل رخ می‌دهد، عملاً جنبه مدیریت ریسک را کنار می‌گذارد و سبدی که سرمایه‌گذار برای آن زمان و نقدینگی صرف کرده، قربانی هیجانات لحظه‌ای می‌شود. در چنین شرایطی، تحلیل بنیادی و ارزش ذاتی سهام کاملاً نادیده گرفته می‌شود و تصمیمات بیشتر بر پایه احساسات شکل می‌گیرند.

توصیه‌هایی برای مهار هیجان بازار

وی با اشاره به راهکار‌های کنترل این رفتار‌های هیجانی، تأکید کرد: از ابتدای سال ۱۴۰۴ که سالی پر از بلاتکلیفی‌های اقتصادی بوده، همواره بر لزوم تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری تأکید کرده‌ایم. این توصیه صرفاً در راستای مدیریت ریسک بوده است. سرمایه‌گذاران باید با آرامش و بدون عجله تصمیم‌گیری کنند؛ ابتدا بیندیشند، سپس تصمیم بگیرند که کدام سهم را نگه دارند، بفروشند یا جایگزین کنند.

پرهیز از بررسی لحظه‌ای بازار و استفاده از ابزار‌های غیرمستقیم

عصمت‌پناه توصیه کرد: بهتر است از بررسی لحظه‌ای قیمت‌ها خودداری شود و اخبار و تحلیل‌ها تنها از منابع معتبر دنبال شوند. داشتن استراتژی معاملاتی مبتنی بر مدیریت ریسک امری ضروری است. همچنین، در شرایط پرریسک فعلی، استفاده از ابزار‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یا دارایی‌های امن مانند صندوق‌های مبتنی بر دارایی فیزیکی می‌تواند به کاهش ریسک کمک کند. همان‌طور که در بازار این روز‌ها مشاهده می‌شود، تنها سهم‌هایی که پشتوانه دارایی‌های امن دارند در محدوده مثبت معامله می‌شوند. این موضوع نیز از ابتدای سال بار‌ها مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران در این مقطع کل نقدینگی خود را وارد بازار نکنند و بخشی از آن را برای شرایط اضطراری نگه دارند. همچنین بهره‌گیری جدی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به‌عنوان ابزاری محافظتی برای مدیریت ریسک باید مورد توجه قرار گیرد.

صبر، تحلیل و استراتژی؛ سه کلید عبور از بحران

وی رصد مداوم نشانه‌های کلان اقتصادی از منابع معتبر را یکی از الزامات سرمایه‌گذاری هوشمندانه دانست و افزود: تحولات سیاسی، روند نرخ ارز، سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت همگی می‌توانند اثرات قابل‌توجهی بر روند بازار سرمایه داشته باشند. سرمایه‌گذاران باید با تحلیل دقیق این متغیرها، تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.

عصمت‌پناه در پایان خاطرنشان کرد: در هر بازار مالی، داشتن صبر، تحلیل، استراتژی و مدیریت ریسک، راه غلبه بر ترس و هیجان است. تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی نوعی از ریسک سیستماتیک محسوب می‌شوند که قابل کنترل توسط سرمایه‌گذار نیستند، اما می‌توان برای آنها استراتژی معاملاتی تعیین کرد. مهم‌ترین راهکار، تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری است؛ راهکاری که هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای صاحبان کسب‌وکار ضروری به‌نظر می‌رسد.

پایان مطلب