سازمان بورس فقط به فکر تأمین مالی است، نه سهامداران/ هجوم نقدینگی به صندوق‌های طلا

محمدحسین علی‌بخشی تحلیلگر کارگزاری دنیای نوین، در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز به بررسی تحولات اخیر بازار ارز و اثرات آن بر فضای اقتصادی کشور پرداخت. وی با اشاره به حرکت صعودی نرخ دلار، عنوان کرد: دلار از محدوده رنج قیمتی پیشین خود خارج شده و تحت تأثیر فعال شدن قریب‌الوقوع مکانیزم ماشه در حال افزایش قیمت است.

اظهارنظر‌های اخیر مسئولان کشور نیز نشان می‌دهد که ایران خود را برای پیامد‌های این شرایط آماده می‌کند؛ از جمله تشکیل شورای‌عالی دفاع که می‌تواند نشانه‌ای از آمادگی ساختاری در برابر تحولات پیش‌رو باشد.

بن‌بست مذاکرات ایران و آمریکا؛ تقاضای غرامت برای گفت‌وگو

وی با اشاره به بن‌بست مذاکرات ایران و آمریکا، افزود: اظهاراتی نظیر آنچه از سوی آقای عراقچی مطرح شده ـ مبنی بر اینکه تا زمانی که آمریکا بر غنی‌سازی صفر اصرار داشته باشد، ایران حاضر به مذاکره نخواهد بود ـ نشان می‌دهد فعلاً راهی برای بازگشت به میز مذاکرات دیده نمی‌شود. ضمن آنکه ایران خواهان دریافت غرامت برای ادامه گفت‌و‌گو‌ها شده است.

سیگنال‌های متناقض دیپلماتیک؛ بازگشت بازرسان آژانس

علی‌بخشی همچنین به برخی سیگنال‌های متفاوت در عرصه دیپلماسی اشاره کرد و گفت: در همین حال، وزارت امور خارجه امروز پالس مثبتی به طرف غربی ارسال کرده و اعلام شده که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شیوه جدیدی از همکاری با ایران را پذیرفته و بازرسان آژانس نیز طی هفته‌های آینده به کشور بازخواهند گشت. این می‌تواند نشانه‌ای از تداوم مسیر تعاملات فنی باشد.

بازارهای مالی در واکنش به تحولات ژئوپلیتیکی

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به واکنش بازار‌های مالی به تحولات سیاسی، توضیح داد: صندوق‌های طلای بورسی نیز به استقبال مکانیزم ماشه رفته‌اند و مجدداً شاهد ورود سنگین نقدینگی به این صندوق‌ها هستیم، اگرچه امروز تا لحظه ضبط این پادکست، مقداری اصلاح منفی در عملکرد آنها مشاهده شد.

به گفته این تحلیلگر، دلار در حال حاضر در محدوده ۹۲ هزار و ۴۰۰ تا ۹۲ هزار و ۵۰۰ تومان نوسان دارد و اگر تحولات سیاسی روند فعلی خود را حفظ کنند، باید منتظر تأثیرات بیشتر این روند بر سایر بازار‌های مالی نیز بود.

بیشتر بخوانید: سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، اقتصاد را خفه کرده است

تغییرات نسبی در معاملات بورس؛ پایان فاز ریزشی؟

در ادامه تحولات اخیر بازار سرمایه، امروز نشانه‌هایی از تغییر نسبی در فضای معاملات مشاهده شد. بازار پس از چند هفته ریزش سنگین که آن را وارد مرحله دوم بحران کرده بود، امروز با شرایط متفاوت‌تری مواجه شد. قدرت فروشنده‌ها نسبت به روز‌های گذشته کاهش یافته و نشانه‌هایی از حمایت در برخی نماد‌ها قابل مشاهده بود. ارزش معاملات نیز به حدود ۷.۵ همت رسید و در برخی سهم‌ها که پیش‌تر با صف فروش‌های سنگین مواجه بودند، این صف‌ها جمع‌آوری شد.

گروه خودرویی؛ پتانسیل تحرک بازار با عرضه در بورس کالا

در این میان، محمدحسین علی‌بخشی ۲ گروه مهم در بازار را مورد توجه قرار داد: گروه خودرویی و گروه صندوق‌های اهرمی. وی در خصوص وضعیت گروه خودرویی گفت: شایعاتی درباره عرضه محصولات این شرکت‌ها در بورس کالا و همچنین واگذاری دارایی‌های غیردلاری آنها مطرح شده است که اگر محقق شود، می‌تواند روند بازار را تغییر دهد. امروز نشانه‌هایی از حمایت از این گروه دیده شد، اما برای اثرگذاری جدی‌تر نیاز به تحقق این اخبار وجود دارد.

کاهش نگران‌کننده دارایی صندوق‌های اهرمی

علی‌بخشی همچنین به وضعیت نگران‌کننده صندوق‌های اهرمی اشاره کرد و افزود: دارایی‌های این صندوق‌ها (AUM) طی ماه‌های اخیر با کاهش روبه‌رو شده است. به طور مشخص، صندوق اهرم که در اردیبهشت‌ماه حدود ۲۳ همت دارایی داشت، در تیرماه این رقم به ۱۹.۵ همت کاهش یافته است؛ یعنی حدود ۴ هزار میلیارد تومان کاهش دارایی تنها در دو ماه. این افت ناشی از ابطال واحد‌های سرمایه‌گذاری توسط سهامداران یونیت‌های عادی بوده که مدیران صندوق را ناگزیر به فروش دارایی برای تأمین نقدینگی مورد نیاز کرده است.

به نظر می‌رسد در صورت تحقق اخبار مرتبط با گروه خودرویی و همچنین توقف روند خروج نقدینگی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، می‌توان امیدوار به تثبیت یا حتی بهبود نسبی شرایط بازار در آینده نزدیک بود.

تداوم بحران صندوق‌های اهرمی و عدم کارایی حمایت‌ها

محمدحسین علی‌بخشی با اشاره به تداوم بحران در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی، تأکید کرد که علاوه بر کاهش دارایی‌های تحت مدیریت این صندوق‌ها، افت خالص ارزش فروش سهام موجود در پرتفوی آنها نیز در پی روند نزولی بازار تشدید شده و بر وضعیت آنها اثر منفی گذاشته است.

وی ادامه داد: مشکلات صندوق‌های اهرمی همچنان پابرجاست و فشار فروش در آنها به‌محض ثبت اندک رشد، مجدد تشدید می‌شود. این شرایط نشان می‌دهد که بدون اجرای راهکار‌های موثر و سیاست‌های حمایتی پایدار، امکان خروج این صندوق‌ها از بحران وجود ندارد.

علی‌بخشی با تاکید بر نقش محوری دو گروه خودرویی و صندوق‌های اهرمی در وضعیت کنونی بازار، گفت: اگر تحولات مثبتی در این دو گروه رخ دهد، می‌تواند تأثیر معناداری بر کلیت بازار داشته باشد و به‌نوعی بازار را از مرحله دوم بحران فعلی خارج کند.

انتقاد از حمایت‌های مقطعی و ناکارآمد دولت

وی همچنین از نوع حمایت‌های انجام‌شده از بازار انتقاد کرد و آنها را مقطعی و ناکارآمد دانست. به گفته وی، مدت کوتاهی از بازار حمایت می‌شود و به محض توقف این حمایت‌ها، مجدداً صف‌های فروش شکل می‌گیرد و سهم‌ها با شدت ریزش می‌کنند. حمایت از بازار باید ساختاری، مستمر و مبتنی بر برنامه مشخص باشد تا زمانی که شرایط به ثبات برسد.

علی‌بخشی تأکید کرد: برای بهبود واقعی وضعیت بازار، کاهش ریسک‌های سیستماتیک ضروری است، اما در کنار آن باید رفتار تصمیم‌گیران و مدیران سازمان بورس نیز اصلاح شود. تنها با ترکیب این دو عامل می‌توان به بازگشت آرامش و تعادل به بازار سرمایه امیدوار بود.

ادامه ریزش شاخص و خروج پول حقیقی از بازار

این تحلیلگر با اشاره به شرایط منفی بازار سرمایه گفت: بازار همچنان وضعیت مساعدی ندارد. هرچند امروز با حمایت‌هایی که انجام شد، از ریزش سنگین جلوگیری شد، اما شاخص کل ۱۵ هزار و ۸۰۰ واحد کاهش یافت و به سطح ۲ میلیون و ۶۳۹ هزار واحد رسید.

وی با اشاره به خروج ۹۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار افزود: بیش از ۸۰ درصد بازار منفی بود و رمقی در معاملات دیده نمی‌شد. این در حالی است که نوع حمایت‌ها از بازار هم کارآمد نیست. معمولاً چند روز حمایت صورت می‌گیرد و پس از آن با قطع حمایت‌ها، دوباره فشار فروش افزایش می‌یابد.

بی‌اعتمادی فعالان بازار به نگاه سازمان بورس

علی‌بخشی بازار سرمایه همچنین درباره رفتار مدیران سازمان بورس اظهار کرد: احساس من به‌عنوان یک فعال کوچک بازار این است که مدیران سازمان فقط بورس را ابزاری برای تأمین مالی می‌دانند و حقوق سهام‌داران برایشان اهمیتی ندارد. همین نگاه موجب بی‌اعتمادی شدید نسبت به بازار شده است.

تأثیر نرخ بهره و سیاست‌های پولی بر رکود تولید

محمدحسین علی‌بخشی با اشاره به وضعیت کلی گروه‌های بازار سرمایه اظهار کرد: امروز نیز بیشتر گروه‌ها با شرایط منفی مواجه بودند و تنها برخی تک‌سهم‌ها عملکرد نسبتاً بهتری داشتند. هرچند بازار با کمی حمایت به نسبت روز‌های گذشته بهتر پیش رفت، اما همچنان وضعیت کلی نامناسب است.

وی در ادامه با اشاره به سیاست‌های پولی و تأثیر آن بر وضعیت تولید کشور گفت: هفته گذشته در پادکست خود به تفصیل درباره سیاست‌های بانک مرکزی و نقش آن در ایجاد رکود عمیق در کشور صحبت کردم. امروز نیز کمیسیون اقتصادی مجلس با ارسال نامه‌ای به رئیس‌کل بانک مرکزی، نسبت به نرخ بهره ۳۵ درصدی و تأثیرات مخرب آن هشدار داده است.

این تحلیلگر با اشاره به محتوای نامه افزود: در این نامه آمده است که نرخ‌های واقعی بهره در بازار پول به سطوحی رسیده که تنها نتیجه‌اش ناترازی، بی‌ثباتی و فرار سرمایه بوده است. صنعت کشور، به‌ویژه صنایع کوچک و متوسط، دیگر توان تحمل این فشار را ندارند.

علی‌بخشی در پایان خاطرنشان کرد: هرچند ورود مجلس به این موضوع دیرهنگام است، اما می‌تواند روزنه‌ای از امید برای بهبود شرایط ایجاد کند.

پایان مطلب