بازار سرمایه می‌تواند مسیر جدید تأمین مالی تولید باشد
به گزارش بورس نیوز، حسین عبده تبریزی پیشکسوت بازار سرمایه، با انتقاد از وضعیت فعلی تأمین مالی در کشور گفت: در شرایطی که هزینه پول بالاست، صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید به سمت تأمین مالی پروژه‌های واقعی حرکت کنند. اما متأسفانه هنوز آن‌طور که ظرفیت اقتصاد کشور اقتضا می‌کند، این صندوق‌ها فعال نشده‌اند.
وی افزود: سازمان بورس می‌تواند با صندوق توسعه ملی و صندوق نوآوری همکاری کند تا چند صندوق مشترک برای طرح‌های تولیدی ایجاد شود. این همکاری باعث می‌شود منابع عمومی از مسیر بازار سرمایه به تولید برسد، نه صرفاً در حساب‌های بانکی قفل بماند.
عبده تبریزی با اشاره به چالش صدور ضمانت‌نامه‌ها تأکید کرد: بازار سرمایه نباید درگیر نظام بانکی بماند. بانک‌ها برای صدور ضمانت‌نامه گاهی تا سه و نیم درصد کارمزد می‌گیرند.
در حالی که ما باید به سمت ایجاد بازار رقابتی ضمانت‌نامه برویم. بخش بیمه هم می‌تواند وارد این حوزه شود و از پروژه‌های واقعی حمایت کند.
اگر حتی بخشی از منابع صندوق‌های با درآمد ثابت به سمت حوزه ضمانت و سرمایه‌گذاری مولد هدایت شود، هم بازار سرمایه پویاتر می‌شود و هم تولید کشور نفس تازه‌ای می‌کشد.
پیشکسوت بازار سرمایه، در ادامه سخنان خود با اشاره به ضعف بازار سرمایه در حوزه ضمانت پروژه‌ها گفت: هیچ مانعی وجود ندارد که سازمان بورس مجوز دهد تا صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخشی از منابع خود را صرف صدور ضمانت‌نامه برای پروژه‌ها کنند. حتی می‌توان بابت این کارمزد قابل‌توجهی دریافت کرد، مشروط بر اینکه ریسک‌ها به‌درستی مدیریت شوند.
وی با تأکید بر نقش صنعت بیمه در این زمینه افزود: با همکاری بیمه‌ها می‌توان ضمانت‌نامه‌هایی برای بازپرداخت یا اجرای پروژه‌ها تعریف کرد. در واقع می‌شود یک نهاد جدید در بازار سرمایه به نام “نهاد ضامن مالی غیربانکی” ایجاد کرد که کارش ارائه ضمانت‌نامه و دریافت کارمزد باشد و از طریق چند صندوق سرمایه‌گذاری نیز تغذیه شود.
عبده‌تبریزی خاطرنشان کرد: اگر قراردادهای سه‌جانبه بین بیمه‌گر، صندوق پروژه و نهاد ضامن مالی شکل بگیرد، عملاً بازار سرمایه از اتکای بیش از حد به نظام بانکی خارج می‌شود. متأسفانه تاکنون در این حوزه کمتر کار کرده‌ایم.
وی در ادامه به موضوع توکن‌سازی نیز اشاره کرد و گفت: من با اصل توکن‌سازی مخالف نیستم، اما باید دقت کنیم که در چه حوزه‌ای به‌کار می‌رود. اگر توکن‌سازی در بازار مسکن فقط به خرید و فروش سفته‌بازانه دامن بزند، در بخش واقعی اقتصاد نقشی ندارد. ما باید از توکن‌سازی برای دارایی‌هایی استفاده کنیم که مالکیت خرد، شفافیت و مشارکت مردم را تقویت کند، نه صرفاً برای تحریک بازارهای مصرفی.
پیشکسوت بازار سرمایه با تأکید بر محدودیت اثرگذاری ابزار‌های مالی در اقتصاد ایران گفت: ابزار‌های بازار سرمایه، نهایتاً وظیفه دارند پس‌انداز‌ها را به سرمایه‌گذاری متصل کنند؛ اما این ابزار‌ها نمی‌توانند جایگزین سیاست‌های غلط یا ساختار ناکارآمد اقتصادی شوند.
وی با اشاره به اینکه بخش واقعی اقتصاد باید «درست کار کند» تا بازار مالی معنا پیدا کند، اظهار داشت: هرقدر هم که از اوراق، صندوق‌ها یا ابزار‌های نوین مالی صحبت کنیم، در نهایت این ابزار‌ها فقط پل ارتباطی میان صاحبان پس‌انداز و سرمایه‌گذاران هستند. سهم آنها در بهبود اقتصاد واقعی، در بهترین حالت ۵ تا ۱۰ درصد است.
عبده‌تبریزی افزود: اگر اقتصاد در مسیر درستی حرکت نکند، بازار سرمایه یا صنعت بیمه نمی‌توانند معجزه کنند. برای همین هم هست که باید ابتدا به سمت اصلاح سیاست‌های اقتصادی و ایجاد ثبات در فضای واقعی اقتصاد برویم.
این کارشناس باسابقه مالی در عین حال خاطرنشان کرد: با وجود محدودیت‌ها، همچنان می‌توان اقداماتی مؤثر در چارچوب موجود انجام داد. مثلاً سازمان بورس و بیمه مرکزی می‌توانند برای ایجاد بسته‌های اعتباری مشترک یا تعریف ابزار‌های ضمانت غیر بانکی همکاری کنند. همچنین هماهنگی میان صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های صنایع و نهاد‌های مالی می‌تواند هزینه‌های تأمین مالی را کاهش دهد.
عبده‌تبریزی در پایان تأکید کرد: اصلاحات بزرگ اقتصادی نیازمند تصمیمات ساختاری در سطح حاکمیت است، اما مدیران فعلی نظام مالی نیز می‌توانند در همین چارچوب محدود، اقداماتی انجام دهند که اثرگذار باشد و تعامل واقعی میان بخش مالی و اقتصاد را تقویت کند.
