به گزارش خبرنگار اقتصادی فارس،پالایشگاه بندرعباس27 اسفند سال گذشته به عنوان چهارصد و هفتاد امین شرکت بورسی در فهرست نرخ های بازار دوم بورس درج و 4 تیر سال جاری سهام این شرکت مشمول اصل 44 به قیمت هرسهم 114 تومان کشف قیمت شد.
این شرکت با مسائلی مانندقیمت خوراک وعرضه عمده سهام و حجم قابل توجه معاملات مواجه شده و بررسی وضعیت بازدهی 5 ماه اخیر آن نشان می دهد به دلیل افزایش 217 تومانی هرسهم ،سهام این شرکت بیش از 190 درصد سود به همراه داشته که رقم قابل توجهی است.
پالایشگاه بندرعباس در شرایطی دوشنبه جاری با عرضه 17 درصد سهام از سوی سازمان خصوصی سازی روبرو است که دو کارشناس بازار سرمایه آخرین وضعیت علمیاتی و مالی آن را تحلیل کردند.
معرفی صنعت
صنایع مرتبط با نفت را می توان در سه بخش بالادستی،پائین دستی و پتروشیمی طبقه بندی کرد.صنعت پالایش از یک طرف در بخش پائین دستی صنعت نفت قرار می گیرد و ازطرف دیگر محصولات ناشی از تقطیر این صنعت به عنوان خوراک سایر صنایع بالادست و پائین دست کاربرد دارد. بخش پائین دستی شامل فعالیت های مربوط به خرید و پالایش نفت خام، بازاریابی ، حمل و نقل و فروش فرآورده های نفتی و تجارت نفت خام است.
فعالیت در این بخش به دلیل وجود محدودیت های بخش بالادستی، گسترده تر بوده و برای همین رقابت در این بخش بسیار فشرده است.به همین دلیل شرکت های فعالی در این بخش برای حفظ سودآوری و بقا خود بامشکلات بیشتری نسبت به بخش بالادستی روبرو هستند.
ظرفیت پالایشی و میزان فروش از جمله مهم ترین شاخص های حجم و اندازه و عملکرد فیزیکی شرکت ها در بخش پائین دستی است که اولی نشان دهنده میزان حضور و فعالیت شرکت ها در بخش پائین دستی و دومی نشان دهنده میزان حضور شرکت ها در بازار بین المللی فرآورده ها است.
صنعت پالایش نفت، صنعتی است که با آن از تفکیک و تصفیه نفت خام، محصولات متنوع و پرارزشی از قبیل گاز مایع، سوخت اتومبیل و هواپیما، سوخت موتورهای دیزل، نفت سفید، حلال های نفتی، مواداولیه صنایع پتروشیمی، روغن موتور، انواع گریس و روغن های روان کننده و ده‌ها فرآورده دیگر تولید می شود. پالایشگاه، نفت خام را به طیف وسیعی از فرآورده های نفتی تبدیل می کند.
بررسی درصد ظرفیت پالایشگاه های کشور نشان می دهدپالایشگاه های اصفهان21.3 ،آبادان22.7،بندرعباس 18.2 درصد، تهران 14.2 و اراک، تبریز، شیراز ، لاوان و کرمانشاه هم به ترتیب 10.2، 6.3، 2.8، 2.8 و 1.4 درصد از سهم بازار را در اختیار دارند.
معرفی شرکت
شرکت پالایش نفت بندر عباس از سال 75 با تغییر نام شرکت ملی گاز مایع ایران ایجاد شد ولی هیچ گونه فعالیتی در قالب شخصیت حقوقی یاد شده نداشته و عملیات مالی شرکت عملاً از سه ماهه آخرسال 77 آغاز شده و در تیر87 پروانه بهره برداری جهت تولید گاز مایع، انواع بنزین، سوخت جت، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، قیر و گوگرد از سوی وزارت صنایع و معادن صادر شده است.
محصولات عمده اصلی شرکت شامل گاز مایع، نفت سفید، بنزین موتور، سوخت جت سبک و سنگین، نفت گاز، نفت کوره، وکیوم باتوم، نفتا، گوگرد و ارائه خدمات آزمایشگاهی است. سرمایه اسمی پالایشگاه بندرعباس هزار و 380 میلیارد تومان بوده و سهام عدالت با 40 درصد، صندوق تامین اجتماعی و شرکت ملی پالایش و پخش با 28 و 27 درصد و سایر سهامداران با 5 درصد مالکیت در ترکیب سهامداری آن حضور دارند.
نهاده های تولید
خوراک پالایش نفت بندرعباس نفت خام سنگین است که به وسیله سه دستگاه نفتکش از جزیره خارگ به اسکله فولاد منتقل و از آنجا از طریق خطوط لوله به مخازن نفت خام در پالایشگاه ارسال می شود.قیمت خرید نفت خام براساس نرخ های فوب خلیج فارس (از جزیره خارگ تا اسکله فولاد) با تخفیف های مصوب مجلس تعیین می شود.
مطابق قانون بودجه 90 قیمت نفت خام تحویلی به پالایشگاه های داخلی معادل 95 درصد (سال 89 معادل 95 درصد) متوسط بهای محموله های صادراتی نفت مشابه در هر ماه شمسی مصوب شده بود. همچنین اخیرا نفت خام میدان هنگام توسط یک رشته خط لوله از جزیره قشم به میزان 20 هزار بشکه در روز به پالایشگاه انتقال داده می شود و به عنوان بخشی از خوراک نفت خام مورد استفاده قرار می گیرد.
بر اساس قراردادسالانه فیمابین،در حال حاضر شرکت ملی پالایش و پخش تأمین کننده نفت خام مورد نیاز شرکت است.
در تبصره بند الف ماده یک قانون هدفمند کردن یارانه ها اشاره شده قیمت فروش نفت خام و میعانات گازی به پالایشگاه های داخلی معادل 95درصد قیمت تحویل روی کشتی تعیین میشود و قیمت خرید فرآورده ها متناسب با قیمت مذکور تعیین می گردد.با توجه به اینکه در قانون هدفمند کردن یارانه ها دوره زمانی خاصی برای تخفیف مزبور لحاظ نشده میتوان استنباط کرد مادام که قانون مزبور لازم الاجرا باشد، تخفیف مزبور در خصوص خوراک نفت خام این شرکت قابل احتساب خواهد بود.
همچنین در خصوص تناسب قیمت فروش فرآورده با قیمت خرید نفت خام به شرح فوق، لازم به ذکر است در جزء ج بند 4 قانون بودجه89 ،قیمت فروش پنج فرآورده اصلی نفتی تولید داخلی، به نرخ صادراتی یا وارداتی حسب مورد بعلاوه هزینه های انتقال، توزیع، فروش و مالیات و عوراض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده تعیین شده است.
میعانات گازی مورد نیاز این شرکت که به عنوان بخشی از خوراک پالایشگاه با نفت سنگین مخلوط می شود حسب مورد، توسط سه دستگاه نفتکش از شرکت ملی نفت ایران (منطقه پارس جنوبی یا ماهشهر) خریداری و به پالایشگاه انتقال می یابد.
آب مورد نیاز برای واحدهای عملیاتی شرکت (در حدود 25 تا 30 هزار مترمکعب در ساعت) بوسیله تجهیزات مستقر در ساحل، از آبهای خلیج فارس تأمین و توسط دستگاه های مربوطه به محل پالایشگاه انتقال می یابد.
نیروگاه برق شرکت با تولید تقریبی 68 مگاوات در ساعت بخش اعظم نیاز مصرف برق این شرکت را تأمین می نماید و مقدار ناچیزی از برق مصرفی واحدها (به طور موازی و به میزان متوسط 10 مگاوات در ساعت) از شبکه سراسری تأمین می شود، لذا حذف یارانه ها، با توجه به این میزان مصرف تأثیری چندانی در سودآوری آتی شرکت نخواهد داشت.
در طرح بنزین سازی شرکت نیز یک نیروگاه 30 مگاواتی برق در نظر گرفته شده که طبق برنامه در پایان سال جاری به بهره برداری خواهد رسید.درحال حاضر شرکت قادر به تولید برق تا سقف 150 مگاوات با ظرفیت موجود 5 دستگاه مولد برق است.
سوخت این پالایشگاه، ترکیبی از سوخت های مایع و گازهای تولیدی واحدهای عملیاتی و نیز گاز طبیعی است که گاز طبیعی از شرکت ملی گاز ایران و از طریق خط لوله دریافت میشود. مصرف گاز طبیعی شرکت در سال 89 به میزان 669،419،876 مترمکعب با نرخ متوسط هر مترمکعب 317 ریال بود.قیمت گاز در سال گذشته نیز همان 700 ریال در هر متر مکعب بود.
اطلاعات عملیاتی شرکت
بررسی ظرفیت تولید و تولید واقعی شرکت در سال گذشته نشان می دهد که بیش از 17 میلیون و 339 هزار مترمکعب تولید شده که عمدتا" شامل بنزین موتور با 19 درصد، نفت سفید با 6.3، نفت گاز با 29 درصد و نفت کوره با 36 درصد است. در این میان 97 درصد از ترکیب بهای تمام شده تولید محصولات مواد مستقیم شامل نفت خام و میعانات گازی است.
از ابتدای سال86 شرکت های پالایشی تجاری سازی شدند. بدین ترتیب از حق العمل کاری به خریدار مواد اولیه (نفت خام) و فروشنده فرآورده های نفتی حاصل از پالایش نفت خام تبدیل شده اند.درنتیجه این تحول،قیمت گذاری فرآورده های تولیدی پالایش نفت بندرعباس براساس بند ج تبصره 11 قانون بودجه سال86،بر مبنای میانگین قیمت فرآورده های مشابه وارداتی و یا صادراتی انجام می شود. در صورت نبودن قیمت های صادراتی و یا وارداتی، محاسبات بر اساس میانگین ماهانه قیمت صادراتی فرآورده ها در خلیج فارس (اعلامی از سوی وزارت نفت) صورت می گیرد.
در خصوص مکانیزم تعیین قیمت فروش فرآورده، در جزءپ بند یک قانون بودجه سال 90 اشاره شده مابه التفاوت قیمت (قیمت صادراتی یا وارداتی حسب مورد به علاوه هزینه های انتقال و توزیع، فروش، مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده) پنج فرآورده اصلی نفتی تولید داخلی (به جز واردات) و قیمت تکلیفی فروش آنها در داخل کشور در دفاتر شرکت های پالایش نفت به حساب بدهکار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران ثبت و از آن طریق در بدهکار حساب دولت (خزانه داری کل کشور) ثبت می شود.
معادل این رقم در خزانه داری کل به حساب بستانکار وزارت نفت از طریق شرکت دولتی تابعه ذیربط منظور و در مقاطع زمانی سه ماهه پس از تأیید کارگروه موضوع این بند به صورت علی الحساب با خزانه داری کل کشور تسویه شده و تسویه حساب نهایی حداکثر تا پایان تیرماه سال جاری انجام خواهد شد.
شرکت ملی پالایش و پخش به نیابت از پالایش نفت بندرعباس،قیمت فروش فرآورده ها را محاسبه و هزینه های مربوط به خرید نفت خام و سایر هزینه های مربوط را از آن کسر نموده و بخشی از مابه التفاوت آن به تناسب درخواست، به شرکت پرداخت می شود و مابقی درحساب های شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران باقی می ماند.
طرح های توسعه ای شرکت
در چند سال اخیر دو طرح توسعه برای شرکت پالایش نفت بندرعباس تعریف شد که طرح رفع تنگناهای افزایش ظرفیت اوایل87 با موفقیت به پایان رسید و طرح افزایش ظرفیت تولید بنزین نیز درحال اجراست.
طرح رفع تنگناهای افزایش ظرفیت درتیر 87 به بهره برداری رسیده ولی از آنجایکه طرح در حال حاضر تحویل موقت است هزینه های آن همچنان در حساب دارائی های در دست تکمیل نگهداری می شود و به حساب دارائی ها منتقل نشده است.
هدف از اجرای طرح افزایش ظرفیت تولید بنزین افزایش کمی و ارتقای کیفیت بنزین پالایشگاه از 7.55 به 13.8 میلیون لیتر در روز (حدود 83 درصد) و دوم از لحاظ کیفیت، مطابق استاندارد 2005 اروپا بوده و زمان اجرای طرح سال 92 است.. بودجه مصوب طرح افزایش تولید بنزین مبلغ 14،566،312میلیون ریال در نظر گرفته شده و تاکنون 58درصد پیشرفت کار داشته است.
پیش بینی سود آوری برای دو سال
پالایشگاه بندرعباس پیش بینی سود هر سهم سال مالی جاری را 169 ریال برآورد کرده که در عملکرد6 ماهه توانسته 46 درصد آن را پوشش دهد.در شش ماهه سال جاری 97 درصد مبلغ فروش بهای تمام شده است که این میزان در سال گذشته 99 درصد و در بودجه نیز همانند شش ماهه درنظر گرفته شده است.
برای پیش بینی سود هر سهم سال های 91 و 92 موارد زیر در نظر گرفته شده است: اول میزان تولید و فروش سال جاری طبق بودجه و برای سال 92 طبق سال 91 لحاظ شده است.
دوم نرخ فروش محصولات:شرکت درسال گذشته 100درصد نفتا،55 درصد نفت کوره و 12 درصد نفت سفید و 7 درصد نفت گاز صادر کرده است.برای سال 91 نیز همین نسبت ها برای صادرات لحاظ شده است. این شرکت در شش ماهه اول 100 درصد نفتا و 42 درصد نفت کوره صادر کرده لذا برای شش ماهه دوم نسبت ها به گونه ای لحاظ شده که در مجموع نسبت های سال گذشته حاصل شود.برای سال آینده نیز نسبت های سال 90 در نظر گرفته شده است.
شرکت در سال گذشته نرخ تسعیر ارز را هزار و 50 ریال درنظر گرفته و با توجه به این نرخ، نرخ دلاری محصولات صادراتی در سال 90 محاسبه شده است.نسبت این نرخ به نرخ فروش نفت به صورت دلاری که در سال گذشته 114 دلار بوده محاسبه شده است.همچنین نرخ فروش داخلی محصولات نسبت به نرخ ریالی نفت نیز برای سال90 محاسبه شده است.
جمع بندی میزان سود آوری شرکت طی دو سال 91 و 92 به شرح زیر است:
سال 91:با توجه به سناریو های مطرح شده در مورد سود هر سهم شرکت در صورتی که شرکت ملی پخش و پالایش نرخ تسعیر ارز برای فروش شرکت و مصرف مواد اولیه را 1226 تومان در نظر گیرد و سهم صندوق توسعه ملی از فروش شرکت برای سال 91 کسر شود سود شرکت مبلغ 145 ریال خواهد بود.در صورت عدم کسر سهم صندوق سود شرکت تا 614 ریال افزایش خواهد داشت.
همچنین در صورتیکه شرکت ملی پخش برای شش ماهه دوم سال91 نرخ تسعیر ارز برای فروش صادراتی شرکت را معادل نرخ اتاق مبادلاتی و نرخ تسعیر برای فروش داخلی را معادل نرخ ارز مرجع لحاظ کند و متناسب با آن نرخ تسعیر ارز مواد اولیه مصرفی را هم تعدیل کند،سود شرکت با کسر سهم صندوق 632 ریال و با فرض عدم کسر سهم صندوق معادل 1417 ریال خواهد بود.
سال92:اگر پالایشگاه بندرعباس نرخ تسعیر ارز برای فروش صادراتی و مصرف مواد اولیه را 1700 تومان درنظر بگیرد سود هر سهم شرکت 902 ریال و اگر 2500 تومان باشد 1315 ریال و در صورتیکه همانند سال جاری ترکیبی از این دو با توجه به فروش داخلی و صادراتی در نظر بگیرد 1199 ریال خواهد بود.
علی قلی پور- سحر کمال زاده
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه