تغییر الگوی کسب‌وکار با تغییر اندیشه

به گزارش بورس نیوز، الگو‌های رشد و توسعه کسب‌وکار‌های نوپا یا استارتاپ‌ها تفاوت‌های بنیادی با الگو‌های سنتی رشد دارند. در این الگوها، پذیرش الزامات شبکه‌ای و دیجیتال در کنار تغییر الگو‌های ذهنی و اندیشه، همچنین تغییر الگو‌های کسب‌وکار، گام‌های اصلی برای توسعه عمودی و افقی فعالیت‌ها به شمار می‌رود. نگاهی به شکل‌گیری، فعالیت، پیشرفت و توسعه استارتاپ‌های موفق جهان، بهترین مدرک برای پذیرش چنین الزاماتی است.

تغییر الگو‌ها

در سال ۲۰۱۴، نشریه وال استریت جورنال شروع به پیگیری و ثبت فعالیت‌های «کلوپ استارتاپ‌های میلیارد دلاری» کرد. این کلوپ متشکل از شرکت‌های خصوصی با ارزش یک میلیارد دلار یا بیشتر است که از آن‌ها با نام Unicorn (تک‌شاخ) نیز یاد می‌شود. در گذشته‌ای نه چندان دور، استارتاپ‌های یک میلیارد دلاری نایاب و در حد افسانه بودند، اما امروز همه چیز عوض شده است. در ژانویه ۲۰۱۴ فهرست استارتاپ‌های یک میلیارد دلاری شامل ۴۵ شرکت بود. یک سال بعد این رقم به ۸۳ شرکت افزایش یافت. تا ژانویه ۲۰۱۶ این فهرست به رقم ۱۴۷ استارتاپ رسید.

رشد و توسعه تک‌شاخ‌ها مشکل واقعی برای شرکت‌های سنتی موجود به شمار می‌رود، چون واقعیت این است که این استارتاپ‌های چندمیلیارد دلاری به یک حوزه محدود نمی‌شوند، آن‌ها فقط به نیاز‌های برآورده نشده پیشین توجه نمی‌کنند. در عوض، این استارتاپ‌ها الگو‌های تجاری کاملا جدید با سودآوری بیشتر، مقیاس‌پذیری و امکان صعود بیشتر را به صنایع موجود عرضه می‌کنند. در این مورد، چند مثال گویا وجود دارد.

شرکت‌های اوبر، لیفت و کوایدی (در چین) نه تنها در حال توسعه بازار حمل‌ونقل هستند بلکه سهم آن‌ها از این بازار نیز رو به افزایش است. شرکت Airbnb موجب دور شدن مشتریان از روش‌های هتلینگ سنتی شده است. شرکت‌های Big Data و تحلیلگر همچون Mu Sigma و Palantir با ارائه مشاوره به شرکت‌ها به‌تدریج جای مشاوران و بازاریابان سنتی را می‌گیرند. خدمات پرداخت شرکت Stripe به رقیب جدی کارت‌های اعتباری و حتی رقبای جوان‌تر همچون Apple Pay و PayPal تبدیل شده است. در همین حال، گزینه‌های پرداخت وام شرکت‌های Prosper Marketplace و Funding Circle دست بانک‌ها را از این بازار کوتاه کرده است که این‌ها فقط چند نمونه است. در واقع، استارتاپ‌ها در حال تغییر چهره و ماهیت کسب‌وکار‌ها هستند.

اگرچه تک‌شاخ‌ها در حال ایجاد اختلال و تغییر در همه صنایع هستند، اما متد‌های مورد استفاده این استارتاپ‌ها کاملا یکسانند: آن‌ها فناوری دیجیتال را ترکیب و یکپارچه کردند و شبکه‌های دیجیتال را به‌گونه‌ای که پیش از آن مورد غفلت بازیگران سنتی قرار گرفته بود، به کار گرفتند. بسیاری از این استارتاپ‌ها از سازبندی و سازماندهی شبکه‌ای سود جستند. از آنجا که سازماندهی شبکه‌ای در مقایسه با شرکت‌هایی که از الگو‌های تجاری متفاوت استفاده می‌کنند، از سرعت بالاتر و هزینه کمتر برخوردار است، حاشیه سود و ارزش‌های شرکتی بزرگتری را به همراه دارد.

لیفت، یک نمونه موفق

شرکت آمریکایی لیفت (Lyft) از استارتاپ‌های موسوم به تک‌شاخ و یکی از نمونه‌های موفق در زمینه استفاده از شبکه‌های دیجیتال است. این شرکت که در حوزه‌های تولید، بازاریابی و اپراتوری اپلیکیشن موبایلی فعالیت می‌کند، خدماتی همچون معرفی خودرو‌های کرایه‌ای، سیستم اشتراک دوچرخه، اجاره خودرو و تحویل غذا را ارائه می‌کند. مرکز اصلی این شرکت در سانفرانسیسکو، کالیفرنیا قرار دارد و در حال حاضر خدمات آن در ۶۴۴ شهر در آمریکا و ۱۲ شهر کانادا قابل استفاده است.

این شرکت در ژوئن ۲۰۱۲ تاسیس شد. میزان درآمد این شرکت در سه ماه سوم ۲۰۲۱ به ۸۶۴ میلیون دلار رسید که در مقایسه با رقم ۵۰۰ میلیون دلار سه ماهه سوم ۲۰۲۰ افزایش ۷۳ درصدی را نشان می‌دهد. این رقم همچنین ۱۳ درصد بیشتر از میزان درآمد سه ماهه دوم سال گذشته است. در مجموع، میزان درآمد سال ۲۰۲۱ لیفت با بیش از ۱۸ درصد رشد نسبت به سال ۲۰۲۰ به رقم ۲.۸ میلیارد دلار رسید.

درآمد این شرکت از ۲۰۱۷ تا پایان ۲۰۱۹ روندی صعودی داشت و از ۱۷۲ میلیون دلار به بیش از یک میلیارد دلار رسید. اما پس از آن همزمان با همه‌گیری بیماری کرونا که به اقتصاد جهان و کسب‌وکار‌های مختلف آسیب وارد کرد، میزان درآمد‌های لیفت هم به شدت کاهش یافت. این شرکت از سه ماهه دوم ۲۰۲۰ دوباره در مسیر رونق قرار گرفت و با افزایش درآمد روبه‌رو شد.

قیمت سهام لیفت نسبت به زمان عرضه اولیه با کاهش همراه بوده که علت اصلی این افت قیمت، کاهش فعالیت‌ها و افت درآمد‌ها به دلیل همه‌گیری کرونا بوده است. این اتفاقی است که برای بسیاری از کسب‌وکارها، چه قدیمی و چه نوپا، رخ داده است. در نمودار زیر، روند قیمت سهام لیفت از آوریل ۲۰۲۰ تا امروز را مشاهده می‌کنید.

افت قیمت سهام لیفت در حالی است که درآمد‌های این شرکت در یک سال گذشته روند صعودی داشته است. به گفته کارشناسان، همگام با بازگشت رونق به اقتصاد جهان، تک‌شاخ‌هایی مانند لیفت نیز با جهش درآمد و توسعه فعالیت‌ها روبه‌رو خواهند شد، چرا که شرکت‌هایی همچون لیفت از پتانسیل بالای بهبود کسب درآمد برخوردار هستند.

به بیان دیگر، چنین شرکت‌هایی این توان را دارند که درآمد‌های عملیاتی خود را از راه‌های گوناگون همچون افزایش کارمزد موثر یا افزایش فروش به هر کاربر، افزایش دهند. این موضوعی است که سرمایه‌گذاران همیشه به آن توجه ویژه دارند و در اطلاعات تاریخی شرکت به دنبال شواهدی از آن هستند.

به عنوان نمونه، لیفت موفق شد که درآمد حاصل از هر کاربر را در ۲ سال از ۱۸ دلار به ۳۶ دلار افزایش دهد. شرکت لیفت همچنین از طریق تقسیم‌بندی دقیق کاربران و رانندگان و نیز کاهش هزینه‌هایی همچون تخفیف‌ها و یارانه‌ها موفق شد که نرخ کمیسیون موثر خود را از ۱۸ درصد به ۲۷ درصد افزایش دهد. در نمودار زیر این مورد را مشاهده می‌کنید.

منبع:صدای بورس